1, 2. Ano nga matahom nga regalo ang ginhatag sa aton ni Jehova?

GINHATAGAN ni Jehova ang kada isa sa aton sing matahom nga regalo. Amo ini ang regalo nga kabuhi. (Genesis 1:27) Luyag niya ang pinakamaayo nga kabuhi para sa aton. Gani naghatag sia sing mga prinsipio nga makatudlo sa aton sa paghimo sing maayo nga mga desisyon. Dapat naton ini gamiton para mabuligan kita nga “makilala ang maayo kag malain.” (Hebreo 5:14) Kon himuon naton ina, ginatugutan naton si Jehova nga hanason kita nga magpamensar sing maayo. Samtang ginasunod naton ang mga prinsipio sang Dios kag makita ang kaayuhan sini sa aton kabuhi, mahangpan naton kon daw ano ini ka importante.

² Mahimo mangin komplikado ang kabuhi. Sa masami may mga sitwasyon nga magautwas nga wala sing direkta nga kasuguan sa Biblia. Halimbawa, mahimo magadesisyon kita parte sa pagpabulong nga nadalahig ang dugo. Paano kita makahimo sing mga desisyon nga makapahamuot kay Jehova? Ang Biblia may mga prinsipio nga makatudlo sa aton parte sa pagtamod ni Jehova sa kabuhi  kag dugo. Kon mahangpan naton ini nga mga prinsipio, makahimo kita sing maalamon nga mga desisyon kag mahuptan naton ang maayo nga konsiensia. (Hulubaton 2:6-11) Binagbinagon naton ang pila sa sini nga mga prinsipio.

3, 4. (a) Paano ginpahibalo ni Jehova ang iya pagtamod sa dugo? (b) Ano ang ginarepresentar sang dugo?

³ Ang Biblia nagatudlo sa aton nga sagrado ang dugo bangod nagarepresentar ini sang kabuhi. Kag ang kabuhi hamili para kay Jehova. Sang ginpatay ni Cain ang iya utod, ginsilingan sia ni Jehova: “Ang dugo sang imo utod nagasinggit sa akon halin sa duta.” (Genesis 4:10) Ang dugo ni Abel nagarepresentar sang iya kabuhi; sang ginpatay sia ni Cain, ginkuha ni Cain ang iya kabuhi.

⁴ Pagkatapos sang Baha sang adlaw ni Noe, ginsilingan sang Dios ang mga tawo nga puede na sila makakaon sing karne. Pero nagsiling sia: “Indi ninyo pagkaunon ang karne nga may dugo, kay ang dugo amo ang kabuhi.” (Genesis 9:4) Ini nga sugo naaplikar sa tanan nga kaliwat ni Noe, lakip sa aton. Para kay Jehova, ang dugo nagarepresentar sang kabuhi. Kag dapat amo man sina ang pagtamod naton sa dugo.—Salmo 36:9.

5, 6. Paano ginpakita sang Kasuguan ang pagtamod ni Jehova sa kabuhi kag dugo?

⁵ Sa Kasuguan nga ginhatag ni Jehova kay Moises, nagsiling Sia: “Kon ang bisan sin-o nga tawo . . . magkaon sing bisan ano nga sahi sang dugo, sikwayon ko gid ina nga tawo nga nagakaon sing dugo, kag patyon ko sia. Kay ang kabuhi sang unod yara sa dugo.”—Levitico 17:10, 11.

⁶ Ang Kasuguan nagsiling nga kon ang isa magpatay  sang sapat para kaunon, dapat iula ang dugo sini sa duta. Nagapakita ini nga ginbalik ang kabuhi sang sapat kay Jehova, ang Manunuga sini. (Deuteronomio 12:16; Ezequiel 18:4) Pero wala nagapaabot si Jehova nga magpasobra ang mga Israelinhon kon ginapatulo nila ang dugo sang sapat. Basta napatulo nila sing maayo ang dugo, matinlo ang ila konsiensia kon kaunon nila ang karne. Paagi sa pagtahod sa dugo sang sapat, ginapakita nila nga ginatahod nila si Jehova, ang Manughatag sang kabuhi. Ang Kasuguan nagsugo man sa mga Israelinhon nga maghalad sing mga sapat para sa mga sala.—Tan-awa ang mga Endnotes 19 kag 20.

7. Paano ginpakita ni David ang iya pagtahod sa dugo?

⁷ Makita naton ang balor sang dugo sa ginhimo ni David sang nagapakig-away sia sa mga Filistinhon. Nakita sang mga soldado ni David nga nauhaw gid sia, gani bisan delikado nagkadto sila sa teritoryo sang kaaway kag nagrisgo sang ila kabuhi para makuhaan sia sing tubig. Pero sang gindala nila ini kay David, wala sia mag-inom kag “gin-ula niya ini sa atubangan ni Jehova.” Si David nagsiling: “Indi ko gid ini mahimo, O Jehova! Imnon ko bala ang dugo sang mga lalaki nga nagrisgo sang ila kabuhi?” Nahangpan ni David kon daw ano ka hamili ang kabuhi kag dugo para sa Dios.—2 Samuel 23:15-17.

8, 9. Paano dapat tamdon sang mga Cristiano subong ang dugo?

⁸ Sang tion sang unang siglo nga mga Cristiano, ang katawhan sang Dios indi na kinahanglan maghalad sang mga sapat. Pero dapat husto gihapon ang ila pagtamod sa dugo. Kay may bahin sang Kasuguan nga ginapatuman si Jehova sa mga Cristiano: “Maglikaw . . . sa dugo.” Pareho ini ka importante sa paglikaw sa imoralidad ukon idolatriya.—Binuhatan 15:28, 29.

 ⁹ Pareho man subong. Bilang mga Cristiano, nakahibalo kita nga si Jehova amo ang Tuburan sang kabuhi kag iya ang tanan nga kabuhi. Nahibaluan man naton nga ang dugo sagrado kag nagarepresentar sang kabuhi. Gani ginabinagbinag gid naton ang mga prinsipio sang Biblia kon nagadesisyon kita sa pagpabulong nga nagadalahig sang dugo.

10, 11. (a) Paano ginatamod sang mga Saksi ni Jehova ang pagpatughong sang dugo ukon sang apat ka panguna nga bahin sini? (b) Ano nga desisyon ang dapat himuon sang tagsa ka Cristiano?

¹⁰ Nahangpan sang mga Saksi ni Jehova nga indi lamang pagkaon ukon pag-inom ang nadalahig sa ‘paglikaw sa dugo.’ Buot silingon sini nga indi man kita magpatughong, magdonar, kag magpatago sang aton kaugalingon nga dugo para ipatughong sa ulihi. Nalakip man ang indi pagpatughong sang bisan isa sa apat ka panguna nga bahin sang dugo—pula nga selula, puti nga selula, platelets, kag plasma.

¹¹ Ining apat ka panguna nga bahin sang dugo mahimo bahinbahinon sa magagmay nga mga bahin nga ginatawag mga blood fraction. Ang tagsa ka Cristiano dapat magdesisyon kon bala batunon niya ukon indi ang mga blood fraction. Naaplikar man ini sa mga pamaagi sa pagbulong nga nagagamit sang dugo mismo sang pasyente. Dapat magdesisyon ang isa kon paano gamiton ang iya dugo sa tion sang operasyon, medical test ukon laboratory, kag therapy.—Tan-awa ang Endnote 21.

12. (a) Ngaa importante kay Jehova ang aton mga desisyon nga nagadalahig sang aton konsiensia? (b) Paano kita makadesisyon sing maalamon parte sa mga pamaagi sa pagpabulong?

¹² Importante gid bala kay Jehova ang aton mga desisyon nga nagadalahig sang aton konsiensia? Huo.  Interesado si Jehova sa aton mga ginahunahuna kag motibo. (Basaha ang Hulubaton 17:3; 24:12.) Gani kon nagadesisyon parte sa pagpabulong, dapat kita mangayo sing panuytoy kay Jehova kag dayon i-research ang pamaagi sang pagpabulong. Pagkatapos, gamiton naton ang aton konsiensia nga nahanas sa Biblia sa paghimo sing desisyon. Indi pagpamangkuta ang iban kon ano ang ila himuon kon sila ang yara sa aton sitwasyon. Indi man dapat pagtinguhaan sang iban nga impluwensiahan kita sa aton desisyon. Ang tagsa ka Cristiano “magadala sang iya kaugalingon nga lulan.”—Galacia 6:5; Roma 14:12.

13. Ano ang matun-an naton parte kay Jehova sa iya mga kasuguan kag prinsipio parte sa dugo?

¹³ Ang tanan nga ginapahimo ni Jehova sa aton para gid sa aton kaayuhan kag nagapakita sang iya gugma sa aton. (Salmo 19:7-11) Pero wala lang naton ginatuman ang iya mga sugo bangod makabenepisyo kita. Ginatuman naton ini bangod ginahigugma naton sia. Ang aton gugma kay Jehova nagapahulag sa aton nga indi magpatughong sing dugo. (Binuhatan 15:20) Ginaamligan man sini ang aton ikaayong lawas. Kalabanan sang tawo subong nakahibalo sang pila ka risgo sa pagpatughong sing dugo, kag madamo nga doktor ang nagapati nga ang pag-opera nga wala nagagamit sing dugo mas maayo sa ikaayong lawas sang pasyente. Maathag gid nga ang dalanon ni Jehova maalamon kag mahigugmaon.—Basaha ang Isaias 55:9; Juan 14:21, 23.

14, 15. (a) Ano nga mga kasuguan ang ginhatag ni Jehova sa iya katawhan para maamligan sila? (b) Paano mo maaplikar ang mga prinsipio sina nga mga kasuguan?

¹⁴ Ang mga kasuguan sang Dios para pirme sa kaayuhan sang iya katawhan. Si Jehova naghatag sang mga kasuguan  sa mga Israelinhon sadto para maamligan sila sa mga aksidente. Halimbawa, nagasiling ang isa ka kasuguan nga ang tag-iya sang balay dapat magbutang sang barandilya ukon manubo nga pader sa palibot sang iya atop para wala sing mahulog. (Deuteronomio 22:8) May kasuguan man parte sa mga sapat. Kon ang isa ka tawo may nagapanungay nga toro, indi niya ini dapat pagpabay-an para indi ini makapanungay ukon makapatay. (Exodo 21:28, 29) Kon indi pagtumanon sang isa ka Israelinhon ini nga mga kasuguan kag may mapatay, salabton niya ini.

¹⁵ Sa sini nga mga kasuguan makita naton nga hamili kay Jehova ang kabuhi. Ano dapat ang epekto sini sa aton? Ipakita naton ang pagtahod sa kabuhi paagi sa pag-atipan sang aton puluy-an kag salakyan, paagi sang pagdrayb, kag pagpili sang kalingawan. Wala nagahunahuna ang pila ka tawo nga may malain nga matabo sa ila, ilabi na ang mga pamatan-on, gani ginarisgo nila ang ila kabuhi kag ginabalewala ang mga katalagman. Pero indi amo sina ang luyag ni Jehova. Luyag niya nga kabigon naton nga importante ang tanan nga kabuhi—ang aton kag ang iya sang iban.—Manugwali 11:9, 10.

16. Paano ginatamod ni Jehova ang aborsion?

¹⁶ Ang kabuhi sang tagsa ka tawo importante kay Jehova. Bisan ang wala pa mabun-ag nga lapsag hamili sa iya. Sa Kasuguan nga ginhatag kay Moises, kon indi hungod nga mahalitan sang isa ka tawo ang nagabusong nga babayi kag napatay ang babayi ukon ang lapsag, ginakabig ni Jehova nga manugpatay ina nga tawo. Buot silingon nga bisan pa indi ini hungod, bangod may nadula nga kabuhi, dapat kabuhi man ang ibayad. (Basaha ang Exodo 21:22, 23.) Para sa Dios, ang wala pa mabun-ag nga lapsag isa ka buhi nga persona. Gani, ano sa banta mo ang ginabatyag niya  parte sa aborsion ukon pagpahulog? Ano ayhan ang ginabatyag niya kon makita niya ang minilyon ka wala pa mabun-ag nga lapsag nga ginapatay kada tuig?

17. Ano ang makalugpay sa isa ka babayi nga nakaagi pahulog antes niya makilala si Jehova?

¹⁷ Pero ano abi kon ang isa ka babayi nakaagi pahulog antes niya matun-an ang pagtamod ni Jehova? Makasalig sia nga mapatawad sia ni Jehova base sa halad ni Jesus. (Lucas 5:32; Efeso 1:7) Ang babayi nga nakahimo sini sang una, indi na dapat matublag sang iya konsiensia kon ginhinulsulan gid niya ini. “Si Jehova maluluy-on kag mainawaon . . . Subong nga malayo ang sidlangan sa katundan, amo man sina kalayo ang pagpahilayo niya sa aton sang aton mga paglapas.”—Salmo 103:8-14.

18. Kon nagahunahuna kita sang malain sa iban, ngaa dapat manikasog gid kita nga dulaon ini?

¹⁸ Ang pagtahod sa regalo sang Dios nga kabuhi nagaumpisa sa aton tagipusuon. Nagalakip ini sang aton ginabatyag parte sa iban. “Ang nagadumot sa iya utod manugpatay sang tawo,” sulat ni apostol Juan. (1 Juan 3:15) Kon wala kita nanamian sa isa ka tawo, indi lang naton matalupangdan nagadumot na gali kita sa iya. Ang dumot nagaresulta sa indi pagtahod sa iban, pagbutangbutang sa ila, ukon paghandum pa gani nga mapatay sila. Nahibaluan ni Jehova ang aton ginabatyag parte sa iban. (Levitico 19:16; Deuteronomio 19:18-21; Mateo 5:22) Kon matalupangdan naton nga nagahunahuna kita sang malain sa iban, dapat manikasog gid kita nga dulaon ini.—Santiago 1:14, 15; 4:1-3.

19. Paano makaapekto sa aton ang pagtamod ni Jehova sa kasingki?

¹⁹ May isa pa ka paagi para mapakita naton nga ginapabaloran  naton ang kabuhi. Matun-an naton sa Salmo 11:5 nga ‘ginadumtan ni Jehova ang nagahigugma sa kasingki.’ Kon masingki ang aton kalingawan, ginapakita naton nga ginahigugma naton ang kasingki. Indi gid naton luyag nga ipasulod sa aton hunahuna ang masingki nga mga ideya kag talan-awon ukon masakit nga mga tinaga. Sa baylo, luyag naton nga pun-on ang aton hunahuna sang mga butang nga matinlo kag nagahatag sing kalinong.—Basaha ang Filipos 4:8, 9.

20-22. (a) Paano ginatamod ni Jehova ang kalibutan ni Satanas? (b) Paano mapakita sang katawhan sang Dios nga sila “indi bahin sang kalibutan”?

²⁰ Ang kalibutan ni Satanas wala nagatahod sa kabuhi, kag ginatamod ini ni Jehova nga may salabton sa dugo ukon manugpatay. Siniglo na nga ang pulitikal nga mga kagamhanan amo ang kabangdanan sang kamatayon sang minilyon, lakip sang mga alagad ni Jehova. Sa Biblia, ini nga mga kagamhanan ukon gobierno ginalaragway nga mapintas kag mabangis nga mga sapat. (Daniel 8:3, 4, 20-22; Bugna 13:1, 2, 7, 8) Subong, daku nga negosyo ang pagbaligya sang mga armas. Daku ang ginansia sang mga nagabaligya sining makamamatay nga mga armas. Maathag nga “ang bug-os nga kalibutan yara sa gahom sang isa nga malauton.”—1 Juan 5:19.

²¹ Pero ang matuod nga mga Cristiano “indi bahin sang kalibutan.” Neutral sa pulitika kag inaway ang katawhan ni Jehova. Wala sila nagapamatay kag wala man nagasuporta sa bisan ano nga organisasyon nga nagapamatay sang tawo. (Juan 15:19; 17:16) Wala nagahimo sing kasingki ang mga Cristiano kon ginahingabot sila.  Gintudluan kita ni Jesus nga higugmaon pa gani naton ang aton mga kaaway.—Mateo 5:44; Roma 12:17-21.

²² Ang relihion kabangdanan man sang kamatayon sang minilyon. Ang Biblia nagsiling parte sa Babilonia nga Daku, ang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion: “Nasapwan sa iya ang dugo sang mga manalagna, mga balaan kag sang tanan nga ginpatay sa duta.” Nahangpan mo bala kon ngaa ginasugo kita ni Jehova: “Gua kamo sa iya, katawhan ko”? Ang mga nagasimba kay Jehova indi bahin sang butig nga relihion.—Bugna 17:6; 18:2, 4, 24.

23. Ano ang nalakip sa ‘paggua’ sa Babilonia nga Daku?

²³ Ang ‘paggua’ sa Babilonia nga Daku nagalakip sang paghimo sang mga tikang para mapakita nga indi na kita bahin sang butig nga relihion. Halimbawa, ginasiguro naton nga wala na sa listahan sang iban nga relihion ang aton ngalan. Pero indi lang ina. Dapat man naton dumtan kag isikway ang malain nga ginahimo sang butig nga relihion. Ginatugot kag ginapasanyog sang butig nga relihion ang imoralidad, pulitika, kag kakagod. (Basaha ang Salmo 97:10; Bugna 18:7, 9, 11-17) Bilang resulta, minilyon nga kabuhi ang nadula sa sulod sang mga tinuig.

24, 25. Paano ang pagkilala kay Jehova nagahatag sing kalinong kag maayo nga konsiensia?

²⁴ Antes pa naton makilala si Jehova, ang kada isa sa aton posible nga sa pila ka paagi nagasuporta sa malain nga ginahimo sang kalibutan ni Satanas. Pero wala na subong, kay ginbaton na naton ang gawad kag gindedikar ang aton kabuhi sa Dios. Naeksperiensiahan naton ang “mga tion sang kaumpawan halin kay Jehova.” May kalinong kita kag maayo nga konsiensia, bangod nahibaluan naton nga napahamut-an naton ang Dios.—Binuhatan 3:19; Isaias 1:18.

 ²⁵ Bisan pa bahin kita sadto sang organisasyon nga wala nagatahod sa kabuhi, mapatawad kita ni Jehova base sa gawad. Ginapabaloran gid naton ang regalo ni Jehova nga kabuhi. Ginapakita naton ini paagi sa paghimo sang aton pinakamasarangan nga mabuligan ang iban nga makatuon parte kay Jehova, bayaan ang kalibutan ni Satanas, kag malipay sa pagpakig-abyan sa Dios.—2 Corinto 6:1, 2.

26-28. (a) Ano ang ginsugo ni Jehova kay Ezequiel? (b) Ano ang ginsugo ni Jehova sa aton subong?

²⁶ Sa Israel sadto, ginsugo ni Jehova si manalagna Ezequiel nga paandaman ang mga tawo nga sa indi madugay laglagon ang Jerusalem kag tudluan sila sang dapat nila himuon para maluwas. Kon indi sila pagpaandaman ni Ezequiel, sukton ni Jehova sa iya ang ila kabuhi. (Ezequiel 33:7-9) Ginpakita ni Ezequiel nga ginpabaloran niya ang kabuhi paagi sa paghimo sang iya pinakamasarangan nga isugid inang importante nga mensahe.

²⁷ Ginhatagan kita ni Jehova sang asaynment nga paandaman ang katawhan nga sa indi madugay laglagon ang kalibutan ni Satanas kag buligan sila nga makilala si Jehova para makalampuwas sa bag-o nga kalibutan. (Isaias 61:2; Mateo 24:14) Luyag naton himuon ang aton pinakamasarangan nga isugid sa iban ina nga mensahe. Luyag man naton isiling ang ginsiling ni Pablo: “Wala ako sing salabton sa dugo sang bisan sin-o nga tawo, kay wala ako magpugong sa pagsugid sa inyo sang kabubut-on sang Dios para sa katawhan.”—Binuhatan 20:26, 27.

²⁸ May iban pa nga bahin sang kabuhi nga dapat mangin matinlo kita. Binagbinagon naton ang pila sa sini sa masunod nga kapitulo.