1, 2. (a) Kay sin-o panuytoy ang dapat naton sundon? (b) Ano nga mga pamangkot ang aton pagabinagbinagon sa sini nga kapitulo?

SANG bata ka pa, mahimo may mga tion nga ginpangabay ka sang imo mga ginikanan nga himuon ang isa ka butang nga indi mo luyag. Palangga mo ang imo mga ginikanan kag nakahibalo ka nga dapat mo sila tumanon. Pero, mahimo nga indi sa tanan nga tion luyag mo sila tumanon.

² Nakahibalo kita nga ginahigugma kita ni Jehova nga aton Amay. Ginaatipan niya kita kag ginasiguro nga yara ang tanan naton nga kinahanglanon para malipay kita. Ginatuytuyan niya kita para mangin madinalag-on. Kon kaisa, ginagamit niya ang iban para tuytuyan kita. Dapat naton tahuron ang awtoridad ni Jehova. (Hulubaton 24:21) Pero ngaa kon kaisa nabudlayan kita magbaton sing panuytoy? Ngaa ginapangabay kita ni Jehova nga sundon ang panuytoy? Kag paano naton mapakita nga ginatahod naton ang iya awtoridad?—Tan-awa ang Endnote 9.

3, 4. Paano nangin indi himpit ang mga tawo? Ngaa mabudlay magbaton sang panuytoy halin sa iban?

³ Bilang mga tawo, may huyog kita nga magrebelde. Matuod ini sugod sang nakasala sanday Adan kag Eva, ang una nga lalaki kag babayi. Bisan pa gintuga sila nga himpit, nagrebelde sila sa awtoridad sang Dios. Halin sadto, ang tanan nga tawo ginbun-ag nga indi himpit. Ang isa ka rason kon ngaa mabudlay magbaton sing panuytoy halin kay Jehova kag sa iban nga tawo amo ang aton indi kahimpitan. Ang isa pa ka rason kay indi himpit nga mga tawo ang ginagamit ni Jehova nga maghatag sa aton sing panuytoy.—Genesis 2:15-17; 3:1-7; Salmo 51:5; Roma 5:12.

⁴ Bangod indi kita himpit may huyog kita nga mangin bugalon. Ang bugal amo ang nagapabudlay sa aton nga batunon ang panuytoy. Halimbawa, ginpili sadto ni Jehova si Moises para tuytuyan ang Israel nga Iya katawhan. Si Kora, nga madugay na nga nagaalagad kay Jehova, nangin bugalon kag wala gid nagtahod kay Moises. Bisan pa si Moises ang nagapanguna sa katawhan sang Dios, indi sia bugalon. Ang matuod, sia ang pinakamapainubuson nga tawo nga nagakabuhi sa sina nga tion. Pero indi pagbatunon ni Kora ang panuytoy ni Moises. Nakumbinsi pa gani niya ang daku nga kadam-an nga mag-upod sa iya sa pagrebelde kay Moises. Ano ang natabo kay Kora kag sa mga nagrebelde? Napatay sila. (Numeros 12:3; 16:1-3, 31-35) Sa Biblia, madamo sang halimbawa nga nagatudlo nga ang bugal makatalagam.—2 Cronica 26:16-21; tan-awa ang Endnote 10.

5. Paano gin-abusaran sang pila ka tawo ang ila gahom?

⁵ Basi nabatian mo na ang ekspresyon nga, “Ang gahom nagapalain.” Halin sang una, gin-abusaran sang madamo nga tawo ang ila gahom. (Basaha ang Manugwali 8:9.)  Halimbawa, si Saul maayo kag mapainubuson sang ginpili sia ni Jehova nga mangin hari sang Israel. Pero gintugutan niya ang bugal kag kahisa nga magtubo sa iya tagipusuon, kag bangod sini ginhingabot niya si David bisan wala sing sala si David. (1 Samuel 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11) Sang ulihi, nangin hari si David, kag isa sia sa pinakamaayo nga hari sang Israel. Pero sang ulihi, gin-abusaran man ni David ang iya gahom. Nakighulid sia sa asawa ni Urias nga si Bat-seba, kag gintinguhaan niya nga tabunan ang iya sala paagi sa pagpadala kay Urias sa inaway para mapatay si Urias.—2 Samuel 11:1-17.

6, 7. (a) Ang aton gugma kay Jehova nagapahulag sa aton nga himuon ang ano? (b) Ano ang makabulig sa aton nga mangin matinumanon bisan pa indi ini mahapos?

⁶ Ginatahod naton ang panuytoy ni Jehova kay ginahigugma naton sia. Luyag naton pahalipayon si Jehova kay ginahigugma naton sia labaw sa bisan ano ukon kay bisan sin-o. (Basaha ang Hulubaton 27:11; Marcos 12:29, 30.) Halin sang tion nga nag-istar ang nahauna nga mag-asawa sa hardin sang Eden, luyag na ni Satanas nga kuestyunon sang mga tawo ang awtoridad ni Jehova. Luyag sang Yawa nga hunahunaon naton nga si Jehova wala sing kinamatarong nga silingan kita kon ano ang aton himuon. Pero nahibaluan naton nga indi ini matuod. Nagaugyon kita sa ginsiling sang Biblia: “Takus ka, Jehova, nga amon Dios, nga magbaton sang himaya kag dungog kag gahom, bangod gintuga mo ang tanan nga butang.”—Bugna 4:11.

⁷ Sang bata ka pa, mahimo gintudluan ka nga tumanon ang imo mga ginikanan bisan pa indi mo ini luyag. Sing kaanggid, bilang mga alagad ni Jehova, mahimo may mga  tion nga indi mahapos ang pagtuman. Pero ginahigugma kag ginatahod naton si Jehova, gani ginahimo naton ang tanan para tumanon sia. Maayo gid nga halimbawa si Jesus sa aton. Gintuman niya si Jehova bisan indi ini mahapos ukon kombeniente sa iya. Gani nakasiling sia sa iya Amay: “Indi ang akon kabubut-on ang matuman kundi ang imo.”—Lucas 22:42; tan-awa ang Endnote 11.

8. Ano ang pila ka paagi nga ginatuytuyan kita ni Jehova? (Tan-awa ang kahon nga “ Magpamati sa Laygay.”)

⁸ Subong, ginatuytuyan kita ni Jehova sa lainlain nga paagi. Halimbawa, ginhatag niya sa aton ang Biblia. Ginhatag man niya sa aton ang mga gulang sang kongregasyon. Mapakita naton nga ginatahod naton ang awtoridad ni Jehova kon ginatahod naton ang mga ginagamit niya sa pagtuytoy sa aton. Kon sikwayon naton ang ila bulig, pareho lang nga ginasikway naton si Jehova. Wala ginpakadiutay ni Jehova ang pagsikway sang mga Israelinhon kay Moises. Para kay Jehova, Sia ang ila ginsikway.—Numeros 14:26, 27; tan-awa ang Endnote 12.

9. Paano ang gugma makapahulag sa aton nga sundon ang panuytoy?

⁹ Kon ginatahod naton ang awtoridad, ginapakita man naton nga palangga naton ang aton kauturan. Hunahunaa ini, sa masami kon may kalamidad ang relief team nagabuligay para maluwas ang madamo nga tawo. Para mahimo ini, dapat may isa nga nagaorganisar kag dapat sundon sang kada miembro ang iya panuytoy. Pero ano abi kon may isa nga wala magsunod kag naghimo sang luyag lang niya? Bisan pa maayo ang iya motibo, bangod sang iya indi pagsunod, mamroblema ang iya team kag posible nga makahalit gid ini sa ila. Sing kaanggid, kon indi kita magsunod sa panuytoy halin kay Jehova kag sa mga ginhatagan niya sing awtoridad, mahimo mahalitan  man ang iban. Pero kon tumanon naton si Jehova, ginapakita naton nga palangga naton ang aton kauturan kag ginatahod ang kahimusan ni Jehova.—1 Corinto 12:14, 25, 26.

10, 11. Ano ang binagbinagon naton subong?

¹⁰ Ang bisan ano nga ginapahimo ni Jehova sa aton para gid sa aton kaayuhan. Makabenepisyo ang tanan kon ipakita naton ang pagtahod sa awtoridad sa aton pamilya, sa kongregasyon, kag sa pagpakig-angot sa mga opisyal sang gobierno.—Deuteronomio 5:16; Roma 13:4; Efeso 6:2, 3; Hebreo 13:17.

¹¹ Makabulig sa aton nga himuon ini kon mahangpan naton kon ngaa luyag ni Jehova nga tahuron naton ang iban. Binagbinagon naton sing mas detalyado kon paano naton mapakita ang pagtahod sa tatlo ka aspekto sang kabuhi.

12. Paano mapakita sang bana nga may pagtahod sia sa awtoridad?

¹² Gintukod ni Jehova ang pamilya kag ginhatagan sing papel ang kada miembro sini. Kon nahangpan sang kada miembro ang ginapaabot ni Jehova, mangin maayo ang kahimusan sang pamilya kag makabenepisyo sila. (1 Corinto 14:33) Gintangdo ni Jehova ang bana nga ulo sang pamilya. Buot silingon nga ginapaabot ni Jehova nga atipanon kag tuytuyan niya sing mahigugmaon ang iya asawa kag kabataan. Gani manabat ang bana kay Jehova kon paano niya sila ginaatipan. Ang Cristiano nga bana mainayuhon kag mapinalanggaon, kag ginatratar niya ang iya pamilya pareho sa pagtratar ni Jesus sa kongregasyon. Kon ginahimo ini sang bana, ginapakita niya nga may pagtahod sia kay Jehova.—Efeso 5:23; tan-awa ang Endnote 13.

13. Paano mapakita sang asawa nga may pagtahod sia sa awtoridad?

 ¹³ May importante man kag dungganon nga papel ang Cristiano nga asawa. Ginasuportahan niya ang iya bana samtang nagapanikasog ang iya bana nga mangin maayo nga ulo sang pamilya. Upod sa iya bana, may responsibilidad sia nga hanason ang kabataan. Paagi sa iya halimbawa matudluan niya ang iya kabataan nga mangin matinahuron. (Hulubaton 1:8) Ginatahod niya ang iya bana kag ginasuportahan ang iya mga desisyon. Bisan pa kon kaisa wala sia nagaugyon sa iya bana, ginapaathag niya ini sa mainayuhon kag matinahuron nga paagi. May iban pa nga kabudlayan ang Cristiano nga asawa kon indi Saksi ang iya bana. Pero kon padayon niya nga palanggaon kag tahuron ang iya bana, basi pa lang sa ulihi magtuon sia kag magsimba kay Jehova.—Basaha ang 1 Pedro 3:1.

14. Paano mapakita sang kabataan nga may pagtahod sila sa awtoridad?

¹⁴ Hamili kay Jehova ang kabataan, kag kinahanglan nila ang pangamlig kag panuytoy. Kon ginatuman sang kabataan ang ila mga ginikanan, ginapahalipay nila sila. Labaw sa tanan, ang ila pagkamatinumanon nagapakita nga ginatahod nila si Jehova kag ginapahalipay sia. (Hulubaton 10:1) Sa madamo nga pamilya, ang kabataan ginapadaku sang isa lang ukon nagasolo nga ginikanan. Mabudlay gid ini sa nagasolo nga ginikanan kag sa kabataan. Pero kon matinumanon ang kabataan kag ginasuportahan nila ang ila nagasolo nga ginikanan, indi masyado mabudlayan ang ila pamilya. Bisan ano man ang kahimtangan, wala sing himpit nga pamilya. Pero mas mangin malipayon ang kada pamilya kon ginasunod sang kada miembro ang panuytoy ni Jehova. Nagahimaya ini kay Jehova, ang Tagtukod sang tanan nga pamilya.—Efeso 3:14, 15.

15. Paano naton mapakita nga ginatahod naton ang awtoridad sa kongregasyon?

¹⁵ Ginatuytuyan kita ni Jehova paagi sa Cristianong kongregasyon, kag ginhatagan niya si Jesus sing bug-os nga awtoridad sa kongregasyon. (Colosas 1:18) Ginhatagan man ni Jesus “ang matutom kag mainandamon nga ulipon” sang responsibilidad nga atipanon ang katawhan sang Dios sa duta. (Mateo 24:45-47) Subong, “ang matutom kag mainandamon nga ulipon” amo ang Nagadumala nga Hubon. Ang Nagadumala nga Hubon nagahatag sang aton mga kinahanglanon sa nagakaigo nga tion para makapabilin kita nga mabakod sa pagtuo. Ginasuportahan sang mga gulang, ministeryal nga mga alagad, kag mga manugtatap sang sirkito ang mga kongregasyon sa bug-os nga kalibutan kag ginatuytuyan sila sang Nagadumala nga Hubon. Sila tanan may responsibilidad nga atipanon kita. Manabat sila kay Jehova kon paano nila ginatungdan ang ila responsibilidad. Gani kon ginatahod naton ini nga mga lalaki, ginatahod man naton si Jehova.—Basaha ang 1 Tesalonica 5:12; Hebreo 13:17; tan-awa ang Endnote 14.

16. Ngaa makasiling kita nga ang mga gulang kag ministeryal nga mga alagad gintangdo sang balaan nga espiritu?

¹⁶ Ginabuligan sang mga gulang kag ministeryal nga alagad ang kongregasyon nga magpabilin nga matutom kag nahiusa. Siempre pa, indi sila himpit pareho sa aton. Gani paano sila ginapili? Dapat nalab-ot sining mga utod nga lalaki ang mga kalipikasyon sa Biblia. (1 Timoteo 3:1-7, 12; Tito 1:5-9) Gingamit ni Jehova ang balaan nga espiritu para buligan ang mga manunulat sang Biblia nga ipaathag ini nga mga kalipikasyon. Sang ginbinagbinag sang mga gulang kon sin-o ang dapat itangdo  nga gulang ukon ministeryal nga alagad, nangamuyo sila kay Jehova sang balaan nga espiritu. Maathag nga ang kongregasyon ginatuytuyan ni Jesus kag ni Jehova. (Binuhatan 20:28) Gani, mga dulot halin sa Dios ining gintangdo nga mga lalaki para suportahan kag atipanon kita.—Efeso 4:8.

17. Kon kaisa, ano ang dapat himuon sang utod nga babayi para ipakita ang pagtahod?

¹⁷ May mga kahimtangan nga wala sing gulang ukon ministeryal nga alagad nga makatungod sang asaynment sa kongregasyon. Makabulig ang iban nga utod nga lalaki, pero kon wala, mahimo tungdan sang isa ka utod nga babayi ang asaynment nga kinaandan na nga ginatungdan sang bawtismado nga lalaki. Kon amo sina, dapat sia maggamit sing malapad nga panyo ukon kalo bilang pandong. (1 Corinto 11:3-10) Nagapakita ini sang iya pagtahod sa kahimusan ni Jehova sa pagkaulo, sa pamilya kag kongregasyon.—Tan-awa ang Endnote 15.

18, 19. (a) Ano ang matun-an naton sa Roma 13:1-7? (b) Paano naton mapakita ang pagtahod sa mga gobierno?

¹⁸ Subong, may pila ka awtoridad nga gintugot si Jehova sa mga gobierno sang tawo, kag dapat tahuron naton sila. Ginaorganisar nila ang mga pungsod kag komunidad para manghikot ini sing maayo kag maserbisyuhan ang mga tawo. Ginatuman sang mga Cristiano ang panuytoy nga makita sa Roma 13:1-7. (Basaha.) Ginatahod naton ang “mas mataas nga mga awtoridad” kag ginatuman ang mga kasuguan sang pungsod ukon komunidad nga aton ginaistaran. Ini nga mga kasuguan mahimo makaapekto sa aton pamilya, negosyo, ukon mga ginapanag-iyahan. Halimbawa, nagabayad kita sing buhis kag nagahatag sing impormasyon nga kinahanglan sang gobierno. Pero ano  ang dapat naton himuon kon may ginapahimo ang gobierno nga supak sa kasuguan sang Dios? Si apostol Pedro nagsiling: “Dapat namon tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo.”—Binuhatan 5:28, 29.

¹⁹ Dapat mangin matinahuron kita pirme kon nagapakig-angot sa opisyal sang gobierno pareho sa hukom ukon pulis. Ginatahod sang mga pamatan-on nga Cristiano ang ila mga manunudlo kag iban nga empleyado sang eskwelahan. Dapat naton tahuron ang aton amo bisan wala sila ginatahod sang iban nga empleyado. Kon ginahimo naton ini, ginailog naton si apostol Pablo, nga matinahuron sa mga opisyal bisan kon kaisa mabudlay ini. (Binuhatan 26:2, 25) Bisan wala kita ginapakitaan sang maayo sang iban, matinahuron man kita gihapon.—Basaha ang Roma 12:17, 18; 1 Pedro 3:15.

20, 21. Ano ang maayo nga resulta kon ginatahod naton ang iban?

²⁰ Sa bug-os nga kalibutan, nagakadula na ang pagtahod sang mga tawo sa iban. Pero indi pareho sina ang katawhan ni Jehova. Tulumuron naton nga tahuron ang tanan. Ginasunod naton ang panuytoy ni apostol Pedro: “Padunggi ninyo ang tanan nga sahi sang tawo.” (1 Pedro 2:17) Kon ginatahod naton ang iban, matalupangdan nila ini. Nagsiling si Jesus: “Paiwaga ang inyo kapawa sa atubangan sang mga tawo, agod makita nila ang inyo maayong mga buhat kag maghimaya sa inyo Amay.”—Mateo 5:16.

²¹ Kon ginapakita naton ang pagtahod sa aton pamilya, sa aton kongregasyon, kag sa iban nga aspekto sang aton kabuhi, ang aton maayo nga halimbawa makapahulag sa iban nga magtuon sing dugang parte kay Jehova. Kag kon ginatahod naton ang iban, ginapakita naton nga may pagtahod kita kay Jehova mismo. Mapahalipay sini si Jehova kag mapakita naton nga ginahigugma naton sia.