1, 2. Ngaa dapat naton pilion sing maayo ang aton kalingawan?

IMADYINA nga makaon ka na kuntani sang prutas, pero nakita mo nga may dunot ini. Ano ang imo himuon? Kaunon mo bala ini gihapon? Ihaboy mo bala ini? Ukon kuhaon mo lang ang dunot kag kaunon ang nabilin?

² Daw amo man sina ang kalingawan. May maayo man nga kalingawan, pero ang kalabanan sini dunot bangod imoral ini, masingki, ukon demonyohanon.  Gani kon nagapili ka sang kalingawan, nagasiling ka bala: “Pagusto lang ko kon ano nga kalingawan ang pilion ko”? Ukon nagasiling ka: “Malain ang tanan nga kalingawan”? Ukon nagapili ka sing maayo kag ginalikawan ang malain?

3. Ano ang dapat naton hunahunaon kon nagapili sang kalingawan?

³ Kinahanglan naton ang diutay nga kalingawan, kag luyag naton pilion ini sing maayo. Gani dapat naton pamangkuton ang aton kaugalingon kon ano ang epekto sini sa aton pagsimba kay Jehova.

4. Ano nga prinsipio sa Biblia ang makabulig sa aton kon nagapili sang kalingawan?

⁴ Kon magdedikar kita kay Jehova, nagasaad kita nga gamiton naton ang aton kabuhi sa pag-alagad sa iya. (Basaha ang Manugwali 5:4.) Nagasaad kita nga ‘himuon naton ang tanan para sa himaya sang Dios.’ (1 Corinto 10:31) Buot silingon, nagdedikar kita sa Dios indi lang sa tion sang miting ukon ministeryo kundi bisan pa nagarelaks kita ukon nagalingawlingaw.

5. Ano nga sahi sang pagsimba ang dapat naton ihatag kay Jehova?

⁵ Ang tanan nga ginahimo naton naangot sa aton pagsimba kay Jehova. Ginpaathag ini ni Pablo sang nagsiling sia: “Ipresentar ninyo ang inyo lawas nga isa ka halad nga buhi, balaan kag kalahamut-an sa Dios.” (Roma 12:1) Si Jesus nagsiling: “Higugmaa si Jehova nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusuon kag sa bug-os mo nga kalag kag sa bug-os mo nga hunahuna kag sa bug-os mo nga kusog.” (Marcos 12:30) Luyag naton pirme  ihatag ang pinakamaayo kay Jehova. Sa Israel sang una, kon maghalad ang mga tawo kay Jehova sing sapat, dapat wala ini sing diperensia. Kon may diperensia ang sapat, indi ini pagbatunon sang Dios. (Levitico 22:18-20) Sing kaanggid, ang aton pagsimba mahimo nga indi pagbatunon ni Jehova. Paano?

6, 7. Paano maapektuhan sang aton kalingawan ang aton pagsimba kay Jehova?

⁶ Ginasilingan kita ni Jehova: “Dapat mangin balaan kamo, tungod balaan ako.” (1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11) Batunon lamang ni Jehova ang aton pagsimba kon balaan ini, ukon matinlo. (Deuteronomio 15:21) Indi matinlo ang aton pagsimba kon nagahimo kita sang mga butang nga ginadumtan ni Jehova kaangay sang imoralidad, kasingki, ukon demonismo. (Roma 6:12-14; 8:13) Pero indi man mahamuot si Jehova kon manamian kita sa sini nga mga butang. Himuon sini nga indi matinlo kag indi kalahamut-an ang aton pagsimba kay Jehova kag maguba ang aton kaangtanan sa iya.

⁷ Gani paano kita mangin maalamon sa pagpili sang kalingawan? Ano nga mga prinsipio ang makabulig sa aton kon ano nga kalingawan ang kalahamut-an sa Dios?

8, 9. Ano nga sahi sang kalingawan ang ginalikawan naton? Ngaa?

⁸ May lainlain nga sahi sang kalingawan subong. Ang pila sini nagakaigo sa mga Cristiano, pero ang kalabanan indi. Una, hibaluon naton kon ano nga kalingawan ang dapat naton likawan.

⁹ Madamo nga pelikula, website, palaguaon sa telebisyon, video game, kag kanta ang imoral, masingki,  kag demonyohanon. Ang malain nga mga butang ginahimo nila nga daw wala sing kaso ukon kaladlawan pa gani. Pero nagahalong gid ang mga Cristiano kag ginasikway nila ang kalingawan nga indi suno sa matinlo nga talaksan ni Jehova. (Binuhatan15:28, 29; 1 Corinto 6:9, 10) Kon sikwayon naton ina nga kalingawan, ginapakita naton kay Jehova nga ginalikawan naton ang malain.—Salmo 34:14; Roma 12:9.

10. Ano ang resulta kon pilion naton ang malain nga kalingawan?

¹⁰ Pero para sa iban, wala sing kaso ang masingki, imoral, ukon demonyohanon nga kalingawan. Nagahunahuna sila: ‘Ano ang malain haw? Indi ko man ini paghimuon.’ Kon amo sini ang aton ginahunahuna, ginadayaan naton ang aton kaugalingon. Ang Biblia nagasiling: “Ang tagipusuon madaya labaw sa tanan nga butang kag makatalagam.” (Jeremias 17:9) Kon nalingaw kita sa mga butang nga indi kalahamut-an kay Jehova, paano naton masiling nga ginadumtan naton ini? Kon padayunon naton ini nga sahi sang kalingawan, mangin normal na lang ini sa aton. Sa ulihi, magaluya ang aton konsiensia kag indi na kita sini pagtublagon kon may himuon kita nga sayop.—Salmo 119:70; 1 Timoteo 4:1, 2.

11. Paano kita mabuligan sang Galacia 6:7 nga pilion ang aton kalingawan?

¹¹ Ang Pulong sang Dios nagasiling sa aton: “Kon ano ang ginasab-ug sang tawo, ini man ang iya anihon.” (Galacia 6:7) Matuod gid ina, kon padayon kita nga manamian sa malain nga mga butang, sa ulihi posible mahimo naton ini. Halimbawa, ang pila nga nanamian sang imoral nga kalingawan nakahimo sing imoralidad.  Pero ginabuligan kita ni Jehova para mangin maalamon kita sa pagpili sang aton kalingawan.

12. Ano ang makabulig sa aton para makahimo sing maayo nga desisyon parte sa kalingawan?

¹² Ang pila ka kalingawan maathag nga indi kalahamut-an kay Jehova, kag nahibaluan naton nga dapat ini likawan. Pero ano abi kon indi maathag? Si Jehova wala maghatag sing listahan kon ano ang puede kag indi puede tan-awon, pamatian, ukon basahon. Sa baylo, gusto niya nga gamiton naton ang aton konsiensia nga nahanas sa Biblia. (Basaha ang Galacia 6:5.) Naghatag si Jehova sang mga prinsipio, nga amo ang sadsaran nga mga kamatuoran nga nagatudlo sa aton sang iya panghunahuna. Ini nga mga prinsipio nagahanas sa aton konsiensia. Ginabuligan kita sini nga mahibaluan “kon ano ang kabubut-on ni Jehova” para ang aton desisyon makapahamuot sa iya.—Efeso 5:17.

13. Ngaa indi palareho ang nanamian nga kalingawan sang mga Cristiano? Pero ano ang importante sa tanan nga Cristiano?

¹³ Sa masami, indi palareho ang nanamian nga kalingawan sang mga Cristiano. Ngaa? Kay lainlain ang aton gusto. Dugang pa, indi palareho ang ginatugot sang aton konsiensia. Pero, para makahimo sing maayo nga desisyon, ang tanan nga Cristiano dapat magpagiya sa mga prinsipio sa Biblia. (Filipos 1:9) Buligan kita sini nga pilion ang kalingawan nga kalahamut-an sa Dios.—Salmo 119:11, 129; 1 Pedro 2:16.

14. (a) Ano ang dapat naton hunahunaon parte sa paggamit sang aton tion? (b) Ano ang ginlaygay ni Pablo sa mga Cristiano?

¹⁴ Ang isa pa nga dapat hunahunaon amo ang tion  nga ginagamit naton sa kalingawan. Mapakita sini kon ano kaimportante ang kalingawan sa aton. Bilang mga Cristiano, ang pinakaimportante sa aton amo ang pag-alagad kay Jehova. (Basaha ang Mateo 6:33.) Pero kon indi kita magbantay, mahimo amat-amat nga kuhaon sang kalingawan ang aton tion. Si Pablo naglaygay sa mga Cristiano: “Bantayi sing maayo nga ang inyo paglakat indi kaangay sang indi maalam kundi sang maalam nga mga tawo, nga nagagamit sing maayo sang inyo tion.” (Efeso 5:15, 16) Gani dapat naton limitahan ang aton tion sa kalingawan kag pat-uron nga ang pag-alagad sa Dios amo ang panguna sa aton kabuhi.—Filipos 1:10.

15. Paano naton maamligan ang aton kaugalingon sa kalingawan nga makaguba sang aton kaangtanan kay Jehova?

 ¹⁵ Dapat naton sikwayon ang kalingawan nga sigurado kita nga indi kalahamut-an kay Jehova. Pero ano abi kon indi kita sigurado? Dapat bala kita gihapon maghalong? Hunahunaa ini, kon nagalakat ka sa bukid, mapatibi ka bala sa pil-as? Indi. Kon importante sa imo ang imo kabuhi, mapalayo ka sa katalagman. Amo man sini kon nagapili kita sang kalingawan. Ang Pulong sang Dios nagasiling: “Likawi ang malain.” (Hulubaton 4:25-27) Gani wala lang naton ginalikawan ang kalingawan nga sigurado kita nga malain, kundi pati ang kalingawan nga indi kita sigurado kon makahalit sa aton kag makaguba sang aton kaangtanan kay Jehova.

16. (a) Ano ang pila sa mga ginadumtan ni Jehova? (b) Paano naton mapakita nga ginadumtan naton ang mga ginadumtan ni Jehova?

¹⁶ Ang salmista nagsulat: “O kamo nga nagahigugma kay Jehova, dumti ang malaut.” (Salmo 97:10) Ang Biblia nagatudlo sa aton sang panghunahuna kag balatyagon ni Jehova. Hunahunaa kon paano makabulig ang imo natun-an nga mapahisuno ang imo pagtamod sa pagtamod ni Jehova. Halimbawa, natun-an naton nga ginadumtan ni Jehova ang “butigon nga dila, mga kamot nga nagapaagay sing dugo nga wala sing sala, tagipusuon nga nagapahito sing makahalalit nga mga butang, mga tiil nga nagadalidali sa paghimo sing kalautan.” (Hulubaton 6:16-19) Natun-an naton nga dapat  naton likawan ang “seksuwal nga imoralidad, . . . pagsimba sa mga diosdios, espiritismo, . . . kaimon, pagsilabo sang kaakig, . . . kahisa, pagpahubog, magansal nga kinalipay, kag ang iban pa nga mga butang nga kaangay sini.” (Galacia 5:19-21) Nahunahuna mo bala kon paano ka mabuligan sini nga mga prinsipio sa Biblia sa pagpili sang kalingawan? Luyag naton sundon ang mga talaksan ni Jehova sa tanan nga aspekto sang aton kabuhi, may makakita man sa aton ukon wala. (2 Corinto 3:18) Ang aton mga desisyon, ilabi na kon nagaisahanon kita, nagapakita kon ano gid kita nga sahi sang tawo.—Salmo 11:4; 16:8.

17. Kon nagapili sang kalingawan, ano ang dapat naton ipamangkot sa aton kaugalingon?

¹⁷ Gani, kon nagapili sang kalingawan, pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Paano ini makaapekto sa akon kaangtanan kay Jehova? Paano ini makaapekto sa akon konsiensia?’ Binagbinagon naton ang pila ka prinsipio nga makabulig kon nagapili sang kalingawan.

18, 19. (a) Ano ang ginlaygay ni Pablo sa mga Cristiano? (b) Ano nga mga prinsipio ang makabulig kon nagapili kita sang kalingawan?

¹⁸ Kon nagapili kita sang kalingawan, nagapili kita sang isulod naton sa aton hunahuna. Si Pablo nagsulat: “Padayon ninyo nga hunahunaa ang bisan ano nga butang nga matuod, serioso, matarong, matinlo, hiligugmaon, dungganon, maayo, kag dalayawon.” (Filipos 4:8) Kon pun-on naton ang aton hunahuna sining maayo nga mga butang, makasiling kita: “Kabay nga ang akon ginahambal kag ginapamalandungan mangin kalahamut-an sa imo, O Jehova.”—Salmo 19:14.

¹⁹ Pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Ano ang  ginasulod ko sa akon hunahuna? Nalipay bala ako ukon narelaks pagkatapos malantaw ang pelikula ukon palaguaon? Wala bala ako gintublag sang akon konsiensia? (Efeso 5:5; 1 Timoteo 1:5, 19) Makapangamuyo bala ako kay Jehova? Ukon nahuya? Ang akon bala gintan-aw nagpahunahuna sa akon sing kasingki ukon imoral? (Mateo 12:33; Marcos 7:20-23) Sa ginpili ko nga kalingawan, nagapadihon bala ako sa sini nga sistema sang mga butang?’ (Roma 12:2) Ang aton tampad nga mga sabat makabulig para makita naton kon paano naton mahuptan nga mabakod ang aton kaangtanan kay Jehova. Gusto naton magpangamuyo kaangay sang salmista: “Ilikaw ang akon mga mata sa pagtan-aw sa wala sing pulos nga mga butang.” *—Salmo 119:37.

20, 21. Ngaa dapat naton hunahunaon ang balatyagon sang iban kon nagapili sang kalingawan?

²⁰ Ang isa pa ka prinsipio nga dapat naton dumdumon: “Ang tanan nga butang ginatugot sa akon, apang indi tanan nga butang makapalig-on. Ang tagsatagsa indi dapat maghunahuna sang iya kaugalingon nga kaayuhan, kundi sang kaayuhan sang iban.” (1 Corinto 10:23, 24) Indi buot silingon nga kon may kahilwayan kita, pagusto na lang kita sang aton himuon. Dapat hunahunaon anay naton kon paano ini makaapekto sa aton kauturan.

²¹ Indi palareho ang aton konsiensia. Halimbawa,  mahimo tugot sa imo konsiensia nga tan-awon ang isa ka programa sa telebisyon. Pero sang ulihi nahibaluan mo nga indi ini tugot sa konsiensia sang isa ka utod. Ano ang himuon mo? Bisan pa may kinamatarong ka, mahimo magdesisyon ka na lang nga indi ini pagtan-awon. Ngaa? Bangod indi mo luyag nga ‘makasala sa imo kauturan’—ukon ‘magpakasala sa Cristo.’ (1 Corinto 8:12) Indi naton luyag nga maghimo sang bisan ano nga makapasandad sa aton masigka-Cristiano.—Roma 14:1; 15:1; 1 Corinto 10:32.

22. Paano kita mangin makatarunganon kon ang aton masigka-Cristiano nagadesisyon base sa ila konsiensia?

²² Sa pihak nga bahin, ano abi kon indi naman tugot sa imo konsiensia nga magtan-aw, magbasa, ukon maghimo sang isa ka butang nga tugot sa iban? Bangod ginahigugma kag ginarespeto mo ang imo utod, indi mo sia pagpunggan sa gusto niya himuon. Halimbawa, indi palareho ang kadasigon sang pagdrayb, may madasig kag may mahinay, pero maayo sila gihapon nga mga drayber. Sing kaanggid, pareho ang aton ginasunod nga mga prinsipio sa Biblia, pero mahimo indi palareho ang aton opinyon parte sa kalingawan.—Manugwali 7:16; Filipos 4:5.

23. Ano ang makabulig sa aton nga makapili sing maayo nga kalingawan?

²³ Gani, ano ang makabulig sa aton nga makapili sing maayo nga kalingawan? Makapili kita sing maayo kon gamiton naton ang aton konsiensia nga nahanas sa mga prinsipio sa Biblia kag kon nagaulikid gid kita sa aton kauturan. Kag malipay kita kay ginahimo naton ang “tanan para sa himaya sang Dios.”