Kon Paano Ikaw Makauntat

KAANGAY sang pagtuon sa pagbisikleta, ang pag-untat sa pagpanabako talagsa lang mahimo sa imo nahauna nga pagtilaw. Gani kon determinado ka sa pag-untat, dapat ka mangin handa sa paghimo sing sulitsulit nga mga panikasog tubtob magmadinalag-on ka. Indi pagtamda ang paglukmat subong kalutusan. Tamda ini subong isa ka nagatudlo nga eksperiensia, isa ka diutay nga kalutusan sa kon ano ang mangin madinalag-on nga programa. Yari ang pila ka panugda nga nangin epektibo para sa iban. Mahimo man ini mangin epektibo sa imo.

Ihanda ang Imo Hunahuna sa Pag-untat

■ Una, dapat mo kumbinsihon ang imo kaugalingon nga ang pag-untat takus sa panikasog. Ilista ang imo mga rason kon ngaa luyag mo mag-untat, lakip ang tanan nga benepisyo. Sa tapos mag-untat, ang pagrepaso sa sining listahan magapabakod sang imo pamat-od. Ang handum nga pahamut-an ang Dios amo ang pinakamakusog nga motibo sa pag-untat. Ang Biblia nagasiling nga dapat naton higugmaon ang Dios upod ang aton bug-os nga hunahuna, tagipusuon, kalag, kag kusog. Butang ini nga indi naton mahimo kon nagiyan kita sa tabako.​—⁠Marcos 12:⁠30.

■ Usisaa ang imo bisyo sa pagpanigarilyo agod hibaluon kon san-o kag kon ngaa nagapanigarilyo ka. Ayhan mapuslanon nga isulat mo sa papel kon san-o kag kon diin ka nagapanigarilyo sa isa ka kinaandan nga adlaw. Magabulig ini sa imo nga mahibaluan nga daan ang mga kahimtangan nga mahimo ikaw masulay sa pagpanigarilyo kon mag-untat ka na.

Planuha ang Petsa sa Pag-untat

■ Magpili sing isa ka petsa sa pag-untat, kag markahi ini sa imo kalendaryo. Labing maayo nga pilion mo ang adlaw nga indi ikaw mapaidalom sa di-nagakaigo nga kahuol. Kon mag-abot ina nga adlaw, mag-untat sing lubos—sa gilayon kag sing bug-os.

■ Antes mag-abot ang petsa sa pag-untat, ihaboy ang mga agbunan, posporo, kag lighter. Tinlui ang imo tanan nga panapton nga may baho sang aso sang sigarilyo.

■ Pangayua ang suporta sang mga masigkamanugpangabudlay, mga abyan, kag pamilya agod palig-unon ikaw sa imo mga panikasog sa pag-untat. Indi mahadlok nga pangabayon ang iban nga indi manigarilyo sa imo atubangan.

■ Magplano sing mga aktibidades para sa imo adlaw sa pag-untat. Mahimo ikaw magkadto sa lugar nga ginadumilian ang pagpanigarilyo, subong  sa museo ukon teatro. Mahimo man ikaw mag-ehersisyo​—⁠maglangoy ukon magbisikleta ukon magdayandayan.

Pag-atubang sa Withdrawal

Kon ikaw lakas manigarilyo, ayhan makaeksperiensia ikaw sing mga withdrawal symptom, nga nagasugod sa sulod sang mga inoras sang imo katapusan nga sigarilyo. Mahimo ini maglakip sang pagkamaakigon, pagkadi-mapailubon, pagkamakiawayon, pagkabalaka, kapung-aw, insomnia, pagkadi-mahim-os, dugang nga gana, kag paghandum sa sigarilyo. Ayhan ang imo doktor mahimo magresita sing bulong nga magapakanay sining mga sintoma. Dugang pa, may mga butang nga sarang mo mahimo agod imo madaug ang pagpakig-away.

■ Sa nahaunang pila ka mabudlay nga mga semana, magkaon sing manubo-sing-kalori nga mga pagkaon, kag mag-inom sing madamo nga tubig. Nasapwan sang iban nga mabuligon ang pagkuyamkuyam sang hilaw nga mga utanon, subong sang carrot ukon celery. Kon ikaw mag-ehersisyo, malikawan mo ang pagdugang sing bug-at kag mapakanay ang nerbios.

■ Likawi ang mga lugar kag mga sitwasyon diin masulay ka sa pagpanigarilyo.

■ Pamatuki ang sayop nga pangatarungan nga magasulay sa imo sa pagpanigarilyo. Yari ang pila ka kinaandan nga mga panghunahuna sa tion sang with­drawal: “Subong man lang ako manigarilyo agod masarangan ko ining mabudlay nga tion.’ ‘Panigarilyo lang ang akon bisyo!’ ‘Indi gid man malain ang tabako, ang iban nga nagapanigarilyo sing lakas nabuhi sing tubtob sa kapin sa 90.’ ‘Sa ulihi may butang man nga bangdan sang akon kamatayon.’ ‘Masubo ang kabuhi kon wala sing tabako.’

■ Kon buot ka masulay, magpalantang. Paagi sa paghulat sing napulo lamang ka minuto, ang sobra nga paghandum mahimo magligad. Kon kaisa ang panghunahuna nga indi na gid manigarilyo liwat daw mabudlay. Kon amo sina ang imo balatyagon, magkonsentrar sa pag-untat sa karon lang nga adlaw.

■ Kon luyag mo mag-alagad sa Dios, mangayo sing bulig paagi sa pangamuyo. Ang aton mahigugmaon nga Manunuga makahatag sing “bulig sa husto nga tion” para sa mga nagapanikasog nga ipahisuno ang ila kabuhi sa iya kabubut-on. (Hebreo 4:16) Apang indi magpaabot sing milagro. Dapat ikaw magpanghikot suno sa imo mga pangamuyo.

Magpabilin nga Isa nga Nagapanigarilyo Anay

■ Ang nahaunang tatlo ka bulan amo ang pinakamabudlay, apang bisan pagkatapos sina dapat mo, kon mahimo, likawan ang mga nagapanigarilyo kag ang mga kahimtangan nga mahimo magsulay sa imo sa pagpanigarilyo.

■ Indi paglimbungi ang imo kaugalingon sa paghunahuna nga sarang ikaw mangin isa ka panalagsa nga nagapanigarilyo, bisan pa kon nag-untat na ikaw sa pagpanigarilyo sa sulod sang isa ka tuig ukon kapin pa.

■ Batui ang pagsulay sa “pagsigarilyo sing isa lang.” Ang isa lang mahimo magdul-ong sa isa pa, kag sa indi madugay ginapawalay pulos mo ang tanan nga paghimakas mo sa pag-untat. Apang, kon ikaw mangluya kag manigarilyo, wala sing rason sa pagpanigarilyo sing isa pa. Kon maglukmat, mag-untat liwat.

Minilyon sang mga nagapanigarilyo ang madinalag-on nga nakauntat. Upod ang determinasyon kag kaukod, masarangan mo man ini!