Pagbantay sa Kalibutan

“Para sa Aton Kaayuhan nga Maimbento Sila”

Si Propesor Anatoly P. Zilber, tsirman sang Department of Intensive Care and Anesthesia, sa Petrozavodsk University and Republican Hospital sang Karelia, Rusya, nagdayaw sa mga Saksi ni Jehova, nga nagasiling: “Wala sila nagaabuso sa alkohol, wala sila nagapanigarilyo, indi sila mahamkunon sa kuwarta, wala sila nagaguba sang ila mga saad, ni nagapanaksi sing butig . . . Indi ini isa ka makatalanhaga nga sekta, kundi masinulundon-sa-kasuguan nga mga banwahanon.” Sia nagdugang: “Talahuron [sila], malipayon nga katawhan, interesado sa kasaysayan, literatura, taliambong, kag sa tanan nga bahin sang kabuhi.” Nian, sa tapos malista ang mapuslanon nga mga pagbag-o nga ginhimo sang mga Saksi tuhoy sa wala-dugo nga pagbusbos, ang propesor nagsiling: “Sa paghambal sing liwan sang mga pulong ni Voltaire, makasiling kita nga kon ang mga Saksi ni Jehova wala magluntad, para sa aton kaayuhan nga maimbento sila.”

Ang Putukputukan sang Moda?

Ang madamol-sing-suwelas nga mga sapatos, “isa ka importante nga gamit sang mahunahunaon-sa-moda nga mga pamatan-on,” upod ang mataas nga mga takon amo ang kabangdanan sang mga 10,000 ka kasamaran sa isa ka tuig sa Britanya, siling sang The Times sa London. Si Steve Tyler, humalambal para sa British Standards Institution, nagsiling: “Ang labing kinaandan nga kasamaran amo ang natipalo ukon nagliw-as nga mga bukobuko kag nabali nga mga batiis, apang ining mga sapatos mahimo man bangdan sang mga problema sa likod, ilabi na sa mga dalagita nga ang ila mga lawas nagatubo pa.” Sa Japan ang madamol-sing-suwelas nga mga sapatos nadalahig sa kamatayon sang duha ka babayi sining nagligad lang nga mga binulan. Sa isa ka kaso ang 25-anyos nga empleyada sa nursery school nga nagasuksok sing singko-pulgadas sing suwelas nga sandalyas nakasandad, naglitik ang iya bagol, kag napatay. Ang isa pa ka lamharon nga babayi napatay sang nakabunggo sa semento nga poste ang awto nga iya ginasakyan bangod ang drayber wala makapreno sing maayo bangod nagasuksok sia sang botas nga may seis pulgadas nga suwelas. Agod indi mademanda, ang pila ka manughimo-sing-sapatos nagbutang sing nagapaandam nga mga etiketa sa ila mga sapatos.

Mga Hilikuton sa Puluy-an Para sa mga Kabataan

“Ang masako nga mga ginikanan karon nangin indi masyado mahunahunaon nga pabuligon ang ila mga kabataan sa mga hilikuton sa puluy-an,” siling sang The Toronto Star. Bisan pa nga ang mga hilikuton sa puluy-an “indi amo ang nagapanguna nga prioridad para sa mga kabataan,” siling ni Jane Nel­sen, awtor sang Positive Discipline, ina nga mga hilikuton “nagatukod sing pagsalig-sa-kaugalingon kag pagtahod-sa-kaugalingon.” Suno sa isa ka pagtuon nga ginbalhag sa Child nga magasin, ang mamag-an nga mga hilikuton sa puluy-an para sa dos- tubtob tres-anyos mahimo maglakip sang paghimos sa mga hampangan subong man sa pagbutang sa lalabhan sang mga lago. Ang mga kabataan nga nagapangidaron sa ulot sang tres kag singko anyos mahimo maghimos sang lamesa, magdala sang mga pinggan sa lababo, kag maghupot nga mahipid sang ila mga duog-halampangan. Yadtong 5 tubtob 9 anyos mahimo maghimos sang ila hiligdaan, magkahig sang mga dahon, kag manghilamon, samtang ang 9- tubtob 12-anyos makahimo sing mga hilikuton subong sang paghugas kag pagpamala sing mga pinggan, paghaboy sing basura, paggarab sing mga hilamon sa palibot sang balay, kag pagbakyum. Si Nelsen nagdugang nga “mangin mas maayo ang mga resulta kon may gintalana nga tion nga matapos ang ginahimo.”

Mga Pamatan-on kag Krimen

Ang surbe sang Scottish Executive nagapakita nga sa Scot­land 85 porsiento sang mga bata nga lalaki kag 67 porsiento sang mga bata nga babayi nga nagapangidaron sing 14 kag 15 ang nagsiling nga nakahimo sila sing isa ka krimen sang nagligad nga tuig. Ang pamantalaan sang Glasgow nga The Herald nagreport nga sa 1,000 ka bumulutho nga ginsurbe gikan sa anom ka eskwelahan, 12 porsiento lamang ang nagsiling nga wala gid sila makahimo sing bisan ano nga sala. Sa mga krimen nga gin-aku, 69 porsiento sang mga bata nga lalaki kag 56 porsiento sang mga bata nga babayi ang nagpierde sing propiedad. Mga 66 porsiento sang mga bata nga lalaki kag 53 porsiento sang mga bata nga babayi ang nangawat sa mga balaligyaan, kag halos katunga ang nangawat sa eskwelahan. Ang iban nga krimen naglakip sang pagsunog sa propiedad kag paggamit sing armas agod makasamad. Ang mga pamatan-on gikan sa sini nga mga pangidaron nagsiling nga ang pag-ipit sang mga katubotubo amo ang panguna nga rason sang ila mga krimen, samtang yadtong kapin sa 15, ang mahimo nga rason amo ang pagsuportar sang bisyo sa droga.