Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Paano Ako Magmadinalag-on sa Akon Pagpuyo sa Iban nga Pungsod?

“Sang pag-abot ko sa erport, ang luyag ko lang himuon amo ang magpauli! . . . Nadula ko ang akon tanan nga kauhaw sa pagpasimpalad kag ang tanan ko nga kalipay sa pagdiskobre. Sa malip-ot, nahidlaw gid ako katama.”—Uta.

MAKAHALADLOK nga batyagon nga nagaisahanon ikaw sa iban nga pungsod. Apang subong sang ginpakita sang nagligad nga artikulo sa sini nga serye, madamo nga pamatan-on ang nagpakamaayo nga maghinguyang sing pila ka tion sa pagpuyo sa iban nga pungsod. Ang pila nagkadto agod mag-ekswela ukon magtigayon sing espesyal nga paghanas. Ang pila luyag magtuon sing isa ka pinulungan. Ang pila luyag lamang makakita sing kuwarta. Apang, ang iban nagsaylo sa pag-alagad sa iban nga mga pungsod diin daku ang kinahanglanon sang mga manugbantala sang Ginharian.

Ibutang ta nga magapuyo ka sa iban nga pungsod sa maalamon nga mga rason—mga rason may kahilabtanan sa imo espirituwal nga mga kinahanglanon kag mga tulumuron *—ano ang imo himuon agod mapat-od nga ang imo pagpuyo mangin madinalag-on?

Mangin Determinado sa Pagpasibu

Una, dapat nga handa ka magpasibu. Wala ina nagakahulugan nga talikdan mo ang Cristianong mga prinsipio ukon ang imo espirituwal nga rutina. Apang mahimo ini magakahulugan sang pagtinguha nga mauyunan ang bag-o nga mga pagkaon, pagtuon sing pila ka bag-ong maayo nga mga pamatasan, ukon pagtilaw sang bag-o nga mga paagi sa paghimo sing mga butang. Ining bag-o nga mga kustombre mahimo nga tuhay gid sa kon paano mo ginahimo ang mga butang didto sa imo anay ginapuy-an. Apang ang sugo ni Jesus nga “mag-untat sa paghukom” mahimo man maaplikar diri. (Mateo 7:1) Matuod, wala sing rasa ukon kultura ang may kinamatarong sa pagsiling nga labaw sia sa iban. (Binuhatan 17:26) Subong nga ang mga tigulang dapat maglikaw nga ipaanggid sing mamulayon ang mga pamatan-on sang una kag karon, ang mga lamharon sa iban nga pungsod dapat man maglikaw nga ipaanggid sing mamulayon ang isa ka dumuluong nga pungsod sa ila anay ginapuy-an. (Manugwali 7:10) Magkonsentrar sa positibo nga mga butang nga ginatanyag sining bag-o nga pungsod kag kultura. Subong man, kon madasig mo nga matun-an ang lenguahe sina nga pungsod, madasig man nga mapahamtang ang imo buot.

Madinalag-on nga nakapasibu si apostol Pablo sa nagkalainlain nga mga kultura sa iya pagpanghikot subong isa ka misyonero bangod handa sia nga  mangin “tanan nga butang sa tanan nga sahi sang mga tawo.” (1 Corinto 9:22) Ang kaanggid nga panimuot makabulig sa imo nga magpasibu. Si Adrianne isa ka au pair nga nagapuyo sa Alemanya, nga nagatrabaho sa balay para sa isa ka pamilya bilang baylo sa pagdayon sa ila puluy-an. Sia nagpaathag: “Kinahanglan mapasibusibuon gid ako bangod indi ko mapaabot nga magpasibu ang iban sa akon.”

‘Nahidlaw Ako!’

Sa una nga mga senemana, indi katingalahan nga masubuan kag mahidlaw ikaw. Ginapakita sang Biblia nga si Jacob ‘nagahandum gid sa balay sang iya amay,’ bisan nga si Jacob yara na sa iban nga duog sa kapin sa 20 ka tuig! (Genesis 31:30) Busa indi matingala kon daw nagahibi ikaw kon kaisa. Sa pagkamatuod, kon pirme mo ginahunahuna ang imo ginhalinan, magadugang lamang ang imo kasubo. (Numeros 11:4, 5) Ang labing maayo nga paagi agod madaug ang kasubo amo ang pagtinguha nga maanad sa imo bag-o nga rutina kag palibot. Bisan pa nga maayo nga makig-angot sa imo pamilya paagi sa sulat ukon mga tawag sa telepono, ang masunson nga pagtawag sa puluy-an mahimo mag-upang lamang sa imo nga makapasibu sa imo bag-o nga puluy-an.

Nasapwan sang madamo nga Cristianong pamatan-on nga ang pagbalik sa ila espirituwal nga rutina amo ang labing maayo nga bulong sa kasubo. (Filipos 3:16) Si Amber naghinumdom sang iya una nga mga semana sa iban nga pungsod: “Nabudlayan ako kon gab-i, kon wala sing himuon, busa gintinguhaan ko nga magtuon sing dugang pa ukon magbasa sing libro.” Ang lamharon nga si Rachel, nga isa ka Britaniko nga au pair sa Alemanya, nagahambal suno sa iya personal nga naeksperiensiahan sang naglaygay sia: “Makig-upod dayon sa kongregasyon. Magtambong dayon sa mga miting.” Sa primero, mahimo kinahanglan mo ang bulig sa pagkadto sa mga miting. Apang sa sulod sang Cristianong kongregasyon, makasapo ikaw sing makapalig-on nga mga abyan nga mangin kaangay sang “mga utod nga lalaki kag mga utod nga mga babayi kag mga iloy.”—Marcos 10:29, 30.

Importante man nga bahin sang isa ka maayo nga rutina sa espirituwal amo ang pagpakigbahin sa Cristianong pagbantala nga hilikuton. Indi lamang makabenepisyo ikaw sa espirituwal paagi sa pagbantala kundi makabulig man ini sa imo nga makapasibu sa bag-o nga kultura kag lenguahe.

Sa katapusan, hupti man ang isa ka rutina sa pagpangamuyo kag pagtuon sing personal. Importante ini sa pagpabilin mo nga mapagros sa espirituwal. (Roma 12:12; 1 Timoteo 4:15) Bangod sini, ginpat-od ni Adrianne, nga ginsambit kaina, nga magdala sing literatura sa Biblia sa iya tumandok nga pinulungan.

Pagpuyo Kaupod sa Ginadayunan nga Pamilya

Ang pila ka lamharon nga Cristiano naghimo sing kahimusan nga magdayon sa masigkatumuluo nga mga pamilya samtang yara sila sa iban nga pungsod. Samtang indi mapaabot nga ang ginadayunan nga pamilya amo ang magahimo sang hilikuton sang ginikanan, mahimo mangin maayo sila nga kaupdanan kag isa ka tuburan sang espirituwal nga pagpalig-on.—Hulubaton 27:17.

Bisan amo pa sina, ang bukas nga komunikasyon upod sa ginadayunan nga pamilya kinahanglanon gihapon agod mahuptan ang isa ka maayo nga relasyon. (Hulubaton 15:22; 20:5; 25:11) Si Amber nagsiling: “Dapat may ideya ka kon ano ang imo dapat himuon. Dapat mahibaluan mo kon ano ang mga ginapaabot sang tagbalay sa imo. Kag dapat man nila mahibaluan kon ano ang imo mga ginapaabot.” Hibalua kon ano ang mga kasuguan sa puluy-an kag tubtob sa anong kasangkaron ikaw ginapaabot nga magbulig sa mga hilikuton sa sulod sang balay. Dapat hambalan sing maayo ini nga mga butang.

Ang imo kahimtangan labi nga makahalangkat kon, halimbawa, nagapangabudlay ikaw sa ginadayunan nga pamilya nga lain sing mga pagtuluuhan sa imo. Bangod indi mahangpan sang pamilya ang imo tindog sa mga prinsipio sang Biblia, mahimo masapwan mo ang imo kaugalingon sa makapakompromiso nga mga kahimtangan. (Hulubaton 13:20)  Ang mga kinahanglanon agod himuon ang mga hilikuton sa puluy-an mahimo magsumpakil sa espirituwal nga mga obligasyon, subong sang pagtambong sa Cristianong mga miting. Busa kon ang indi malikawan nga mga kahimtangan magtiklod sa imo nga magpuyo sa isa ka pamilya nga lain sing pagtuluuhan, nian dapat himuon ang pila ka pagpangandam.

Si Rachel nagarekomendar: “Pat-ura nga nakahibalo sila nga isa ikaw ka Cristiano. Mas maayo nga sugiran mo sila gilayon.” Mangin pangamlig kon ipaathag mo ang imo relihioso kag moral nga mga talaksan. Subong man, dapat mo athagon sa imo amo kon daw ano ka importante sa imo ang Cristianong mga miting kag ang pagbantala. Sa katapusan, maalamon nga pat-uron nga ang importante nga mga butang subong sang oras sa pagtrabaho, pagpahuway, kag bayad ginasulat antes ka magsugod. Makapugong ini sang kalugaw-an sa ulihi.

Paglubad sa mga Problema

Walay sapayan sang imo labing maayo nga mga panikasog, mahimo magautwas gihapon ang problema. Halimbawa, ano abi kon pahalinon ikaw sang tagbalay sa ila puluy-an? Mahimo nga makahalanusbo gid ini. Kon may pila ka di-paghangpanay, mahimo mahambalan mo ini sa tagbalay sing kalmado kag sa makatarunganon nga paagi. (Hulubaton 15:1) Mangin handa nga batunon ang ano man nga sayop nga nahimo. Mahimo nga magbag-o ang ila mga panghunahuna. Kon indi, kinahanglan makakita ikaw sing iban nga dalayunan.

Mahimo kinahanglan nga mangayo ikaw sing bulig para sa iban nga mga problema. Halimbawa, mahimo mamigado ikaw ukon magbalatian. Sa kahangawa nga basi kadtuan ikaw kag papaulion sang imo ginikanan, mahimo nga mangalag-ag ka nga pahibaluon sila. Magluwas pa, malayo sila kag mahimo indi sila makahibalo mag-atubang sing amo sina nga kahimtangan sa iban nga pungsod. Apang, ang mga gulang sa lokal nga kongregasyon mahimo nga nakaagi sina nga mga problema kag mahimo makatanyag sing pila ka praktikal nga laygay. Mahimo pa gani sila makabulig sa imo sa pagpamat-od kon isa ini ka butang nga dapat ipahibalo sa imo mga ginikanan.

Pagpauli

Walay sapayan sang mga kabudlayan kag mga hangkat, ang paghinguyang sing tion sa iban nga pungsod mahimo nga isa ka makapaladya nga eksperiensia, ilabi na kon nagkadto ka didto bangod sang espirituwal nga mga rason. Sa pagkamatuod, maabot ang tion nga mapauli ikaw. Si Andreas nagsiling: “Bangod sang madamo maayong mga handumanan—ang mga negatibo madali nalimtan—tuman gid kabudlay para sa akon nga magbiya.” Bisan pa, indi magpaabot nga bag-uhon dayon sang imo mga abyan ukon pamilya sa imo ginhalinan ang ila mga paagi sa paghimo sing mga butang bangod nagbalik ka nga may bag-o nga mga panimuot nga imo natun-an sa iban nga pungsod. Dugang pa, indi sila pagpaakiga paagi sa padayon nga mga pahanumdom kon paano ginahimo ang mga butang sa iban nga pungsod. Kinaandan lamang nga luyag mo sugiran ang tanan tuhoy sa imo mga eksperiensia, apang indi maugot kon indi tanan ang may subong nga kalangkag sa imo.

Maathag nga ang desisyon sa pagpuyo sing makadali sa iban nga pungsod dapat tamdon sing serioso. Kon sa tapos ipakighambal sa imo mga ginikanan ini nga butang, nagdesisyon ka nga may makatarunganon nga mga rason agod magsaylo, maghanda sa paglandas sang mga hangkat nga imo maatubang. Tuhoy sa bisan ano pa nga dalagku nga mga desisyon nga imo ginaatubang sa kabuhi, mas maalamon nga isipon anay ang bili.—Lucas 14:28-30.

[Footnote]

[Kahon/Laragway sa pahina 23]

Mga Pahanumdom

● Tagua ang imo passport, kuwarta, kag tiket pauli sa sigurado nga lugar.

● Ipa-xerox ang imo passport subong man ang imo permiso sa pagsulod kag/ukon visa, ang imo tiket pauli, kag iban pa importante nga mga papeles. Tagua ang mga kopya, kag ipadala ang isa pa ka hubon sang mga kopya sa imo mga ginikanan ukon mga abyan sa imo puluy-an.

● Dalha pirme ang numero sang telepono sang imo mga ginikanan ukon mga abyan sa imo puluy-an kag sang imo ginadayunan nga pamilya.

● Hupti ang putli nga pagginawi upod sa mga katapo sang tuhay nga sekso, sa pamilya man sila nga imo ginadayunan, sa eskwelahan, sa ginatrabahuan, ukon sa iban nga duog.

● Tun-i ang bisan pila lang ka importante nga mga tinaga kag mga dinalan nga ginahambal sa pungsod nga imo ginkadtuan.

● Magpakonsulta sa doktor antes maglakat. Pat-ura nga may bastante ikaw nga suplay sang bisan ano man nga bulong nga kinahanglanon.

[Laragway sa pahina 22]

Kon mag-utwas ang mga di-paghangpanay upod sa imo ginadayunan nga pamilya, makighambal sa ila sing matawhay