Pagbulig sa mga Tawo nga May MCS

ANG pagkasensitibo sa kinaandan nga mga substansia, pahumot man ukon inugtinlo nga mga kemikal, nagahatag sa mga nagaantos sa sini indi lamang sing problema sa lawas; nagahatag man ini sa ila sing problema sa paghililuong. Ang tawo kinaugali nga luyag makig-upod sa iya isigkatawo, apang ang multiple chemical sensitivity (MCS) nagapilit sa madamo nga kuntani mainabyanon kag maluyagon sa kinasadya nga mga tawo sa masubo nga sahi sang pagkabuhi. “May iban ako nga mga problema sa lawas sang una,” siling ni Shelly, nga nagaantos sa MCS, “apang ining problema amo ang pinakagrabe. Ang pinakamabudlay nga bahin amo ang pagpain sang imo kaugalingon.”

Makapasubo nga ang mga nagaantos sa MCS ginatamod kon kaisa nga kalatingalahan. Sa pagkamatuod, ang isa ka rason sini amo nga ang MCS isa ka mabudlay hangpon nga kahimtangan nga wala pa mabaton sang kalibutan. Apang ang kakulang sing ihibalo tuhoy sa MCS indi rason nga mangin suspetsuso sa mga nagaantos sa sini. Ang balasahon nga American Family Physician nagasiling: “Ining mga pasyente nagaantos gid subong resulta sang ila mga sintoma.”

Sa baylo nga magkurisong sa mga tawo nga may MCS bangod ang ila balatian makalilibog kag indi mahangpan sing maayo, ang isa ka maalam nga tawo dapat ginatuytuyan sang prinsipio sang Hulubaton 18:13: “Kon ang bisan sin-o nagasabat tuhoy sa isa ka butang antes niya mabatian ini, kabuangan ini sa iya kag isa ka kahuluy-an.” Daw ano kaayo gid nga magpakita sing tulad-Cristo nga gugma sa tanan nga nagamasakit, nga wala sing ginadampigan! Indi gid naton paghinulsulan nga nagpakita kita sini nga gugma, bisan ano man ang matukiban sa ulihi sang medikal nga siensia.

Pagpakita sing Tulad-Cristo nga Gugma

Ang tulad-Cristo nga gugma kaangay sang isa ka brilyante nga may matahom nga mga bahin nga nagabagay sa tagsa ka okasyon ukon kinahanglanon. Kon ang isa ka abyan may MCS, ang aton tulad-Cristo nga gugma dapat magpabanaag sing  kahanuklog, nga ginabutang ang aton kaugalingon sa iya lugar. Subong man, ang gugma “wala nagapangita sang kaugalingon nga mga kaayuhan”—ukon, mahimo isiling naton, sang kaugalingon nga mga kinamatarong. Ginauna sini ang kaayuhan sang iban. Nagabulig ini sa aton nga mangin ‘mainantuson, ginaagwanta ang tanan nga butang, ginapatihan ang tanan nga butang, ginalauman ang tanan nga butang, kag ginabatas ang tanan nga butang.’ Ini nga gugma “wala gid nagakapaslawi.”​—⁠1 Corinto 13:4-8.

Si Mary wala sing MCS, apang ang pila sang iya mga abyan may yara. “Maluyagon ako sa pahumot,” sulat ni Mary, “apang ginahungod ko nga  indi magpahumot kon nagaduaw sa mga tawo nga may MCS.” Sa iya kaugalingon nga paagi, bilang pag-ilog kay Jesus, si Mary nagasiling, “Luyag ko magbulig.” (Marcos 1:41) Si Trevor nagmasakit sing MCS sang lapsag pa sia. Ang iya iloy nagsiling: “Ang mga tawo nga kaupod ko sa trabaho nagtinguha gid nga hatagan sing konsiderasyon ang akon anak.” Si Joy, nga isa sang mga Saksi ni Jehova nga nagapuyo sa Australia kag nagaantos gid sa MCS, nagsiling nga napalig-on sia sang mga abyan kag mga paryente nga nagaduaw sa iya sing regular kag nagapakita nga nahangpan nila ang iya mga problema.

Sa pihak nga bahin, dapat mangin mapailubon ang mga tawo nga may MCS sa iban nga nagapahumot bisan yara sila. Si Er­nest, nga ginbalikwat sa nagligad nga artikulo, nagsiling sa Magmata!: “Ang amon balatian isa ka lulan nga dapat namon dalhon. Ang iban nga mga tawo may ila man mga problema, gani apresyahon namon kon buligan nila kami sa amon problema.” Huo, ang pagpangayo sing bulig, sa baylo nga ipilit ini, masami nga amo ang labing maayo nga dalanon. “Kon ang isa nga nagpahumot ukon naggamit sing cologne mamangkot sa akon kon ngaa daw malain ang pamatyag ko,” siling ni Lorraine, “ginasugiran ko sia, ‘Nagalain ang pamatyag ko kon makapanimaho ako sing pahumot, kag daw kalain gid sini karon nga gab-i.’ Para sa mahinantupon nga mga tawo, masami nga tuman na ina.” Sa pagkamatuod, wala ini nagakahulugan nga kon nagaantos ka sa MCS indi mo mapahanumdom sa maayo nga paagi ang imo mga abyan nga kinahanglan mo ang ila bulig.

Sa positibo nga bahin, si Pam, nga ginsambit kaina, nagsulat: “Ang tanan nga ginaantos namon karon temporaryo lamang.” Ngaa nagsiling si Pam nga “temporaryo lamang”? Bangod ang iya napasad sa Biblia nga paglaum amo nga sa indi madugay dulaon sang Ginharian sang Dios ang tanan nga pag-antos sa duta. Dulaon sini bisan ang kamatayon—butang nga dapat atubangon sa ulihi sang labing mapagros nga mga tawo.—Daniel 2:44; Bugna 21:3, 4.

Samtang wala pa ini, ang tanan nga nagabatas sing balatian nga sa karon wala pa sing bulong makapaabot sang tion nga sa idalom sang paggahom sang Ginharian sang Dios, ‘wala sing pumuluyo nga magasiling: “Nagamasakit ako.”’ (Isaias 33:24) Samtang ginabatas naton ang bisan anong mga pagtilaw nga nagaabot sa aton sa sistema sang mga butang karon, tinguhaan naton nga mangin kaangay ni Jesus kag ipansal ang aton igtalupangod sa padya nga ginatanyag sa aton.​—⁠Hebreo 12:2; Santiago 1:2-4.

[Kahon/Laragway sa pahina 9]

Pagpakita sing Gugma sa Isa kag Isa

Ang masunod nga mga prinsipio sang Biblia makabulig sa imo kon ang isa ka abyan ukon isa ka paryente may multiple chemical sensitivity (MCS) ukon kon ikaw mismo:

“Busa, ang tanan nga butang nga luyag ninyo nga himuon sang mga tawo sa inyo, dapat man ninyo himuon sa ila.”—Mateo 7:12.

“Higugmaa ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon.”—Mateo 22:39.

“Binagbinagon naton ang isa kag isa agod pukawon sa gugma kag sa maayong mga buhat, nga wala ginapabay-an ang aton pagtilipon sing tingob, subong sang kinabatasan sang iban, kundi nagapalig-unay sa isa kag isa, kag labi na gid samtang ginatan-aw ninyo nga nagapalapit ang adlaw.” (Hebreo 10:24, 25) Kita tanan nagakinahanglan sing pagpalig-on sa espirituwal, ilabi na kon nagamasakit kita. Maayo gid nga madamo nga Cristiano nga may MCS ang nagapanikasog nga makatambong mismo sa mga miting sa kongregasyon; ang iban nga mas grabe ang kahimtangan nagatambong kon kaisa paagi sa telepono. Sa iban nga mga kaso, may mga Kingdom Hall nga nagpain sing wala pahumot nga duog para sa mga tawo nga may MCS. Apang mahimo nga indi sa tanan nga tion posible ini ukon praktikal.

“Dili malimot sa paghimo sing maayo . . . , kay sa amo nga mga halad nahamuot gid ang Dios.” (Hebreo 13:16) Talupangda nga ang paghimo sing maayo masami nga nagakinahanglan sing personal nga mga pagsakripisyo. Handa ka bala sa paghimo sing mga pagsakripisyo agod buligan ang isa nga may MCS? Sa pihak nga bahin, ang mga tawo nga may MCS dapat mangin rasonable sa ila mga ginapaabot sa iban. Ang Cristianong mga gulang, halimbawa, indi dapat maghimo sing mga pagsulundan tuhoy sa paggamit sing mga pahumot kag mga cologne, ukon pirme maghimo sing mga pahibalo nahanungod sini. Dugang pa, may bag-uhan nga mga interesado kag mga bisita nga nagapahumot nga nagakadto sa Cristianong mga miting—kag ginaabiabi naton sila. Sa pagkamatuod indi naton luyag nga mahuy-an sila ukon indi napahamtang bangod nagpahumot sila.

‘Pangitaa ang paghidait kag sakdaga ini.’ (1 Pedro 3:11) Maathag nga indi dapat matublag ang kalinong sang mga Cristiano bangod sang mga hulusayon tuhoy sa panglawas. “Ang kaalam nga gikan sa hitaas . . . mahidaiton, makatarunganon, . . . puno sing kaluoy,” siling sang Santiago 3:17. Ang mahidaiton nga mga tawo, may MCS man ukon wala, indi dapat magpasobra ukon mangin mapiliton tuhoy sa paggamit ukon indi paggamit sing kemikal nga mga produkto. Subong man, ang rasonable nga mga tawo nga “puno sing kaluoy” dapat man maglikaw nga ipilit ang ila kinamatarong sa pagpahumot kon nahibaluan nila nga magaapektar ini sa panglawas sang iban. Sa sining paagi ginapakita nila nga sila man nagatinguha sang “mahidaiton nga mga kahimtangan” kag “nagapakighidait.”—Santiago 3:18.

Sa pihak nga bahin, ang wala nagapasibu, indi rasonable nga panimuot, sa bahin sang isa nga nagaantos sa MCS ukon sang iban, daw subong sang bangil nga nagatuga sing pagbinahinbahin sa mga tawo. Ini nga panimuot wala nagahatag sing kaayuhan kay bisan sin-o kag mahimo nga makahalit sa kaangtanan sang isa sa Dios.—1 Juan 4:20.

Sa pagkamatuod, ang mga Cristiano may daku nga bulig—ang espiritu ni Jehova. Samtang ginapangayo nila sing regular ang espiritu ni Jehova, ginapalambo nila ang dalayawon nga mga bunga sini, ilabi na ang gugma—“ang himpit nga higot sang paghiusa.” (Colosas 3:14) Sa amo man nga tion, mapailubon nga ginatugutan nila ini nga espiritu nga magpalambo sing tulad-Cristo nga mga kinaiya sa iban.—Galacia 5:22, 23.

[Laragway sa pahina 10]

Ang mga tawo nga may MCS nagakinahanglan man sing mga abyan kaangay sang iban