Halin sa Olympia Pakadto sa Sydney

GINAKABIG sang madamo ang mga Hampang sa Olimpiada subong ang pinakaimportante nga paindis-indis sang mga hampang sa kalibutan. “Wala na sing iban pa nga paindis-indis sang mga hampang ang nagaganyat sing daku gid nga igtalupangod,” siling sang The World Book Encyclopedia. “Minilyon ka tawo ang personal nga nagatan-aw sing mga hampang, kag ginatos ka milyon sa bug-os nga kalibutan ang nagatan-aw sini sa telebisyon.”

Isa ka Malip-ot nga Maragtas

Ang mga Hampang sa Olimpiada ginsugdan linibo ka tuig na ang nagligad. Sa pagpati nga ang mga hampang nagapahalipay sa espiritu sang mga patay, ang mga Griego sang una naghiwat sing pungsudnon nga mga kapiestahan nga nagasamo sang relihion sa isport. Naglakip ini sang Isthmian, Nemean, Olimpiada, kag Pythian nga mga hampang. Sa sini, ang Olimpiada amo ang ginapabilihan sing daku, kay nagpadungog ini kay Zeus, nga ginakabig sang mga Griego nga hari sang mga dios.

Pasad sa mga ebidensia isa lamang anay ka paindis-indis ang ginahimo sa Olimpiada, ang palumba sa dalagan. Apang sang ulihi naglakip ini sang iban pa nga mga paindis-indis, subong sang mga palumba sang kangga, kag mabudlay nga mga pagtilaw sa kapag-on sang lawas. Ang mga dumuluaw nagadugok para sa mga hampang sa madamo nga lugar. Agod siguruhon ang ila kaluwasan, ang umalagi nga pag-untat sang inaway ginapatuman antes kag pagkatapos sang mga hampang.

Sang naggahom ang Roma, ang Olimpiada nangin indi na importante. Ang matuod, gintamay sang madamo nga Romano ang mga hampang. Magluwas ini kay Emperador Nero. Nakigbahin sia sa mga hampang sang 67 C.E. kag nadaug ang tanan nga hampang nga ginpakigbahinan niya. Daw ginpadaug lamang sia sang iya mga kaaway agod indi sia maakig! Ano man ang kahimtangan, sang 394 C.E., ang Olimpiada gin-untat.

Ang Pagbalik sang Olimpiada

Mga 15 ka siglo sang ulihi, ang mga nakutkutan sang Aleman nga mga arkeologo sa kapatagan sang dumaan nga Olympia nagpasag-uli sang interes sa mga hampang. Nian, si Baron Pierre de Coubertin, ang 29-anyos nga Pranses, nagpanugda nga ibalik ang paindis-indis sang mga hampang. Gani, sang 1896 ang nahaunang moderno nga mga Hampang sa Olimpiada ginhiwat sa Atenas. Sugod sadto nga tuig, ang Olimpiada ginhiwat, luwas sa panalagsa nga mga hitabo, kada apat ka tuig.

Sa karon madamo ang malangkagon nga nagahulat sang mga hampang. Sini nga tuig, hiwaton ini sa Sydney, Australia halin sa Septiembre 15 tubtob Oktubre 1. Nalakip sa sini amo ang 28 ka isport, 292 ka paindis-indis, kag 635 ka sesyon nga ginapasakupan sang kapin sa 10,300 ka atleta.

Apang, sining ulihi nga tinuig, ang Olimpiada ginpalibutan sang binais. Nagasiling pa gani ang madamo nga tawo nga ang tulumuron sang Olimpiada nabutang sa katalagman. Ang pag-usisa sa mga hitabo nga lipod sa ihibalo sang mga tawo makahatag sing paghantop kag makatulublag.

[Ginkuhaan sang laragway sa pahina 3]

Scala/Art Resource, NY