Ang Labing Importante sa Akon—Magpabilin nga Matutom

PANUGIRON NI ALEXEI DAVIDJUK

Tuig 1947; ang lugar, pila ka kilometro halin sa amon minuro sa Laskiv, Ukraine, malapit sa dulunan sang Poland. Ang akon medyo may edad na nga amigo nga si Stepan nangin isa ka “courier” nga nagaismagol sang mga literatura sa Biblia halin sa Poland pasulod sa Ukraine. Isa ka gab-i nakita sia sang isa ka guardia sa dulunan, ginlagas, kag gintiro sia. Pagligad sang 12 ka tuig ang kamatayon ni Stepan may daku nga epekto sa akon kabuhi, subong sang ipaathag ko sa ulihi.

ANG natawo ako sa Laskiv sang 1932, napulo ka pamilya sa amon minuro ang mga Estudyante sang Biblia, subong amo anay ang pagtawag sa mga Saksi ni Jehova. Lakip sa ila amo ang akon mga ginikanan, nga nagpahamtang sing maayo nga halimbawa sang katutom kay Jehova tubtob sang napatay sila sang tungatunga nga bahin sang dekada 1970. Sa bug-os ko nga kabuhi, ang katutom sa Dios amo man ang labing importante sa akon.​—⁠Salmo 18:⁠25.

Sang 1939, ang tuig nga nagsugod ang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, ang lugar nga ginpuy-an namon sa nasidlangan nga Poland ginpaidalom sa Unyon Sobyet. Nasakop kami sang Sobyet tubtob sang Hunyo 1941, sang nagsalakay ang mga Aleman kag ginsakop ang amon lugar.

Sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, may pila ako ka mabudlay nga mga tion sa eskwelahan. Gintudluan ang mga kabataan sa pag-amba sing nasyonalistiko nga mga ambahanon kag sa pagpakigbahin sa mga paghanas sa militar. Sa katunayan, lakip sa paghanas sa amon amo ang pagtuon kon paano maghaboy sing mga granada. Apang nangindi ako sa pag-amba sing patriotiko nga mga ambahanon kag sa pagpakigbahin sa bisan ano nga paghanas sa militar. Ang pagtuon sa pagpangapin sang akon pasad-sa-Biblia nga pagtuluuhan sa lanubo nga edad nagbulig sa akon sa pagpabilin nga matutom sa Dios sa mga tuig nga nagsunod.

Madamo gid nga tawo ang interesado sa kamatuoran sa Biblia sa teritoryo sang amon kongregasyon amo nga gintangdo sa amon lugar ang duha ka  payunir, subong amo ang pagtawag sa bug-os tion nga mga ministro sang mga Saksi ni Jehova, agod magbulig sa pagtudlo sa ila. Ang isa sang mga payunir, si Ilja Fedorovitsch, nagtudlo man sing Biblia sa akon kag naghanas sa akon sa ministeryo. Sa tion sang pagpanakop sang Alemanya, si Ilja gintapok kag ginbilanggo sa isa sang mga kampo konsentrasyon sang Nazi, diin napatay sia.

Ang Panikasog ni Tatay sa Pagpabilin nga Neutral

Sang 1941 gintinguhaan sang mga awtoridad sang Sobyet nga papirmahon si Tatay sa isa ka dokumento nga nagapangako nga magahatag sia sing kuwarta sa pagbulig sa mga gastos sa inaway. Ginsilingan niya sila nga indi sia makasakdag sa bisan diin nga bahin sa inaway kag subong isa ka alagad sang matuod nga Dios, magapabilin sia nga neutral. Ginkabig si Tatay nga isa ka kaaway kag ginpamatbatan sing apat ka tuig nga pagkabilanggo. Apang nabilanggo sia sing apat ka adlaw lamang. Ngaa? Bangod sang Domingo pagkatapos sang iya pagkabilanggo, ginsakop sang Aleman nga mga soldado ang lugar nga amon ginapuy-an.

Sang mabalitaan sang mga guardia sang bilangguan nga malapit na ang mga Aleman, ginpamuksan nila ang mga ganhaan sang bilangguan kag nagpalalagyo. Sa guwa, ang kalabanan sang mga bilanggo ginpangtiro sang mga soldado sang Sobyet. Wala maghalin gilayon si Tatay apang sang ulihi nagpalagyo sia padulong sa balay sang iya mga abyan. Gikan didto nagpadala sia sing mensahe kay Nanay nga dalhon ang iya mga dokumento, nga nagapamatuod nga ginbilanggo sia bangod sang pagpangindi sa pagsuporta sa mga Sobyet sa inaway. Sang ginpakita ini ni Tatay sa mga awtoridad sang Alemanya, wala nila sia ginpatay.

Luyag mahibaluan sang mga Aleman ang mga ngalan sang tanan nga nagkooperar sa mga Sobyet. Gin-ipit nila si Tatay nga isugid sila, apang nangindi sia. Ginpaathag niya ang iya panindugan sang pagkaneutral. Kon may ginhingadlan sia, mahimo nga yadto nga tawo gintiro. Sa amo, ang pagkawalay nadampigan ni Tatay nagluwas man sa kabuhi sang iban nga mga tawo, nga nagpasalamat gid sa iya.

Pagpanghikot sing Tago

Ang mga Sobyet nagbalik sa Ukraine sang Agosto 1944, kag sang Mayo 1945 ang bahin sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II sa Europa natapos. Pagkatapos sadto, bangod sang ginatawag nga Iron Curtain, kami nga didto sa Unyon Sobyet nahamulag sa iban nga bahin sang kalibutan. Bisan ang pagpakig-angot sa mga Saksi ni Jehova sa tabok sang dulunan sa Poland mabudlay. Ang maisog nga mga Saksi nagasaliputpot sa pagtabok sa dulunan kag nagabalik dala ang pila ka hamili nga Lalantawan nga mga magasin. Sanglit ang dulunan walo ka kilometro lamang ang kalayuon gikan sa amon puluy-an sa Laskiv, nabalitaan ko ang mga katalagman nga naagihan sining mga courier.

Halimbawa, isa ka Saksi nga si Silvester ang nagtabok sing duha ka beses kag nagbalik nga wala man sing natabo. Apang sa ikatlo niya nga pagtabok, nakit-an sia sang patrolya sa dulunan kag sang ila bantay nga mga ido. Ginpadulog sia sang mga soldado, apang nagdalagan si Silvester agod luwason ang iya kabuhi. Ang iya lamang nga kahigayunan agod makalikaw sa mga ido amo ang pag-ubog sa malapit nga linaw. Ginhinguyang niya ang bug-os nga gab-i sa tubig nga tagaliog niya, nga nagapanago sa matag-as nga mga hilamon. Sang ulihi, sang nag-untat sa pagpangita ang patrolya, nagdulingduling pauli si Silvester, nga kapoy gid kaayo.

Subong sang ginsaysay kaina, ang hinablos nga lalaki ni Silvester nga si Stepan ginpatay samtang nagatabok. Apang, importante nga padayon kami nga makig-angot sa katawhan ni Jehova. Paagi sa mga panikasog sang maisog nga mga courier, nakabaton kami sing espirituwal nga pagkaon kag mabuligon nga panuytoy.

Sang masunod nga tuig, sang 1948, ginbawtismuhan ako sa gab-i sa magamay nga linaw malapit sa amon balay. Ang mga tulugmawan nagtipon sa amon balay, apang indi ko kilala kon sin-o sila, bangod madulom kag ang tanan ginhimo sing malinong kag patago. Kami nga mga kandidato sa bawtismo wala nagahambalanay. Wala ako makahibalo kon sin-o ang naghatag sing pamulongpulong sa bawtismo, kon sin-o ang nagpamangkot sa akon sing mga pamangkot sa bawtismo samtang nagatindog kami malapit sa linaw, ukon kon sin-o ang nagtugmaw sa akon. Mga tinuig sang ulihi, sang nagsugilanunay kami sang akon amigo, nadiskobrehan namon nga nalakip kami sa mga nabawtismuhan sadto nga gab-i!

Sang 1949 ang mga Saksi sa Ukraine nakabaton sing mensahe halin sa Brooklyn nga nagpalig-on sa ila nga magpangabay sa Moscow nga himuon nga legal ang pagbantala nga hilikuton sa Unyon  Sobyet. Sa pagsunod sa sadto nga instruksion, isa ka pangabay ang ginpadala sa Presidium of the Supreme Soviet sang U.⁠S.S.R. paagi sa ministro sang pungsudnon nga hilikuton. Pagkatapos sadto, ginpakadto sanday Mykola Pyatokha kag Ilya Babijchuk sa Moscow agod hibaluon ang sabat sang gobierno sa amon pangabay. Nagpasugot sila kag naglakbay pakadto sa Moscow sadto nga tig-ilinit.

Ang opisyal nga nagbaton sa sining delegasyon namati samtang ginahatag nila ang pasad-sa-Biblia nga rason sang amon hilikuton. Ginpaathag nila nga ang amon hilikuton ginahimo sa katumanan sang tagna ni Jesus nga “ining maayong balita sang ginharian ibantala sa bug-os napuy-an nga duta subong panaksi sa tanan nga kapungsuran.” (Mateo 24:14) Apang, nagsiling ang opisyal nga ang Estado indi gid maghimo sa amon nga legal.

Nagpauli ang mga Saksi kag nagkadto sa kapital sang Ukraine nga Kiev agod tigayunon ang legal nga pagkilala para sa amon hilikuton diri sa Ukraine. Sa liwat ginbalibaran sang mga awtoridad ang pangabay. Nagsiling sila nga pabay-an lamang nila ang mga Saksi kon sakdagon nila ang Estado. Ang mga Saksi, siling nila, kinahanglan nga magsoldado kag magpakigbahin sa eleksion. Sa liwat, ginpaathag ang amon panindugan sa pagkawalay nadampigan, nga, bilang pag-ilog sa amon Agalon, si Jesucristo, dapat kami mangin indi bahin sang kalibutan.​—⁠Juan 17:​14-​16.

Wala magdugay pagkatapos sadto, sanday Utod Pyatokha kag Babijchuk gindakop, ginsumbong, kag ginpamatbatan sing 25 ka tuig nga pagkabilanggo. Sa amo nga tion, sang 1950, madamo nga Saksi, lakip ang akon amay, ang gindakop sang mga awtoridad. Ginsentensiahan sia sing 25-ka-tuig nga pagkabilanggo kag ginpadala sa Khabarovsk sa nasidlangan nga ukbong sang Unyon Sobyet halos 7,000 kilometros ang kalayuon!

Gintapok sa Siberia

Nian sang Abril 1951, ang Estado sang Sobyet nagpanghikot sing organisado batok sa mga Saksi sa nakatundan nga mga republika nga kilala karon subong Latvia, Estonia, Lithuania, Moldova, Belarus, kag Ukraine. Sadto nga bulan mga 7,000 sa amon, pati kami ni Nanay, ang gintapok sa Siberia. Nagkadto lang ang mga soldado sa amon puluy-an sang gab-i kag gindala kami sa estasyunan sang tren. Ginkandaduhan kami didto sa sulod sang mga bagon sang tren nga ginakargahan sang mga sapat​—⁠mga 50 ka tawo sa kada bagon⁠​—⁠​kag pagligad sang kapin sa duha ka semana, ginpapanaug kami sa lugar nga ginatawag Zalari, nga malapit sa Lake Baikal sa distrito sang Irkutsk.

Nagatindog sa niebe nga ginahugakom sang matugnaw kaayo nga hangin kag ginapalibutan sang armado nga mga soldado, nagpalibog ako kon ano ang nagahulat sa amon. Paano ako makapabilin nga matutom kay Jehova diri? Nagsugod kami sa pag-amba sing mga ambahanon sang Ginharian agod malimtan namon ang katugnaw. Nian nag-abot ang mga manugdumala sang lokal nga mga negosyo nga ginapanag-iyahan sang estado. Ang iban nagakinahanglan sang mga lalaki para sa mabug-at nga pisikal nga trabaho, samtang ang iban naman nagakinahanglan sang mga babayi para sa mga trabaho subong sang pag-atipan sa mga sapat. Gindala kami ni Nanay sa isa ka duog sang konstruksion diin ginapatindog ang Tagninskaya Hydroelectric Power Station.

Sang pag-abot namon, nakita namon ang mga raya sang mga kuwartel nga kahoy, nga puluy-an para sa mga tinapok. Gintangdo ako nga magtrabaho subong drayber sang traktura kag elektrisyan, kag si Nanay ginpaobra sa uma. Ginklase kami subong mga tinapok, indi subong mga bilanggo. Gani hilway kami sa paglakatlakat sa malapit nga distansia sa sulod sang power station, bisan pa gindumilian kami sa pagkadto sa masunod nga minuro mga 50 kilometros ang kalayuon. Gin-ipit kami sang mga awtoridad nga pirmahan ang isa ka pahayag nga nagasiling nga magapabilin kami sing dayon. Daw malawig gid yadto nga tion sa akon, nga isa ka 19-anyos, gani nangindi ako sa pagpirma. Apang, nagpabilin kami sa amo nga lugar sa sulod sang 15 ka tuig.

Didto sa Siberia ang dulunan sang Poland indi na 8 kilometros lamang halin sa amon kundi kapin sa 6,000 kilometros ang kalayuon! Ginhimo namon nga mga Saksi ang tanan nga masarangan namon sa pag-organisar sang amon kaugalingon nga mangin mga kongregasyon liwat, nagatangdo sing mga lalaki sa pagpanguna. Sang primero, wala kami sing mga literatura sa Biblia luwas lamang sa pila nga nadala sang mga Saksi halin sa Ukraine. Ginkopya ini paagi sa kamot, kag ginpasapasa namon ini.

Wala magdugay naghiwat kami sing mga miting. Sanglit madamo sa amon ang nagapuyo sa mga kuwartel, nagatipon kami sa kalabanan nga mga gab-i. Mga 50 ka tawo ang yara sa amon kongregasyon,  kag gintangdo ako nga magdumala sang Teokratikong Eskwelahan sa Pagministro. Diutay lamang ang mga lalaki sa amon kongregasyon, gani ang mga babayi naghatag man sing mga pamulongpulong sang estudyante, nga isa ka pamaagi nga ginsugdan sa mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova bisan diin sang 1958. Ginahimo sang tanan ang ila mga asaynment sing serioso, ginatamod ang eskwelahan subong isa ka paagi sa pagdayaw kay Jehova kag sa pagpalig-on sa iban sa kongregasyon.

Ang Amon Ministeryo Ginpakamaayo

Sanglit kaupod namon sa mga kuwartel ang indi mga Saksi, halos wala sing adlaw nga nagalipas nga wala namon ginasugid sa iban ang tuhoy sa amon pagtuo, bisan pa ginadumilian gid ini. Sang napatay si Joseph Stalin, primer ministro sang Sobyet, sang 1953, nag-ayoayo ang kahimtangan. Gintugutan kami nga makapakighambal sing dayag sa iban tuhoy sa amon pasad-sa-Biblia nga pagtuluuhan. Paagi sa pagsulat sa mga abyan sa Ukraine, nahibaluan namon kon diin nahamtang ang iban pa nga mga Saksi sa amon lugar kag nagpakig-angot kami sa ila. Bangod sini, naorganisar namon ang amon mga kongregasyon nga mangin mga sirkito.

Sang 1954, ginpangasawa ko si Olga, nga gintapok man halin sa Ukraine. Sa sulod sang tinuig daku gid sia nga bulig sa akon pag-alagad kay Jehova. Utod ni Olga si Stepan, ang ginpatay sa dulunan sang Ukraine kag Poland sang 1947. Sang ulihi nag-anak kami sing babayi, si Valentina.

Natigayon namon ni Olga ang madamo nga pagpakamaayo sa amon Cristianong ministeryo sa Siberia. Halimbawa, nakilala namon si George, nga isa ka lider sang Baptist nga grupo. Ginduaw sia namon sing tayuyon kag gintun-an sang bisan ano man nga Lalantawan nga mga magasin nga matigayon. Wala magdugay nahangpan ni George nga ang ginabantala sang mga alagad ni Jehova gikan sa Biblia amo ang kamatuoran. Gintudluan man namon ang pila sang abyan niya nga Baptist. Nakunyag gid kami sang si George kag ang pila niya ka abyan ginbawtismuhan kag nangin amon espirituwal nga mga kauturan!

Sang 1956, gintangdo ako subong isa ka nagalakbay nga manugtatap, nga nagkinahanglan nga duawon ko ang isa ka kongregasyon sa amon duog kada semana. Nagatrabaho ako sa bug-os nga adlaw kag sa gab-i nagalakat sakay sa akon motorsiklo agod makigsapol sa kongregasyon. Temprano pa pagkaaga nagapauli ako kag nagatrabaho. Si Mykhailo Serdinsky nga gintangdo sa pagbulig sa akon sa hilikuton sa paglakbay, napatay sa aksidente sa salakyan sang 1958. Napatay sia sang Mierkoles, apang ginpalantang namon ang iya lubong tubtob sa Domingo agod mahatagan sing kahigayunan ang madamo nga Saksi nga makatambong.

Sang ang amon daku nga grupo nagkumpanyar padulong sa patyo, nagsunod ang mga katapo sang State Security. Ang pagpamulongpulong nga nagatuptop sang amon pasad-sa-Biblia nga paglaum tuhoy sa pagkabanhaw nagakahulugan sing katalagman nga maaresto. Apang napilitan ako nga magpamulongpulong tuhoy kay Mykhailo kag sa iya makalilipay nga paglaum sa palaabuton. Bisan pa naggamit ako sing Biblia, wala ako gindakop sang State Security. Mahimo gid nga naghunahuna sila nga wala gid sila sing makuha nga kaayuhan sa pag-aresto sa akon, kag kilala na nila ako, kay masunson na ako nga isa ka “dinapit” sa ila talatapan para usisaon.

 Ginluiban sang Isa ka Espiya

Sang 1959 gindakop sang State Security ang 12 ka Saksi nga nagapanguna sa pagbantala nga hilikuton. Pila pa ang ginpatawag agod usisaon, kag nalakip ako. Sang ako na ang usisaon, nakibot gid ako nga mabatian ang mga opisyales nga nagasaysay sang kompidensial nga mga detalye tuhoy sa amon hilikuton. Paano nila nahibal-an ining mga butang? Maathag nga may isa ka espiya, isa nga may madamo sing nahibaluan tuhoy sa amon kag madugaydugay na nga nagatrabaho para sa State.

Ang 12 nga gindakop yara sa nagalapitay nga mga selda, kag nagsugtanay sila nga indi na sila maghambal sing bisan ano pa sa mga awtoridad. Sa amo nga paagi ang espiya magaatubang sa kasaba agod magtestigo batok sa ila. Bisan pa wala ako ginsumbong, nagkadto ako sa korte agod tan-awon ang matabo. Nagpamangkot ang huwes, kag ang 12 wala magsabat. Nian isa ka Saksi nga si Konstantyn Polishchuk, nga madugay ko na nga kilala, ang nagtestigo batok sa 12. Natapos ang kasaba nga ang pila ka Saksi nakabaton sing mga pamatbat nga pagkabilanggo. Sa kalye sa guwa sang korte, nasugata ko si Polishchuk.

“Ngaa ginluiban mo kami?” pamangkot ko.

“Bangod wala na ako nagapati,” sabat niya.

“Ano ang wala mo na ginapatihan?” pamangkot ko.

“Indi na gid ako makapati sa Biblia,” sabat niya.

Mahimo man kuntani ako luiban ni Polishchuk, apang sa iya testimonya wala niya ginsambit ang akon ngalan. Gani ginpamangkot ko sia kon ngaa.

“Indi ko luyag nga mabilanggo ka,” paathag niya. “Ginakonsiensia gihapon ako tuhoy sa utod sang imo asawa, nga si Stepan. Ako ang nagpatabok sa iya sa dulunan sang gab-i nga ginpatay sia. Ginakasubo ko gid yadto.”

Ang iya ginsiling nagpalibog sa akon. Nangin balingag gid ang iya konsiensia! Ginhinulsulan niya ang pagkapatay ni Stepan, apang ginaluiban niya karon ang mga alagad ni Jehova. Wala ko na makita liwat si Polishchuk. Napatay sia pagligad sang pila ka bulan. Para sa akon, ang makita ang isa nga ginsaligan ko sing tinuig nga nagluib sa amon kauturan nagbilin sing tudok nga mga pinalian sa emosyon. Apang ang eksperiensia nagtudlo sa akon sing isa ka hamili nga leksion: Si Polishchuk nangin di-matutom bangod nag-untat sia sa pagbasa kag sa pagpati sa Biblia.

Kinahanglan gid nga huptan naton sa hunahuna ining leksion: Kon luyag naton magpabilin nga matutom kay Jehova, dapat naton tun-an sing tayuyon ang Balaan nga Kasulatan. Ang Biblia nagasiling: “Bantayi ang imo tagipusuon, kay nagagikan sa sini ang mga tuburan sang kabuhi.” Dugang pa, ginsilingan ni apostol Pablo ang mga Cristiano nga mag-andam. Ngaa? “Kay basi magtubo sa bisan sin-o sa inyo ang malaut nga tagipusuon nga walay pagtuo paagi sa pagpalayo sa Dios nga buhi.”​—⁠Hulubaton 4:​23; Hebreo 3:⁠12.

Balik sa Ukraine

Sang natapos ang pagtapok sa amon sa Siberia sang 1966, nagbalik kami ni Olga sa Ukraine, sa banwa nga ginatawag Sokal, nga mga 80 kilometros halin sa L’viv. Madamo kami sing dapat himuon, sanglit may yara lamang 34 ka Saksi sa Sokal kag sa malapit nga mga banwa sang Cervonograd kag Sosnivka. Sa sining lugar karon, may yara 11 ka kongregasyon!

Si Olga napatay nga matutom sang 1993. Pagligad sang tatlo ka tuig ginpangasawa ko si Lidiya kag kutob sadto nangin isa sia ka daku nga pagpalig-on sa akon. Dugang pa, ang akon anak nga si Valentina, kag ang iya pamilya makugi nga mga alagad ni Jehova kag nangin tuburan man sang pagpalig-on. Apang, ang padayon nga nagapahalipay gid sa akon amo ang akon pagpabilin nga matutom kay Jehova, ang Dios nga nagapanghikot sing matutom.—2 Samuel 22:26.

Si Alexie Davidjuk napatay nga matutom kay Jehova sang Pebrero 18, 2000, samtang ginahanda ining artikulo agod ibalhag.

[Laragway sa pahina 20]

Ang amon kongregasyon nga nagtipon sa mga kuwartel sang 1952 sa nasidlangan nga Siberia

[Laragway sa pahina 23]

Ang amon Teokratikong Eskwelahan sa Pagministro sang 1953

[Laragway sa pahina 23]

Ang lubong ni Mykhailo Serdinsky sang 1958

[Laragway sa pahina 24]

Upod sa akon asawa nga si Lidiya