Carbon Monoxide—Ang Mahipos nga Manugpatay

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA BRITANYA

KADA tuig mga 50 ka tawo sa Britanya ang nagakapatay bangod sang paghilo sang carbon monoxide nga tuga sang depektuso nga mga kasangkapan sa pagpainit sa puluy-an. “Sunod sa asbestos, ang carbon monoxide amo ang pinakalapnag nga nagaisahanon nga kabangdanan sang pagkahilo sa trabaho kag sa puluy-an,” report sang London Hazards Centre Trust. Ano ang carbon monoxide?

Ang carbon monoxide isa ka gas nga maporma kon indi bug-os nga masunog, sa makina man sang awto ukon sa mga kasangkapan sa pagpainit nga nagasunog sang karbon ukon sang iban pa nga mga fossil fuel, ilabi na sang gas. Wala ini sing duag, baho, kag sabor. Gani paano ini makapatay?

Ang pula nga mga selula sang dugo nagadala sang importante nga oksiheno sa mga tisyu sang lawas. Ang carbon monoxide mangin hilo kon ini ang ginasalupsop sang pula nga mga selula sang dugo sa baylo sang oksiheno. Ang paghilo sang carbon monoxide matabo kon ang lawas kulang sing oksiheno. Ang pagkanadayag sa diutay nga pagbuga sang carbon monoxide sa sulod sang pila ka tion mahimo magresulta sa permanente nga halit sa utok. Ang mga sintoma nagalakip sa sakit sang ulo, pagkatuyo, pagpalangluya, paglingin sang ulo, pagdigwa, kag pagkalipong―kag sa malubha nga mga kahimtangan, sang mahina nga pulso, pagkadula sing animo, kag kabudlayan sa pagginhawa. Kon ang isa ka tawo hinali nga mahiluan sang carbon monoxide, ang gilayon nga pag-aman sing oksiheno kag bulig sa pagginhawa kinahanglan antes ang asphyxiation—kulang nga oksiheno sa utok—magresulta sa kamatayon.

Ano ang himuon agod malikawan ang katalagman sang carbon monoxide? Ipatakod kag ipatan-aw sing regular sa isa ka eksperto ang tanan nga kasangkapan sa puluy-an. Kon ang kalayo sang gasul dalag ang duag sa baylo nga asul, tamda ini nga isa ka paandam sang di-normal nga pagsunog kag sang posible nga mga pagbuga sang carbon monoxide. Ang lainlain nga sahi sang mga alarma sa carbon monoxide sa balay matigayon na karon. Indi gid mangin sobra ka masinaligon kon nagagamit sang mga kasangkapan nga mahimo magbuga sing carbon monoxide.

[Laragway sa pahina 31]

Ang di-normal nga kalayo

[Laragway sa pahina 31]

Normal nga kalayo

[Laragway sa pahina 31]

Ang lainlain nga sahi sang mga alarma sa carbon monoxide sa balay matigayon na karon