Ang “Aorta”—Isa Ka Makatilingala nga Desinyo

Ang aorta isa ka mas masibod nga sahi sang “tubo” sangsa nahisayran anay sang mga sientipiko. Sa una nga pagpasiplat, ang pagkurba sang aorta kaangay sa nagakurba nga uluyatan sang payong. Apang indi gid ina husto. Ang pagkurba sang aorta, wala lamang sing duha-ka-dimension nga kurba, kundi isa nga may tatlo-ka-dimension, kaangay sa medyo matipulon nga bahin nga gin-utod sa spring. Kon ipahamtang sa matapan nga kadaygan, nagabaruron ini kag nagapaibabaw.

Ngaa amo sini ang desinyo? Bangod sa baylo nga pailigon lamang ang dugo sa palibot sang arko kaangay sang tubig sa kurbada sang isa ka suba, ginapabuyong sini ang dugo sa aorta nga nagabaruron sing doble. Sa sulod sang kurbada sang suba, ang tubig nagailig sing mahinay, nga nagasupot sang nagalugdang nga mga dagkot. Apang sa guwa sang kurbada, ang tubig madasig nga nagailig, nga nagaab-ab pa gani sang pangpang. Sa aorta, bangod sining magkatuhay nga kadasigon sang pag-ilig, mahimo magsupot ang makatalagam nga mga plaque sa mas mahinay nga ilig sa sulod sang kurbada. Apang, paagi sa pagpuwersa sa dugo nga mag-ilig nga nagabuyong, ginapahaganhagan sang aorta ini nga problema paagi sa pagtugot sa dugo nga matinluan sing salama ang mga kilid sini.

Sa pagkamatuod, ang aorta isa ka tumalagsahon gid nga desinyo! May maayo gid nga rason ang salmista sa Biblia sa pagtuaw: “Sa makahalangawa nga paagi ginhimo ako sing makatilingala.”​—⁠Salmo 139:⁠14.

[Diagram sa pahina 11]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

AORTA

[Credit Line sa pahina 11]

Selula sang dugo sa mga kilid nga bahin sa pahina 11, kag 16-18: Lennart Nilsson