“Hinali nga Pagdamo sang Populasyon sang mga Siudad”

“Ang katawhan nagasaylo sa lainlain nga lugar sing labi pa sangsa nagligad, kag ang kalabanan sadtong nagabiya sang puluy-an nagapangita sing mas maayo nga pangabuhi sa siudad.”

AMO sini ang ginsiling sang publikasyon nga Foreign Affairs sa introduksion sa isa ka artikulo nga natig-uluhan, “Ang Hinali nga Pagdamo Sang Populasyon Sang mga Siudad sa Imol nga mga Pungsod.” Suno sa sina nga artikulo, madamo nga tawo ang “naganyat sa masanag nga mga suga, ukon napilitan sa paghalin sa uma bangod sang kinagubot sa politika kag ekonomiya, mga pag-ipit sa populasyon, kag pagkalusod sang ekolohiya.”

Daw ano gid bala kadasig nagadamo ang populasyon sang siudad? Ginabulubanta sang iban nga kapin sa isa ka milyon ka tawo sa isa ka semana ang nagadugok sa mga siudad! Sa imol nga mga pungsod kapin sa 200 ka siudad ang may populasyon karon nga nagalampas sa isa ka milyon. Mga 20 ang nakalab-ot sa napulo ka milyon! Kag wala sing paghinay nga nakita. Binagbinaga, halimbawa, ang siudad sang Lagos, Nigeria. Suno sa isa ka report sang Worldwatch Institute, “sa 2015, ang Lagos mahimo nga mangin puluy-an sang halos 25 milyones ka tawo, nga nagasaka halin sa ikanapulog-tatlo nga pinakadaku nga siudad sa kalibutan pakadto sa ikatlo nga pinakadaku.”

Madamo nga eksperto ang nagahunahuna nga indi ini isa ka maayo nga patimaan para sa palaabuton. Si Federico Mayor, anay direktor heneral sang United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization, nagapaandam nga sa tuig 2035, “tatlo ka libo ka milyon pa nga tawo ang magapuyo sa mga puluy-anan sa siudad nga nagaluntad karon.” Agod matatap ining hinali nga pagdamo sang populasyon, “dapat kita magtukod sing isa ka libo ka siudad nga may tatlo ka milyon nga pumuluyo sa masunod nga kap-atan ka tuig, duha ka pulo kag lima sa isa ka tuig.”

Ang mga eksperto nagasiling man nga ang nagadamo sing madasig nga mga populasyon sa siudad may makahalapay nga epekto sa mga siudad sa bug-os nga kalibutan. Kag nagalakip ina sa mga siudad sa mahamungayaon nga industriyalisado nga kalibutan. Ano gid bala nga mga problema ang ginaatubang sang mga siudad, kag ano ang epekto sini sa imo? May nakita bala nga solusyon? Usisaon sang masunod nga mga artikulo ining importante gid nga mga pamangkot.