Ang Pagtamod sang Biblia

Si Jehova Bala Dios sang Tribo sang mga Judiyo?

SA MADAMONG pungsod karon, ang ngalan ni Jehova naangot sing suod sa modernong-adlaw nga organisasyon sang mga Saksi ni Jehova. Apang, ini nga ngalan makita sa iban nga mga badbad sang Biblia nga ginagamit sang mga relihion magluwas sa mga Saksi ni Jehova. Sa pagkamatuod, ang ngalan nga Jehova subong ginarepresentar sang Tetragrammaton ginagamit sa sulod na sang linibo ka tuig.

Si Jehova ginatawag kon kaisa nga “Dios sang Israel.” (1 Cronica 17:24) Bangod sini nga ekspresyon, nagpati ang iban nga sia dios lamang sang isa ka lokal nga tribo nga ginkuha sang mga Hebreo gikan sa iban nga kultura ukon gin-imbento nila mismo. “Sa ginsuguran [si Jehova] ginkabig subong isa ka masupog nga diosdios sang tribo sang mga Israelinhon,” siling ni Karen Armstrong, manunulat sang libro nga A History of God. “Sang ulihi, ang mga manalagna sang Israel . . . , sang mga ika-pito kag ikan-om nga siglo B.⁠C., naggamit sini nga Dios sang tribo nga isa ka simbulo sang indi gid malaragway nga realidad.”

Gintinguhaan sang pila ka relihioso nga istoryador nga usuyon ang ginhalinan sang ngalan nga Jehova sa Canaanhon ukon sa Egiptohanon nga mga tiliman-an. Ang iban nagsiling nga ini “isa ka dumaan nga ngalan sang tribo” kag wala nagapatuhoy sa Dios nga ginalaragway sa “Bag-ong Testamento.” Matuod bala ina? Ano ang ginasugid sang mahalungon nga pagbasa sang Biblia?

Si Jehova​​—⁠Ang Dios sang Tanan nga Katawhan

Ginakilala sang Biblia ang suod nga kaangtanan ni Jehova sa pungsod sang Israel. Apang indi ini rason agod kabigon sia nga isa lamang ka dios sang tribo. Ang Cristiano nga si apostol Pablo nagpamangkot: “Dios bala sia sang mga Judiyo lamang? Indi bala Dios man sia sang mga tawo sa mga pungsod?” Ano ang maathag nga sabat ni Pablo? “Huo, sang mga tawo sa mga pungsod  man.” (Roma 3:29) Sin-o nga Dios ang ginpatuhuyan ni Pablo? Ti, sa amo gihapon nga sulat sa mga taga-Roma, ang ngalan nga Jehova makita sing 19 ka beses. Ang apostol, nga nagkutlo sa dumaan nga Hebreong manalagna nga si Joel, nagsiling nga indi lamang mga Judiyo kundi “ang tagsatagsa nga nagatawag sa ngalan ni Jehova maluwas.”​​—⁠Roma 10:13; Joel 2:⁠32.

Ang mga Israelinhon wala nagpili kay Jehova subong ila Dios; kundi, si Jehova mismo ang nagpili sa ila sa pagtuman sang iya katuyuan​​—⁠nga amo, ang paghanda sang dalan para sa Mesias. Dugang pa, ang madangatan sang dios sang tribo ginaangot sing suod sa kon ano ang madangatan sang iya katawhan. Kon malutos ang tribo, ang dios malutos man. Indi ini amo kay Jehova.

Ang katipan ni Jehova kay Abraham​​—⁠nga ginpatuman mga siglo na antes sang Cristianong dag-on⁠​—⁠​nagsaad sing mga pagpakamaayo para sa katawhan sang tanan nga pungsod, nga nagapakita sang pag-ulikid sang Dios sa tanan nga tawo. (Genesis 12:​1-3; Binuhatan 10:​34, 35; 11:18) Ginpakita ni Hari David sang Israel nga si Jehova amo ang tag-iya indi lamang sang pungsod sang Israel: “Ang duta iya ni Jehova kag ang tanan nga yara diri, ang mabungahon nga duta kag ang mga nagapuyo sa sini.”​​—⁠Salmo 24:1.

Sang ulihi sang gindedikar sang anak ni David nga si Solomon ang templo sa pagsimba kay Jehova, ginpakita niya nga may paagi kon paano mapalapitan si Jehova sang mga mapainubuson nga mga tawo sang bisan ano man nga pungsod. Sa iya pangamuyo sa dedikasyon, si Solomon nagsiling: “Subong man sa dumuluong, nga indi bahin sang imo katawhan nga Israel kag naggikan sa malayo nga pungsod . . . kag nagpangamuyo nayon sini nga balay, kabay nga magpamati ka gikan sa mga langit, ang imo gintukod nga duog nga puy-an, kag himua suno sa tanan nga pagpanawag sa imo sang dumuluong; agod makilala sang tanan nga katawhan sang duta ang imo ngalan agod mahadlok sila sa imo subong sang imo katawhan nga Israel.”​​—⁠1 Hari 8:​41-​43.

Ang Israel Ginsikway

Tuhoy sa kaangtanan sang Israel kay Jehova, si Propesor C. J. Labuschagne nagsulat: “Sa bug-os nga maragtas sini naeksperiensiahan sing sulitsulit sang Israel nga ang ‘pungsudnon’ nga Dios makapanghikot sa paagi nga nagapakita nga indi sia pabor sa pungsod sang Israel, kag kon kaisa nagpamatok pa gani sa sini.” Sang ginsikway sang Israel ang Mesias sang unang siglo, ginsikway man ni Jehova yadto nga pungsod.

Apang, ang ngalan ni Jehova dapat padayon nga gamiton sang mga Cristiano. Samtang nagauswag ang Cristianong kongregasyon, ang mga katapo sini nagalakip sa katawhan sang tanan nga pungsod. Sang nagadumala sa Cristianong pagtilipon sa Jerusalem, ang Judiyong disipulo nga si Santiago naghambal nga ang Dios “nagliso sang iya igtalupangod sa [di-Judiyo] nga mga pungsod sa pagkuha sa ila sang katawhan para sa iya ngalan.” Subong pamatuod nga gintagna ini, ginkutlo man ni Santiago ang isa ka tagna sa tulun-an ni Amos sa diin makita ang ngalan ni Jehova.​​—⁠Binuhatan 15:​2, 12-​14; Amos 9:​11, 12.

Nagaulikid sa Tanan, Nagapakamaayo sa Tanan

Nagapalig-on sing dugang pa nga si Jehova Dios sang bug-os nga uniberso, si Pablo nagsulat: “Wala sing kinatuhayan sa ulot sang Judiyo kag Griego, kay may isa lamang ka Ginuo sa tanan, nga manggaranon sa tanan nga nagapanawag sa iya.” (Roma 10:12) Huo, ang tanan nga matinumanon nga katawhan mahimo makabaton sang pagpakamaayo ni Jehova.

Para sa tanan niya nga matutom kag matinumanon tawhanon nga mga anak​​—⁠ano man ang ila natawhan nga pungsod ukon rasa⁠​—⁠​si Jehova nagasaad sing isa ka mahimayaon nga palaabuton. Ang iya Pulong nagalaragway sini nga katawhan subong “kalahamut-an nga mga butang sang tanan nga pungsod.” (Hageo 2:⁠7) Nakilala sini nga katawhan si Jehova kag ginahigugma nila sia. Ang katapusan nga tulun-an sa Biblia nagasiling tuhoy sa ila: “Ang tanan nga pungsod magakari kag magasimba sa imo [Jehova], kay ang imo matarong nga mga sugo napahayag.”​​—⁠Bugna 15:4.

[Retrato sa pahina 28]

Si Moises nga nagauyat sang Napulo ka Sugo