Kon May Matabo nga Makakulugmat

“May kutsilyo ako! Indi maggahod, ukon patyon ko ikaw!”

MAAYO ang tiempo sadto nga hapon sang tig-ilinit, kag ang 17-anyos nga si Jane,⁠ * isa sang mga Saksi ni Jehova, nagaroller-skating sa isa ka publiko nga parke sa Virginia, E.⁠U.⁠A. Sa hinali lang daw nadulaan sing tawo ang parke, kag namat-od sia nga magpauli. Samtang nagapungko sia malapit sa minivan sang iya pamilya nga ginahukas ang iya skate, isa ka estranghero ang nagpalapit sa iya. Paagi sa makahaladlok nga mga pulong nga nasambit sa ibabaw, ginpahibalo niya ang iya tuyo nga pagpakigsekso, ginbutong niya si Jane, kag gintiklod pasulod sa minivan. Nagsinggit sia sing mabaskog tubtob sa masarangan niya, apang nagpadayon gihapon ang pag-atake sa iya.

“Wala gid ako sing mahimo,” hinumdom ni Jane sang ulihi. “Daw subong ako sang isa ka diutay nga insekto kontra sa isa ka higante. Apang nagpadayon ako sa pagsinggit kag sa pagbato. Sang ulihi, nanawag ako sa Dios, ‘Jehova, palihug indi pagtuguti nga matabo ini sa akon!’ ” Daw nakibot sa sini ang nagaatake, kag sa hinali lamang ginbuy-an niya sia kag nalagyo.

Sang nakasakay na sa awto ang malugos kuntani sa iya, nangandado si Jane sa iya van, nga nagapalangurog. Ginkuha niya ang iya cell phone kag pilit nga ginpakalma ang iya kaugalingon. Gintawgan niya ang pulisiya kag ginhatag ang sibu nga impormasyon tuhoy sa awto sang suspek kag ang numero sang plaka sini, amo nga sa sulod lamang sang pila ka minuto naaresto sia.

Isa Bala Ini ka Makalilipay nga Katapusan?

Huo, apang indi sa gilayon. Ang pag-antos ni Jane nagasugod pa lang. Bisan pa gindayaw sang pulisiya kag sang mga pamantalaan ang iya maabtik kag matin-aw nga pamensaron sang gin-atake sia, sang mag-ugdaw na ang iya kakugmat, daw indi na matin-aw ang pamensaron ni Jane. “Pagligad sang pila ka semana, indi ko na makontrol ang akon emosyon,” panaysayon niya. “Pirme ako ginakibang, kag bangod sini indi ako makatulog. Pagligad sang pila ka semana nga subong sini ang nagakatabo, indi na ako makatuon kag indi makakonsentrar. Pirme man ako ginanerbios. Sa eskwelahan sang ginpikpik ang akon abaga sang akon kaeskwela nga daw anggid sa nag-atake sa akon agod mamangkot kon ano ang oras, nagsalasala gid ako.”

Nagsiling sia: “Makaluluoy gid ako. Wala na ako makig-angot sa akon mga abyan, kag nadugangan lamang ang akon kapung-aw bangod sang kasubo. Ginbasol ko ang akon kaugalingon kon ngaa gintugutan ko yadto nga pag-atake, kag ginkasubo ko nga indi na ako ang malipayon kag masinaligon nga tawo sang una antes ini matabo. Sa pamatyag ko napatay na ini nga tawo.”

Ginaantos ni Jane ang pila sang kinaandan nga mga sintomas sang post-traumatic stress disorder (PTSD). Ano ang PTSD, kag ano ang sarang mahimo agod mabuligan ang mga nagaantos sang makahalapay nga mga sintomas sini? Sabton sang masunod nga artikulo ining mga pamangkot.

[Nota]