Sin-o ang Magapakaon sa Kalibutan?

AMLIGAN gid ayhan sang katawhan ang biodiversity sa baylo nga papason ini? Suno sa biologo nga si John Tuxill, magakinahanglan ini sing “daku nga pagbag-o sa pamaagi.” Apang, nagsiling pa sia nga ini nga pagbag-o “indi mahimo matabo kon wala ang daku nga mga pagbag-o sa pagkaalerto sang mga tawo sa mga kaayuhan sang biodiversity sa mga tanom, sa ila handum nga bag-uhon ang nagaluntad nga mga paagi, kag sa ila kahanda nga tilawan ang bag-ong mga pamaagi.”

Madamo ang indi makapati nga ining daku nga mga pagbag-o matabo. Kag madamo ang wala nagaugyon sa konklusion ni Tuxill. May mga sientipiko sa palibot nga nagabatyag nga ang papel sang biodiversity wala gihapon mahangpan sing maayo kag ayhan ginpasobrahan sang iban nila nga kaupdanan. Walay sapayan sini, samtang ginabaisan sang mga sientipiko ini nga butang, daw mapuslanon nga talupangdon ang paandam gikan sa pila ka eksperto sa sining patag. Daw nabalaka sila, indi lamang sa pagkadula sang biodiversity kundi sa kakagod man kag sa indi pagkabalaka sa palaabuton nga nakita nila sa likod sining mga kadulaan. Talupangda ining mga komento gikan sa nanuhaytuhay nga mga manunulat.

“Sang nagligad lamang nga siglo, ginatos ka milyon ka mangunguma, nga naalaplaag sa bug-os nga planeta, ang nagakontrol sang ila mismo tinago nga mga binhi. . . . Karon, ang kalabanan nga tinago nga mga binhi ginpakilala, ginbag-o, kag ginpatentehan sang mga kompanya sa bug-os nga kalibutan kag ginhuptan sa porma sang propiedad nga pagatun-an. . . . Paagi sa pagkonsentrar sa umalagi nga mga prioridad sa merkado, ang biotech nga industriya nagapahog nga papason ang palanublion gid nga gene nga basi sa pila ka adlaw mangin sobra ka mahal subong isa ka bag-o nga pangamlig batok sa bag-o nga balatian ukon super bug nga nagabato sa mga panikasog nga madula ini.”​—⁠Manunulat sang siensia nga si Jeremy Rifkin.

 “Ang ideya sang media, nga masami ginasulit, amo nga ang pinakaimportante gid amo ang merkado, hilway nga pagnegosyo kag ang ekonomiya sa bug-os nga kalibutan. Kon ang media kontrolado sang manggad kag mga intereses sang dalagku nga mga korporasyon, ining pagpati sa ekonomiya kaangay sang relihioso nga panudlo kag talagsa lang ginahangkat.”​—⁠Geneticist David Suzuki.

Sa iya libro nga Seeds of Change​—⁠The Living Treasure, ang awtor nga si Kenny Ausubel nagpatalupangod sang pagkasalimpapaw sa manggaranon nga mga pungsod sang ang ila “mga gobierno kag mga korporasyon nanghakroy bangod sang ginapaabot nga bug-os kalibutan nga katalagman sang pagkapapas sang ‘kinaandan nga palanublion’ sang koleksion nga mga gene sang katawhan.” Nagsiling sia nga ginabutang man sini sa katalagman ang biodiversity paagi sa pagpauswag sang paggamit sing bag-ong mga teknik sa panguma kag pagtanom sing isa lamang ka baridad.

 Makatarunganon man ukon indi ang ginakahangaw-an gid sang mga environmentalist, mahimo mabudlayan ka sa pagbatyag sing pagsalig tuhoy sa palaabuton sining planeta. Tubtob san-o ini makalampuwas kon ang katawhan daw ginapahulag sang kakagod? Desperado sa mga sabat, madamo nga tawo ang nagalaum nga ang siensia magasalbar sa aton.

Masalbar Bala Kita sang Siensia kag Teknolohiya?

Ang Royal Society of Edinburgh nagpabutyag sing kabalaka sining karon lang nga ang mga pag-uswag sa siensia tuman kadasig karon kag moderno amo nga indi mahangpan sang mga sientipiko ang mga epekto sining mga pag-uswag. “Ang siensia nagahatag sing diutay kag bahin lamang nga paghangop sa kinaugali nga kalibutan,” sulat ni David Suzuki. “Halos wala kita sing namang-an tuhoy sa biolohiko nga pagkahuman sang kabuhi sa Duta, wala labot kon paano sila naangot kag nagasandig sa isa kag isa.”

Subong sang ginpaathag sang magasin nga Science, “ang mga katalagman ukon mga kaayuhan sang mga GEO [Genetically Engineered Organisms] indi pat-od ukon bug-os kalibutan. . . . Ang aton ikasarang sa pagpakot sa mga epekto sa ekolohiya sang ginpakilala nga mga espesyi, lakip na ang mga GEO, indi husto.”

Ang madamo nga “pag-uswag” may duha ka bahin. May mga kaayuhan ini, apang nagapakita man ini sang kakulang sing kaalam sang katawhan kag, sa masami, sang ila kakagod. (Jeremias 10:23) Halimbawa, samtang ang green revolution nagpatubas sing bugana kag nag-aman sing pagkaon sa madamo nga tawo, nag-amot man ini sa pagkadula sang biodiversity. Paagi sa pagpauswag sang paggamit sing mga pestisidio kag iban pa mahal nga mga teknik sa panguma, ang green revolution bentaha lamang sa ulihi sa “mga korporasyon nga nagapagutok sang tanom kag sa mga manggaranon sang imol nga mga pungsod nga sa disbentaha naman sang ordinaryo nga mga tawo,” sulat ni Dr. Mae-Wan Ho. Ini nga huyog nagapadayon kay ang agrikultura pasad sa bioteknolohiya nangin mas daku pa kag mas gamhanan pa nga korporasyon kag nagadala sa aton sa palaabuton diin ang seguridad sa pagkaon labi pa nga nagasandig sa siensia.

Apang, ining mga kabalaka indi kinahanglan nga magpahanusbo gid sa aton. Sa katunayan, ginapakita lamang sini ang isa ka daku pa nga punto. Ang Biblia nagabulig sa aton sa paghangop nga indi kita dapat magpaabot sing sobra gikan sa di-himpit nga mga tawo nga nagaatipan karon sa sining planeta kag sa manggad sini. Sa karon, ang mga kapaslawan kag indi maayo nga pagdumala bahin lamang sang kahimtangan sang tawo. Gani, ang Salmo 146:3 nagalaygay: “Dili kamo magsalig sa mga dungganon, ukon sa anak sang dutan-on nga tawo, nga sa iya wala sing kaluwasan.” Apang makasalig kita sing bug-os sa Dios. (Hulubaton 3:​5, 6) Luyag niya kag may gahom sia nga buligan kita.​—⁠Isaias 40:​25, 26.

Sa Dili Madugay​—⁠Isa ka Puno sing Kabuhi, Mauswagon nga Duta

Antes kay-uhon ang guba nga balay, mahimo nga dapat anay nga kuhaon mo ang mga sagbot. Sing kaanggid, sa dili madugay kuhaon ni Jehova nga Dios sa duta ang tanan nga malauton, pati na ang mga nagakabig sang aton planeta, sang kinaugali nga manggad sini, kag bisan sang mga isigkatawo subong mga butang nga hingalitan para sa pagpamanggad sa kaugalingon kag sa korporasyon. (Salmo 37:​10, 11; Bugna 11:18) Apang tipigan ni Jehova nga buhi ang tanan nga nagahigugma sa iya kag nagapanikasog sa paghimo sang iya kabubut-on.​—⁠1 Juan 2:15-17.

Pagkatapos sini, ang duta kag ang di-maisip nga buhi nga mga butang sa sini, lakip na ang matinumanon nga katawhan, gamhan sang isa ka panguluhan nga gintukod sang Dios​—⁠ang Mesianikong Ginharian. (Daniel 7:​13, 14; Mateo 6:10) Kag bugana gid ang mapatubas sang duta sa idalom sinang maalamon nga paggahom! Ang Salmo 72:16 nagasiling: “May bugana nga uyas sa duta; sa putukputukan sang kabukiran magahapayhapay ini.” Huo, ang pagkaon indi na bangdan sang binais kag kabalaka. Sa baylo, indi ini delikado kag bugana.

Gani samtang ang karon nga sistema labi pa nga nangin walay paglaum kag walay kapat-uran, ang mga nagasalig kay Jehova nagapaabot sing malangkagon sang isa ka makalilipay nga palaabuton diri mismo sa duta. Ini nga paglaum nalakip sa “maayong balita sang ginharian,” nga malipayon nga ginapaambit sang mga Saksi ni Jehova sa tanan nga maluyag sang mas maayo kag mas makatarunganon nga kalibutan. (Mateo 24:14) Bangod sining sigurado nga paglaum​—⁠kag sang amaynon nga pag-atipan sang Dios sa iya katawhan​—⁠sarang kita, bisan karon, ‘makapuyo sing malig-on kag indi matublag sang kahadlok sa kalamidad.’​—⁠Hulubaton 1:33.

[Retrato sa pahina 10]

Sa idalom sang Ginharian sang Dios, ang pagkaon indi delikado kag bugana

 [Picture Credit Line sa pahina 8]

FAO Photo/K. Dunn

[Picture Credit Line sa pahina 9]

Tourism Authority of Thailand