Ang Pagpamigos sang Tawo sa Iya Isigkatawo

GINPAMATUD-AN sang maragtas ang kamatuoran sang Manugwali 8:9: “Gingamhan sang tawo ang tawo sa iya kasamaran.” Ukon suno sa Jerusalem Bible sang mga Katoliko “ginpigos sang tawo ang tawo sa iya kahalitan.” Minilyon ka tawo ang nag-antos sing inhustisya, kag nangin amo sini ang kahimtangan sang halos tanan lainlain nga porma sang panguluhan nga naagihan sang tawo. Ang isa ka pahanumdom sa sining pag-antos ginhatag sa isa ka pamulongpulong sang kabulig nga sekretaryo sang Indian Affairs sang Department of the Interior sang Estados Unidos sa okasyon sang ika-175 nga anibersaryo sang pagtukod sa Office of Indian Affairs.

Sia nagsiling nga sa baylo nga isa ini ka selebrasyon “isa ini ka tion nga ihambal ang masubo nga mga kamatuoran, isa ka tion sang paghinulsol.” Ginbaton niya nga ang una nga misyon sang institusyon sang dekada 1830 amo ang pagpahalin sa nabagatnan-sidlangan nga tribo nga mga pungsod​​—⁠ang Cherokee, ang Creek, ang Choctaw, ang Chickasaw, kag ang Seminole​​—⁠gikan sa ila mga kadutaan. “Paagi sa pamahog, pangdaya, kag puwersa, ining dalagku nga tribo nga mga pungsod ginpamartsa sing 1,600 ka kilometro pa katundan, kag ginpanglubong nila sa dalidali ginkutkot nga mga lulubngan ang linibo sang ila mga tigulang, mga pamatan-on kag mga baldado, nga nagkalamatay samtang nagalakbay sila sa dalanon sang Trail of Tears.”

Nagpadayon sia: “Apang sa sining mga tion nga nag-uswag na ang paghangop, dapat batunon nga ang hungod nga pagpalapta sang balatian, ang pagpapas sa mga panong sang makusog nga mga buffalo, ang paggamit sing makahalalit nga mga ilimnon agod pierdihon ang panghunahuna kag lawas, kag ang talawan nga pagpamatay sa mga babayi kag mga kabataan nagresulta sa isa ka makangilidlis gid nga trahedya, amo nga indi masiling nga isa lamang ini ka di-malikawan nga resulta sang pagbangigay sang nagapaindisanay nga mga dalanon sang pagkabuhi.”⁠ * Ginbaton niya: “Gintuyo gid sini nga ahensia nga papason ang tanan nga butang nga iya sang mga Indian. Gindumilian sini nga ahensia ang paghambal sing mga lenguahe sang mga Indian . . . kag ginpahanabo nga ikahuya sang mga Indian kon sin-o sila. Ang malain sa tanan, ginhimo sang Bureau of Indian Affairs ining mga buhat batok sa kabataan nga gintulin sa ila mismo mga boarding school, sa amo ginpintasan sila sa emosyon, sa hunahuna, sa pisikal, kag sa espirituwal.”

Naghinakop sia sa pagsiling: “Magsugod kita paagi sa pagpabutyag sang amon daku nga kasubo sa ginhimo sini nga ahensia sang nagligad. . . . Indi na gid kami makigbahin liwat sa pagpangawat sang pagkabutang sang mga Indian. . . . Indi na gid namon pag-atakehon liwat ang inyo mga relihion, ang inyo mga lenguahe, ang inyo mga ritwal, ukon ang bisan ano nga mga pamaagi sang inyo tribo.” Sing talalupangdon, sia nagsiling: “Sing tingob, dapat naton pahiran ang mga luha sang pito ka kaliwatan. Sing tingob, dapat naton paayuhon ang aton buong nga mga tagipusuon.”​​—⁠Vital Speeches of the Day, Oktubre 1, 2000.

Ang lamang matuod kag walay katapusan nga solusyon sa pagpamintas sang tawo sa iya isigkatawo amo ang Ginharian sang Dios, nga magapasag-uli sang hustisya sa tanan kag ‘magapahid sang tagsa ka luha sa mga mata nila, kag wala na sing kamatayon, ukon kalisod ukon paghibi ukon kasakit pa. Ang nahaunang mga butang nagtaliwan.’​​—⁠Bugna 21:​3, 4.

[Nota]

[Picture Credit Lines sa pahina 31]

Indian: Artwork based on photograph by Edward S. Curtis; Map: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.; Indian dwellings: Leslie’s