Ang Dugos—Isa ka Matam-is nga Bulong

ANG pila ka manugpanalawsaw sa dugos nakunyag sa maisog nga antiseptiko kag nagapakupos sang banog nga mga kinaiya sini. Ang The Globe and Mail nga pamantalaan sa Canada nagreport: “Indi kaangay sa suplay sang moderno nga mga antibiotiko nga nangin indi epektibo sa nagabato sa antibiotiko nga mga mikrobyo, ang dugos sarang makabato sa pila sini kon tuhoy sa naimpeksion nga mga pilas.”

Ano ang yara sa dugos nga makapapali sang pilas? Ang sabat nagadalahig sa mga buyog nga nagakuha sing nektar halin sa mga bulak. Ang laway sang buyog may yara glucose-oxidase, isa ka importante nga enzyme nga nagapain sang glucose sa nektar. Ang isa ka resulta sini nga proseso amo ang agua oxigenada, nga kinaandan nga ginagamit sa pagtinlo kag pag-amlig sang mga pilas batok sa kagaw. Kinaandan nga madali magtahaw ang epekto sang agua oxigenada kon ibutang sa pilas; apang tuhay ang epekto kon dugos. “Kon mabutang na sa pilas, ang dugos masimbugan sang pluido sang lawas, kag nagapanubo ini sang natural nga acid sang dugos,” report sang Globe. Ang enzyme nagapanghikot sa sining indi tanto ka acidic nga kahimtangan. Ang pagkatunaw sang kalamay sa dugos mahinay kag dalayon. Ini nga proseso amat-amat nga nagapaguwa sang agua oxigenada nga bastante sa pagpatay sa bakterya sa pilas samtang wala nagahalit sa maayo nga tisyu.

Suno sa Globe, ang dugos may pila ka ikasarang nga makapapali sa pilas. “Ang dugos nga ginahaplas sing manipis medyo nagabasa kag nagaamlig sa panit kag nagapugong nga indi magtig-a ang kugan. Ginapadasig sang dugos ang pagtubo kag pagporma sang bag-o nga mga blood capillary kag nagapahulag sa mga selula nga nagapatubo sang bag-o nga panit.” Dugang pa, ang mga anti-oxidant sa dugos nagabulig sa “pagpakupos sing banog, nagapadasig sang pagpanalaytay sang dugo kag ‘nagapamala’ sang pilas.”

“Apang, ang dugos indi bulong para sa tanan,” paandam sang report. Ginabulubanta nga ang dugos may 5 porsiento sang makahililo nga mga bakterya. Ang mga ahensia subong sang Health Canada’s Botulism Reference Service subong man ang mga katilingban sang pediatrician nagapanugda nga indi pagpakan-on sing dugos ang mga bata nga ubos sa isa ka tuig ang edad bangod “ang mga lapsag wala pa sing nagakaigo nga microflora sa tinai sa pag-amlig sa ila batok sa bakterya.”