Mga Manunudlo—Ngaa Kinahanglan Naton Sila?

“Ang isa ka adlaw upod sa isa ka daku nga manunudlo maayo pa sa linibo ka adlaw sang maukod nga pagtuon.”​—Hulubaton sang mga Hapones.

MADUMDUMAN mo bala ang isa ka manunudlo nga nakaimpluwensia gid sa imo sa eskwelahan? Ukon kon ikaw estudyante pa lamang, may paborito ka bala nga manunudlo? Kon huo, ngaa?

Ang isa ka sangkol nga manunudlo nagapatudok sing kompiansa kag ginahimo ang pagtuon nga mangin makawiwili. Ang isa ka 70-anyos nga tawo sa Inglaterra mapinalanggaon nga nagahinumdom sang iya manunudlo sa Ingles sa iya eskwelahan sa Birmingham. “Ginpamarasmas sa akon ni G. Clewley ang akon mga ikasarang nga wala ko anay mahibalui. Mahuluy-on ako kag hipuson, apang ginhanas niya ako sa pag-entra sa paindis-indis sa drama sa eskwelahan. Sa katapusan ko nga tuig, nakadaug ako sing premyo sa drama. Wala ko ini mahimo kon wala ang iya pagpalig-on. Makapasubo nga wala ko na sia makita sang ulihi nga tinuig agod pasalamatan sia tungod sang iya dedikasyon sa iya mga estudyante.”

Si Margit, isa ka maalikaya nga singkwentahon nga babayi, sa Munich, Alemanya, nagsiling: “May isa anay ka maestra nga nagustuhan ko gid. Maayo sia magpaathag sang masibod nga mga butang sa simple nga paagi. Ginapalig-on niya kami nga magpamangkot kon indi namon mahangpan ang isa ka butang. Indi sia hipuson kundi mainabyanon. Bangod sini, nangin mas makalilipay ang mga klase.”

Si Peter, nga isa ka Australiano, nagahinumdom sa isa ka manunudlo sa matematika nga, siling niya, “nagbulig sa amon nga makita ang importansia sang amon ginatun-an paagi sa paghatag sing praktikal nga mga halimbawa. Sang gintun-an namon ang trigonometry, ginpakita niya sa amon kon paano takson ang kataason sang isa ka tinukod nga wala gani ini ginatandog, paagi lamang sa paggamit sing mga prinsipio sa trigonometry. Nadumduman ko nga nagsiling ako sa akon kaugalingon, ‘Dalayawon gid ini! ’ ”

Si Pauline, sa naaminhan nga Inglaterra, nagsiling sa iya manunudlo: “Nabudlayan ako sa mga numero.” Namangkot ang iya manunudlo: “Gusto mo bala nga mag-uswag? Buligan ko ikaw.” Si Pauline nagpadayon sa pagsiling: “Sa sulod sang masunod nga pila ka bulan, ginhatagan niya ako sing dugang nga atension, ginbuligan pa gani niya ako bisan pagkatapos sang klase. Nahibaluan ko nga luyag niya nga magmadinalag-on ako—nga nagaulikid sia. Bangod sini, naghimakas pa ako, kag nag-uswag ako.”

Si Angie, sa Scotland, nga treintahon na ang edad, naghinumdom kay G. Graham, ang iya maestro sa history. “Ginhimo niya ang history nga makawiwili gid! Ginasaysay niya ang mga hitabo subong isa ka sugilanon kag nakunyag gid sia sa tagsa ka topiko. Ginhimo niya ini tanan nga buhi.” Ginahinumdom man niya sing mapinalanggaon si Gng. Hewitt, ang iya tigulang na nga maestra sa una nga grado. “Mabuot sia kag mainulikdon. Sang isa ka adlaw sa klase, nagpamangkot ako sa iya. Ginhakwat niya ako. Ginpabatyag niya ako nga nagaulikid gid sia sa akon.”

Si Timothy, sa nabagatnan nga Gresya, nagpabutyag sang iya apresasyon. “Madumduman ko pa ang akon maestro sa siensia. Ginbag-o niya sing dayon ang akon pagtamod sa kalibutan sa akon palibot kag sa kabuhi. Ginpaluntad niya ang kahimtangan sang kahayanghag kag katingala sa hulot-klasehan. Ginpatudok niya sa amon ang handum sa ihibalo kag gugma sa paghangop.”

Si Ramona, sa California, E.U.A., isa pa ka halimbawa. Sia nagsulat: “Ang akon maestra sa hayskul nanamian gid sa Ingles. Ang iya kapagsik makalalaton gid! Ginapahapos pa gani niya ang mabudlay nga mga bahin.”

Si Jane, sa Canada, mapagsik nga nagasugid tuhoy sa iya maestro sa pisikal nga edukasyon nga “puno sing mga ideya nga makalingaw kag makatudlo. Gindala niya kami sa mga wayang kag gintudluan sing cross-country skiing kag pagpangisda sa tubig nga may yelo. Nagluto pa gani kami sing bannock, isa ka sahi sang tinapay sang India, sa gindabok namon mismo nga kalayo. Ini tanan makalilipay gid  nga eksperiensia para sa balaynon nga bata nga babayi nga sa masami nagaatubang sa iya mga libro! ”

Si Helen mahuluy-on nga lin-ay nga natawo sa Shanghai kag nag-eskwela sa Hong Kong. Sia naghinumdom: “Sa ikalima nga grado may maestro ako nga si G. Chan, nga nagtudlo sing pisikal nga edukasyon kag painting. Niwangon ako kag indi makahibalo sang volleyball kag basketball. Wala niya ako ginpakahuy-an. Ginpahampang niya ako sing badminton kag sing iban pa nga hampang nga mas bagay sa akon. Mapatugsilingon sia kag mabuot.

“Amo man sa painting—indi ako sagad magdrowing sing mga butang ukon mga tawo. Gani ginpadrowing niya sa akon ang mga pattern kag mga design, nga may kalantip ako. Bangod mas bata ako sangsa iban nga mga estudyante, ginkumbinsi niya ako nga magpabilin sa amo gihapon nga grado sing isa pa ka tuig. Nagpabag-o ini sing daku sa akon pag-eskwela. Natigayon ko ang kompiansa kag nag-uswag. Nagapasalamat gid ako sa iya.”

Sin-o nga mga manunudlo ang daw may pinakadaku nga impluwensia? Si William Ayers nagasabat sa iya libro nga To Teach​—The Journey of a Teacher: “Ang epektibo nga pagtudlo nagakinahanglan una sa tanan sing isa ka madinumdumon, mainulikdon nga manunudlo nga dedikado sa kabuhi sang mga estudyante. . . . Indi importante sa maayo nga pagtudlo ang espesipiko nga mga teknik ukon estilo, mga plano ukon buhat. . . . Ang pinakaimportante sa pagtudlo amo ang gugma.” Gani sin-o ang madinalag-on nga manunudlo? Sia nagsiling: “Ang manunudlo nga nagatandog sang imo tagipusuon, ang manunudlo nga nakahangop sa imo ukon nagaulikid sa imo subong indibiduwal, ang manunudlo nga ang kaluyag sa isa ka butang—musika, matematika, Latin, mga burador—makalalaton kag makapapagsik.”

Wala sing duhaduha, madamo nga manunudlo ang nakabaton sing mga pagpasalamat gikan sa mga estudyante kag sa mga ginikanan pa gani kag sa amo napalig-on sila nga magpadayon sa pagtudlo walay sapayan sang mga kabudlayan. Ang kinaandan nga kinaiya sa madamo sining mga panugiron amo ang tunay nga interes kag kaayo nga ginpakita sang manunudlo sa estudyante.

Sa pagkamatuod, indi tanan nga manunudlo nagapakita sini nga mga kinaiya. Apang, dapat man naton dumdumon nga ang mga manunudlo masami nga napaidalom sa madamo nga pag-ipit nga nagalimite sang ila sarang mahimo para sa ila mga estudyante. Nagadul-ong ini sa aton sa pamangkot, Ngaa ginapili sang mga tawo ining mabudlay nga propesyon?

[Retrato sa pahina 4]

“Ang pinakaimportante sa pagtudlo amo ang gugma”