“Isa ka Monumento Para sa Yawa”

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA ESPANYA

ISA ka tumalagsahon nga estatwa ang makita sa siudad sang Madrid, Espanya. Ang hitsura kag ngalan sini​—⁠“Ang Gintagbong nga Anghel”​—⁠mahimo nga indi magpatingala sa isa nga wala nagahimutad sa sini. Apang kon himutaran, monumento gid ini ni Satanas nga Yawa!

Ang dumuluaw sa Espanya, nga isa gid ka Katoliko nga pungsod, nagapaabot nga makakita sing mga estatwa sang mga anghel ukon mga “santos” apang indi sing estatwa nga ginhalad sa manuggahom sang mga demonyo. Walay sapayan sini, si Ricardo Bellver, isa ka Espanyol nga iskultor sang ika-19 nga siglo, namat-od nga indi pagsundon ang tradisyon. Pamilyar sia sa malawig nga nagapanaysayon nga binalaybay nga Paradise Lost ni John Milton, nga nagalaragway kon paano gintagbong si Satanas halin sa langit bangod sang iya bugal kag pagrebelde. Sang 1874, nahuman ni Bellver ang estatwa nga nagalaragway sa sining hinali kag talalupangdon nga pagtagbong.

Wala ginlaragway ni Bellver ang Yawa subong may sungay kag daw sapat nga tinuga suno sa tradisyunal nga mga paglaragway kay Satanas. Kabaliskaran sa sini, ginhanduraw niya ang manuggahom sang mga demonyo subong isa ka maambong apang malaut nga anghel sang panahon nga gintagbong sia halin sa langit. (Bugna 12:⁠9) Kag ini nga paglaragway mas nahisanto sa ginasiling mismo sang Biblia.⁠ *

Ano ang opinyon sang mga pumuluyo sang Madrid tuhoy sini nga estatwa? Suno sa isa ka istoryador sa taliambong, nakibot ang iban sa ideya nga patindugan sing estatwa si Satanas. Apang, gingastuhan ini sang panguluhan sang Espanya kag nagdaug ini nga estatwa sing duha ka padya bangod sang pagkaartistiko sini, isa sa Madrid kag isa pa sa International Exhibition of Paris sang 1878. Nagdaug ang taliambong sangsa tradisyon, kag sang 1879 ining tumalagsahon saway nga estatwa ginbutang sa parke sang Retiro.

Sa indi relihioso nga katilingban karon, ining estatwa ni Satanas wala magpakibot sa madamong tawo. “Dapat ipabugal sang siudad sang Madrid nga amo lamang ini ang siudad sa bug-os nga kalibutan nga naghalad sing isa ka monumento para sa Yawa,” siling ni María Isabel Gea sa iya libro nga Curiosidades y Anécdotas de Madrid (Makawiwili nga mga Butang kag Malip-ot nga mga Sugilanon Tuhoy sa Madrid). Walay sapayan sini, pila lamang sa linibo nga nagadugok sa parke sang Retiro kada Domingo ang nagahimutad sa estatwa.

Sing kaanggid, pila lang ka tawo sa karon ang nakahibalo nga si Satanas amo ang di-makita nga ginahalinan sang madamo nga problema sa kalibutan. (Bugna 12:12) Apang, bangod sang maathag nga pagpakilala sa iya sang Kasulatan, wala ginaduhaduhaan sang mga estudyante sa Biblia ang iya pagluntad ukon ang iya impluwensia. Ginpamatukan ni Jesus ang dayag nga mga pagsulay ni Satanas. Ginlaragway man niya ining malaut nga espiritu nga tinuga subong ‘butigon kag amay sang kabutigan’ kag ‘manugpatay sing tawo nga wala magtindog nga malig-on sa kamatuoran.’​—⁠Juan 8:44; Mateo 4:1-11.

Sa tion nga tuman na gid kagamo sa duta, dapat pamatukan ang impluwensia sining akig nga gintagbong nga anghel.⁠ * (Santiago 4:⁠7) Sa amo man nga tion, ang mga nagahigugma sang kamatuoran kag katarungan malugpayan sa paghibalo nga ang pagtagbong kay Satanas gikan sa langit pamuno sang iya nagahilapit nga pagkalutos kon ‘laglagon ni Cristo ang mga binuhatan sang Yawa.’​—⁠1 Juan 3:8.

[Mga nota]