Pagbantay sa Kalibutan

“Dulse” Para sa mga Pispis

‘Ginagamit sang isa ka tanom sa Brazil ang wala anay mahibalui nga estratehiya agod mapadasig ang polinasyon sini,’ report sang magasin nga GEO sa Alemanya. Sa baylo nga magpainom sing likido nga dugos, ang Combretum lanceolatum nagahatag sa iya mga dumuluaw sing mga “dulse.” Sa bug-os nga gab-i, ang mga bulak sini nga tanom nagapatubas sing magagmay kag bilog-bilog nga matam-is nga haliya nga nagatig-a kag anom ka milimetro ka daku. Ang glucose kag fructose nagapatam-is sang gel, nga siling sang mga manugpanalawsaw ang sabor “daw jelly babies,” isa ka dulse nga ginabaligya. Ang report nagasiling nga “kon magbuskad ang mga bulak sa pagbutlak sang adlaw, ang nagabadlak, masinag nga mga dulse daw nabutang na sa isa ka bandehado.” Ining matam-is nga haliya nga ginapatubas sang mga bulak nagaganyat sa di-magkubos “28 ka espesyi sang pispis halin sa walo ka pamilya.” Samtang nagapangita sing pagkaon sa nagkalainlain nga mga tanom, nagatapik ang mga pollen sa mga pispis, sa amo nagapadasig sang pagmuad sang tanom.

Maayo nga Pagsakay sa Eroplano

Para sa mas makalilipay nga pagsakay sa eroplano, ginpanugda sang pamantalaan nga El Universal sa Mexico City ang masunod: (1) Bangod ang hangin sa sulod sang eroplano indi gid mahun-og, mag-inom sing madamo nga likido. (2) Makairitar sa mata ang indi mahun-og nga hangin, gani maggamit sing antipara sa baylo sang contact lens. (3) Maghimo sing simple nga ehersisyo sa imo pulungkuan agod marelaks ang imo mga maskulo kag magsirkular ang dugo sa imo mga batiis. (4) Maglakatlakat sa pasilyo sa pulupanag-on. (5) Magsuksok sing sapatos nga mahapos ubahon, kag maggamit sing palatungan sa tiil​—⁠ayhan ang imo gamay nga bag. (6) Magsuksok sing komportable kag indi ukuton nga panapton nga human sa natural nga mga nahot agod mabugnawan ang imo panit. (7) Mag-inom sing diutay lang nga alkoholiko nga ilimnon ukon indi na gid gani, kay ang alkohol labi nga nagapahubog kon mataas ang lupad sang eroplano. (8) Ipasibu ang air-conditioner agod indi ini direkta nga magtupa sa imo liog ukon likod. (9) Tinguhai nga magtulog, kag mas maayo kon natabunan ang imo mga mata. (10) Mag-usang sing bisan ano sa tion sang paglupad kag paghugpa agod mapakanay ang pressure sa dulunggan. Ang mga lapsag mahimo hatagan sing tsupon.

Ginapagustuhan nga mga Bata sa Alemanya

“Ang isa ka bag-o nga batasan sang pagpasugot” sa mga bata natalupangdan sa mga ginikanan, siling ni Udo Beckmann, tsirman sang isa ka unyon sang mga manunudlo sa Alemanya. Suno sa pamantalaan nga Südwest Presse, si Beckmann nagsiling nga madamo na gid nga kabataan ang ginapagustuhan sing sobra kag, subong resulta, indi nila luyag magtuon sing maukod sa eskwelahan. “Nagsiling sia nga kinaandan na para sa mga ginikanan nga magbatyag nga ang homework ‘nagapabug-at gid’ sa ila kabataan kag ‘di-makatarunganon’ nga piliton ang mga bata nga magtuon para sa mga test sa klase.” Nagsiling man ang report nga kon pirme ginapasugtan sang mga ginikanan ang ila kabataan agod malikawan ang gamo, ginadingutan nila sila sing “kahigayunan nga magkabuhi sing responsable.” Ang ginapagustuhan nga mga bata, siling ni Beckmann, nagadaku nga “makagod nga mga adulto” nga luyag ang tanan nga butang apang indi luyag nga pangabudlayan ini.

Kon Ngaa Korte-V ang Paglupad sang mga Pispis

Ang mga manugpanalawsaw may ebidensia na karon nga ang mga pispis subong sang gansa kag pelikano “nagalupad sing korte-V agod mabuhinan ang pagsumpong sa hangin kag makatipon sing kusog para sa malawig nga paglupad pakadto sa iban nga lugar,” siling sang The Daily Telegraph sa London, sang ginabinagbinag ang report gikan sa magasin nga Nature. Gin-isip sang mga sientipiko sang National Centre of Scientific Research sa Villiers en Bois, Pransia, ang pitik sang tagipusuon sang walo ka pelikano nga nagalupad sing korte-V kag nian ginpaanggid ini sa ‘kapaykapay sang ila pakpak kag mga talaksan sa paglupad.’ Natukiban sang mga manugpanalawsaw nga ang pitik sang tagipusuon sang mga pispis naghinay kon nagalupad sa sini nga korte kag indi nila tanto ginakapaykapay ang ila mga pakpak sangsa kon nagalupad sing isahanon, bisan pa nga pareho ang ila kadasigon. “Sa mga pispis nga nagalupad sa sini nga korte,” siling sang Nature, “ang tagsa ka pakpak ginabuligan sang buylo halin sa pagkapaykapay sang iban nga mga pispis nga kaupod nga nagalupad.” Ini nga estratehiya nagabulig sa dalagku nga puti nga mga pelikano nga makatipig sing tubtob sa 20 porsiento nga enerhiya sangsa kon nagalupad sing isahanon.