Ano ang Malain sa Pagsugal?
Ano ang Malain sa Pagsugal?
“Mga 290,000 ka Australiano ang problema nga mga sugarol kag amo ang ginabangdan sang kapin sa $3 bilyones nga kapierdihan kada tuig. Makahalalit ini indi lamang sa sining problema nga mga sugarol, kundi sa ginabanta man nga 1.5 milyones ka tawo nga direkta nga apektado sang resulta nga pagkaputo, diborsio, paghikog kag nawasi nga tion sa trabaho.”—J. Howard, primer ministro sang Australia, 1999.
SI John, nga ginsambit sa nagligad nga artikulo, nangin isa ka problema nga sugarol. * Nagsaylo sia sa Australia, diin napangasawa niya si Linda, nga isa man ka sugarol. Ang pagkagiyan ni John naggrabe pa. Sia nagsiling: “Nagsugod ako halin sa pagbakal sing mga tiket para sa loterya dayon sa pagpatad sa karera sang kabayo kag sa pagsugal sa mga casino. Sang ulihi, halos adlaw-adlaw na ako nga nagasugal. Kon kaisa ginasugal ko ang akon bug-os nga sweldo kag wala sing nagakabilin nga inugbayad sa hulog sa balay ukon sa pagkaon sang akon pamilya. Bisan pa makadaug ako sing daku nga kantidad, wala gihapon ako mag-untat sa pagsugal. Nagiyan ako sang kalangkag nga magdaug.”
Ang mga indibiduwal kaangay ni John indi malaka. Daw subong bala nga ang kakunyag sa pagsugal naglaton sa bug-os nga mga katilingban. Ang magasin nga USA Today nagsiling nga sa ulot sang 1976 kag 1997, makapakibot nga nagdugang sing 3,200 porsiento ang kantidad nga ginapatad sa legal nga sugal sa Estados Unidos.
“Ang sugal ginakabig anay nga malain sa moral kag sa katilingban. Sa karon isa na ini ka nahamut-an nga dibersion sa katilingban,” siling sang pamantalaan nga The Globe and Mail sang Canada. Nagapatuhoy sa isa ka kabangdanan sini nga pagbag-o sa panimuot sang publiko, ang pamantalaan nagsiling: “Ang nagbag-o nga panimuot amo ang resulta sang sarang masiling nga pinakamahal kag pinakamalawig nga pasayod sang gobierno sa maragtas sang Canada.” Ano ang epekto sa pila ka katilingban sang mga panikasog nga nagasakdag sa sugal?
Epidemya sang Problema nga Pagsugal
Suno sa banabana sang Harvard Medical School Division on Addictions, sang 1996 “7.5 milyones ka adulto nga mga Amerikano ang problema kag walay pagpugong nga mga sugarol” kag dugang pa nga “7.9 milyones ka pamatan-on nga mga Amerikano ang problema kag walay pagpugong nga mga sugarol.” Ginlakip ini nga mga numero sa report nga gintipon sang National Gambling Impact Study Commission (NGISC), nga ginpresentar sa Kongreso sang Estados Unidos. Ang report nagsiling nga ang kadamuon sang problema nga mga sugarol sa Amerika mahimo nga mas mataas gid sangsa narekord.
Bangod sang nadula nga trabaho, nagluya nga lawas, bayad sa mga benepisyo para sa mga wala sing trabaho, kag sang bili sang mga programa agod mabuligan ang problema nga mga sugarol, ginabanabana nga binilyon ka dolyar kada tuig ang ginagasto sang katilingban sang Estados Unidos sa problema nga pagsugal. Apang, wala gid ginalaragway sini nga numero kon ano ang bili sa tawo sang problema nga pagsugal—ang bili sa mga pamilya, mga abyan, kag mga katrabaho, nga resulta sang
pagpangawat, pagdispalko, paghikog, kapintas sa pamilya, kag pag-abuso sa bata. Natukiban sang pag-usisa sa Australia nga tubtob sa napulo ka tawo ang mahimo direkta nga apektado sang tagsa ka problema nga sugarol. Ang report gikan sa National Research Council sa Estados Unidos nagasiling nga tubtob sa “50 porsiento ka tiayon kag 10 porsiento ka kabataan ang ginasakit sang walay pagpugong nga sugarol.”Makalalaton nga Pagkagiyan
Kaangay sang pila ka balatian, ang problema nga pagsugal sang ginikanan daw nagalaton sa bata. “Ang mga anak sang walay pagpugong nga mga sugarol mahimo gid nga madalahig sa malain nga mga bisyo subong sang pagpanigarilyo, pag-inom, kag pagdroga, kag posible gid nga sila man mangin problema ukon walay pagpugong nga mga sugarol,” siling sang report sang NGISC. Nagpaandam man ang report nga “mas daku ang posibilidad sangsa mga adulto nga ang nagasugal nga mga pamatan-on mangin problema kag walay pagpugong nga mga sugarol.”
Si Dr. Howard J. Shaffer, direktor sang Harvard Medical School’s Division on Addiction Studies, nagsiling: “May dugang pa nga mga ebidensia nga ang ilegal nga pagsugal sang mga pamatan-on nagadugang sa kadasigon nga mahimo tupong ukon
labaw pa sa legal nga pagsugal.” Tuhoy sa posibilidad nga abusuhan sang walay pagpugong nga mga sugarol ang teknolohiya sang Internet, sia nagsiling: “Subong nga ginbag-o sang puro nga cocaine ang eksperiensia sa paggamit sing cocaine, sa banta ko bag-uhon sang elektroniko nga mga kagamitan ang eksperiensia sa pagsugal.”Ang sugal nga negosyo masami ginalaragway subong indi makahalit nga dibersion. Apang para sa mga pamatan-on, ang pagsugal mahimo mangin makapagiyan subong sang bisan anong ginadumilian nga droga kag mahimo magdul-ong sa paghimo sing krimen. Natukiban sang surbe nga ginhimo sa United Kingdom nga sa tunga sang mga pamatan-on nga nagasugal, “46 porsiento ang nagapangawat sa ila pamilya” agod masuportahan ang ila bisyo.
Walay sapayan sining mga katunayan, ginapakamatarong gihapon sang isa ka impluwensiado nga asosasyon sa sugal ang ila pagsakdag sa sugal sa pagsiling: “Ang kalabanan sang mga Amerikano nga nagasugal wala sing bisan ano nga problema.” Bisan pa sa pamatyag mo wala sing malain nga epekto ang pagsugal sa imo pinansial ukon pisikal nga kahimtangan, ano ang epekto sang pagsugal sa imo espirituwalidad? May maayo bala nga mga rason kon ngaa dapat mo likawan ang pagsugal? Binagbinagon sang masunod nga artikulo ini nga mga pamangkot.
[Nota]
^ par. 3 Tan-awa ang kahon nga “Problema Ko Bala ang Pagsugal?” sa pahina 4 kag 5.
[Kahon/Mga retrato sa pahina 4, 5]
Problema Ko Bala ang Pagsugal?
Suno sa American Psychiatric Association, ang masunod nga talaksan sa pahina 5 makatuytoy kon paano makilala ang pathological gambling ukon indi mapunggan nga pagsugal (nga ginatawag kon kaisa nga compulsive gambling). Nagaugyon ang kalabanan nga awtoridad nga kon makita sa imo ang pila sang masunod nga mga batasan, isa ikaw ka problema nga sugarol, kag kon maeksperiensiahan mo ang bisan diin sining mga batasan, may posibilidad nga ikaw mangin isa ka problema nga sugarol.
Amo pirme ang sulod sang hunahuna Pirme mo ginapamensar ang pagsugal—luyag mo liwaton ang imo naeksperiensiahan sa pagsugal, ginaplano mo kon san-o ka masunod nga magsugal, ukon nagapangita ka sing mga paagi nga makatigayon sing kuwarta nga inugsugal.
Kakunyag Dapat mo dugangan pirme ang kantidad sang kuwarta nga imo ginasugal agod matigayon ang ginahandum nga kakunyag.
Malain nga pamatyag Indi ka mapahamtang ukon nagabinuringot ka kon magtinguha ka nga buhinan ukon untatan ang pagsugal.
Paglikaw Nagasugal ka agod malikawan ang mga problema ukon agod mapahaganhagan ang imo ginabatyag nga pagkawalay paglaum, pagkanakasala, kabalaka, ukon kapung-aw.
Paglagas Sa tapos mapierde, masami ka nagabalik pagkadason nga adlaw agod makabawi. Ini nga batasan ginatawag nga paglagas sa imo napierde.
Pagbinutig Nagabinutig ka sa imo mga kapamilya, sa mga terapista, ukon sa iban pa agod ihinago kon daw ano ikaw kasunson nagasugal.
Wala sing kontrol Makapila ka nanikasog nga untatan, kontrolon, ukon buhinan ang pagsugal apang napaslawan ka.
Ilegal nga mga buhat Nakahimo ka sing ilegal nga mga buhat, subong sang pagpangdaya, pagpangawat, ukon pagdispalko, agod may inugsugal ka.
Ginrisgo ang importante nga relasyon Ginrisgo mo ukon nadula mo ang isa ka importante nga relasyon, edukasyon ukon karera, ukon trabaho bangod sang pagsugal.
Pagpangayo sing bulig Nagsandig ka sa iban nga amo ang mag-aman sang kuwarta agod masalbar ka gikan sa isa ka daku nga problema sa kuwarta nga gintuga sang pagsugal.
[Credit Line]
Ginkuhaan: National Opinion Research Center at the University of Chicago, Gemini Research, and The Lewin Group.
[Kahon/Retrato sa pahina 7]
Ang Matuod nga Mensahe sa mga Pasayod Sang Loterya
“Ang pagsakdag sa mga loterya . . . mahimo tamdon subong mapuslanon nga edukasyon, nga nagatudlo nga ang pagsugal isa ka maayo ukon matarong pa gani nga hilikuton,” siling sang mga manugpanalawsaw sa Duke University, sa Estados Unidos, sa isa ka report nga ginsumiter sa National Gambling Impact Study Commission. Ano gid ang epekto sa komunidad sang pasayod para sa loterya? Ang report nagsiling: “Mahimo nga indi sobra ang pagsiling nga ang mensahe sang pasayod para sa loterya makapalain—nga ang kadalag-an yara sa pagpili sing husto nga numero. Ining tiko nga estratehiya sa ‘edukasyon’ nga ginapasanyog sang mga ahensia sang loterya mahimo nga magapanubo pa gani sa ulihi sa mga kinitaan sang gobierno paagi sa pagpahina sa ekonomiya. Halimbawa, kon ang pagsakdag sa loterya nagadula sang gana sa pagtrabaho, sa pagsupot, kag sa paggasto sang kuwarta para sa edukasyon kag paghanas sang isa ka tawo, ang resulta sa ulihi amo ang diutay nga produksion. Kon ano man, ang paglaum nga may milagro nga matabo indi ang pormula sang kadalag-an nga ginatudlo naton sa aton mga anak.”
[Kahon/Retrato sa pahina 8]
Ang Tagsa ka Puluy-an Isa ka Casino
Sa diutay lamang nga kantidad sang kabilugan nga bili sa pagpatindog sing bag-o nga mga sugalan, ang mga organisasyon sang sugal makabukas na karon sing mga Web site agod himuon ang tagsa ka puluy-an nga may kompyuter nga konektado sa Internet nga mangin isa ka casino. Sang tungatunga sang dekada 1990, mga 25 ang sugalan sa Internet. Sang 2001 naglabaw ini sa 1,200 ka sugalan, kag nagadoble kada tuig ang ginakita gikan sa mga sugalan sa Internet. Sang 1997, $300 milyones ang kinitaan sang mga sugalan sa Internet. Sang 1998 dugang pa nga $650 milyones ang ila kinitaan. Sang 2000, $2.2 bilyones ang kinitaan sang sugalan sa Internet, kag sa 2003 ini nga numero “ginapaabot nga magadugang tubtob sa $6.4 bilyones,” siling sang balita sang Reuters.
[Retrato sa pahina 6]
Ang bili sa tawo sang problema nga pagsugal nagalakip sa mga pamilya nga wala sing inugbakal sing pagkaon
[Retrato sa pahina 7]
Ang pagsugal sang mga pamatan-on nagadugang sa isa ka makapabalaka nga kadasigon
[Retrato sa pahina 8]
Mas daku ang posibilidad nga ang mga anak sang walay pagpugong nga mga sugarol mangin problema nga mga sugarol man