Isa ka Tumalagsahon nga Trabaho—Apang Naluyagan ko Gid Ini

NATUBLAG ang kalinong sang kaagahon bangod sang gahod sang akon pinasahi nga sakayan sang naghalin ako sa matawhay nga pantalan sang Gibsons. Kaagahon na​—⁠tion na agod magsugod ako sa pagpangita sang akon palangitan-an.

Sa katundan nga baybayon sang Canada, madamo nga mga trabaho ang may kahilabtanan sa kagulangan kag pagtroso, subong sang akon trabaho. Apang, pila lamang ang may trabaho subong sang akon. Nagapangsalbar ukon nagapanglambat ako sing mga troso. Indi ini bag-o nga trabaho. Ang matuod, ang iban sa amon ikap-at na nga kaliwat sang mga manugsalbar. Mahimo gid masiling nga naga-recycle na kami antes pa ini nangin popular! Nagapanglambat ako sa Howe Sound kag sa Strait of Georgia, sa ulot sang Vancouver Island kag sang baybayon sang British Columbia. Ini nga rehiyon isa lamang ka bahin sang Vancouver Log Salvage District.

Ang isa sang pangunang mga paagi sang mga kompanya sang troso sa pagbiyahe sa ginpulod nga mga kahoy, nga ginatawag mga troso, amo ang paghugpong sini nga ginatawag boom ukon pagkarga sini sa barge. Ang pagbiyahe sa troso paagi sa tubig mas barato. Kag bastante ang tubig diri bangod sang Dagat Pasipiko. Apang, may madamo nga mga rason kon ngaa ang proseso nagakinahanglan sing paghalong. Ang huyop sang hangin kag ang taub hinali nga nagabulubag-o, kag ang bagyo hinali nga nagaabot. Sa amo, madamo nga troso ang nagakaanod. Diri sini nagasugod ang papel sang mga manugsalbar sang troso.

Paglambat sa Naanod nga mga Troso

Lisensiado lamang nga mga manugsalbar sang troso ang makalambat sang mahimo pa mabaligya nga mga troso nga naanod gikan sa mga boom ukon mga barge. Kada tuig, ang mga manugsalbar nagabayad sing lisensia, nga kon ihatag sa una nga tion may upod nga martilyo nga inugtimbre nga may pinasahi nga numero sang lisensia. Ang bisan ano nga troso nga makita nga nagalutaw ukon nagautaw-utaw sa tubig nga mas manabaw sa marka sang taub mahimo masalbar. Una anay, ginatimbrehan namon ini sang numero sang amon lisensia.

Kinahanglan man ang sakayan nga kompleto sing gamit. Tuhay ini sa kinaandan nga sakayan nga ginagamit sa paglingawlingaw. Ginagamit namon ang mabakod kag mapag-on nga baruto halin sa mga may makina sa pangulihi nga bahin pakadto sa pangguyod nga mga sakayan​—⁠apang may madamol nga casco. Ang salsalon nga ngipon sa proa ginagamit sa pagtulod sa mga troso, kag may yara kami pirme bastante nga suplay sang mga dog line. Ano ang dog line? Amo ini ang mabakod nga kalat nga halos apat ka metro ang kalabaon kag may metal nga mga spike, nga ginatawag dogi, sa punta. Kon makakita kami sing troso, ginapadulot namon  ang dogi sa troso kag ginahigot ang dog line sa isa ka poste sa baruto. Nagadala man kami sang tanan nga kinahanglanon nga mga kasangkapan bilang pangaman pananglit may aksidente nga matabo.

Mahibaluan gilayon sang isa ka bag-uhanon nga manugsalbar sang mga troso nga mas mabudlay gali ini nga trabaho sangsa una nga ginahunahuna. Ang trabaho kaagahon pa nga nagasugod maski ano ang tiempo sa bug-os nga tuig. Kon tigtulugnaw ginapugdaypugday namon ang mga yelo agod makahalin sa pantalan.

Diin kami nagapangita sing mga troso? Nasandig ini sa duha ka butang: taub kag hangin. Ginatan-aw anay sang eksperiensiado nga manugsalbar sang troso ang tsart sang taub agod mahibaluan kon san-o kag daw ano kadalom ang taub sa isa ka lugar antes maglakat sa aga. Ang daku nga taub amo ang labing maayo bangod mas madamo nga mga troso ang mahatag sini sa amon. Isa pa, ang mga troso mas madali pasampayon sa hunasan kon taub.

Importante pirme nga bantayan ang tiempo. Pirme namon ginabanabana ang hangin, ginatan-aw ang langit kag direksion sang mga panganod, pati na ang duag sang tubig. Ang habagat-salatan nga hangin nagadala sing ulan, samtang ang timog nga hangin masami nagakahulugan sing matin-aw nga langit apang mabalod nga tubig. Ang aminhan-salatan nga hangin, nga ginatawag sa amon lugar nga Squamish wind, nagapatimaan kon tigtulugnaw sing makapakusog sa  katugnaw nga temperatura, mabalod nga tubig, yelo, kag​—⁠ginalauman namon​—⁠sing naanod nga mga troso.

Ang pagpadulot sing dogi sa isa ka nagalutaw nga troso masami nga makatalagam, apang ang pagpasampay sang mga troso sa hunasan labi pa gid. Mahimo mabuslot sang natago nga mga bato sa idalom sang tubig ang proa sang amon sakayan kag makatuga sing daku nga halit. Dapat alisto kami pirme.

Samtang ginatipon namon ang mga troso, ginaguyod namon ini sa nanuhaytuhay kag naatupan nga mga lugar diin ginagaid ang mga troso. Nagapabilin ini diri tubtob sa semanal nga adlaw sang pagguyod. Amo ini ang adlaw nga ginatipon kag ginadul-ong namon ang amon tanan nga nasalbar nga mga troso​—⁠mga 50 tubtob 100​—⁠sa balatunan nga mga estasyon diin ginakilo ini kag ginapresyuhan. Nian, ginabayaran kami suno sa presyo sang amon nasalbar nga mga troso.

Daw makalilipay ini nga sahi sang palangabuhian, apang dapat gid maghalong! Ini nga trabaho indi para sa mga talawan. May madamo ini nga mga katalagman kag mga risgo. Ang indi pagsapak sa tiempo mahimo makatalagam. Maayo na lang kay ang Howe Sound may madamong naatupan nga mga lugar nga madangpan namon tubtob magpuas ang bagyo. Isa pa ka katalagman: Kon ang wala nagahalong nga manugsalbar sang troso mahulog sa sakayan kon tigtulugnaw, ang pila lamang ka minuto sa mayelo nga tubig mahimo nga makamamatay. Kag nadumduman mo bala ang mga dog line nga ginlaragway kaina? Ti, kon ang dogi indi makadulot sing maayo sa troso, mahimo ini magpisik kag maglampos sa sakayan. Maayo lang kay diutay lamang nga manugsalbar ang naigo sang mga dogi​—⁠apang isa ini ka eksperiensia nga indi gid malipatan.

Mga Padya sa Kaugalingon kag sa Palibot

Ngaa naluyagan ko gid ang akon trabaho? Ang dagat sang Howe Sound isa ka kilala nga balakasyunan, diin ang mga tawo nagapakayaba sang ila may layag kag may katig nga mga bangka. Kag bangod madamo gid sing isla, may ginatos ini ka balay-balakasyunan kon tig-ilinit kag busa may madamo nga de-motor nga mga bangka. Ang mga bangka pirme nagabiyahe sa bug-os nga adlaw sa pagsugat kag sa pagdul-ong sang mga pasahero kag mga bisita. Bangod sang katalagman nga mahimo mahatag sang mga troso, madali mahangpan kon ngaa importante ang amon trabaho.

Nagabulig kami agod mahuptan nga hilway sa peligro ang ruta sang mga sakayan kon manguha kami sing naanod nga mga troso. Ang iban nga mga troso nga madugay na sa ibabaw sang tubig nagaamat-amat sa paglugdang. Ayhan pila na lamang ka sentimetro sang troso ang nagalutaw sa tubig, gani delikado gid ini sa mga nagasakay sa bangka. Apang, isa ini ka mapuslanon nga troso nga dapat namon lambatan kag ibaligya. Sa paghimo sini, ginahuptan namon ang ruta sang mga sakayan nga hilway sa peligro​—⁠kag nagabulig man sa pagtinlo sa palibot.

Nalipay kag nawili gid ako sa sini nga trabaho. Indi palareho ang nagakatabo kada adlaw. Kon didto ako sa tubig, ang talan-awon sa akon palibot nagabag-o kada minuto. Nakakita na ako sang pagduag rosa sang yelo sa mga kabukiran bangod sang matahom nga pagbutlak sang adlaw kon tigtulugnaw. Sa sini nga mga tion, naluyagan ko ang daw nagapangagat nga katugnaw kag maparat nga hangin.

Ang makakita sing ilahas nga mga sapat kinaandan lamang. Nakakita na ako sing otter, marten, sea lion, kag madamo nga seal. Nakakita na ako sing mga agila nga nagapanurip sing mga isda kag sing mga usa nga nagalangoy pataboktabok sa mga isla malayo sa baybayon. Makahalawhaw gid nga makakita sing isa ka porpoise nga nagahuluhampang sa tubig nga ginaagihan sang ilisi sang akon sakayan, sing abuabuhon nga mga balyena nga nagadahog, ukon sing ginuban nga mga killer whale nga nagasalom kag nagabutwa sa mga balod!

Ang akon lolo nagsugod sa pagpangsalbar ukon sa pagpanglambat sing mga troso sang katuigan 1930. Ginliton niya sa iya mga anak nga lalaki ang iya kaluyag sa tubig kag ang pagpang-beachcombing. Labay man ang akon, ang beachcomber amo ang isa nga nagapangita sing mga butang nga mapuslan ukon mabaligya sa nasampay nga mga rurok. Ginliton naman sang akon amay ang iya kaluyag kag pagtahod sa sini nga trabaho sa iya mga anak. Sang maghusto na ang akon edad, ginpili ko man ini nga trabaho. Siempre pa, indi ini ang labing importante nga hilikuton sa akon kabuhi. Ang akon pag-alagad sa Dios amo ang una​—⁠kag mas makalilipay ini. Apang mapalaron man ako nga naluyagan ko ang akon trabaho​—⁠kag ini sa sulod na sang halos 50 ka tuig. Nalangkag gihapon ako sa pagtrabaho kag sa pagpangita sing mga troso.

Ang akon pamilya nagapangabudlay man upod sa akon. Kon kaisa sa mainit nga kagab-ihon kon tig-ilinit, tanan kami nagalakat kag nagatrabaho sa baybay. Ang pagpasampay sang mga troso sa pantalan nga ang talan-awon sa likod namon amo ang matahom nga pagtunod sang adlaw, ang huni sang mga sea gull, ang nagainggat nga agi sang amon sakayan, kag ang nagaigpat-igpat nga suga sa baybay​—⁠ti, ini tanan nagahatag sing kalinong kag pagkasuod sa Manunuga. Sa banta ko amo ini ang pinakaimportante nga rason kon ngaa naluyagan ko ang akon trabaho.​—⁠Gin-amot.

[Retrato sa pahina 10]

Ang manugsalbar nga nagalambat sing isa ka troso nga naanod sa baybay

[Mga retrato sa pahina 10]

Kinaandan na nga makakita sing ilahas nga mga sapat sa tion sang pagpangsalbar

[Retrato sa pahina 11]

Ang estasyon sa Howe Sound nga ginadalhan sing mga troso bukas bisan sa tigtulugnaw