Ang Mito nga Indi Madula

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA PRANSIA

GINAHANGAD sia sang mga bata sa bug-os nga kalibutan. Sang kasan-o lang nga tuig, ang mga talatapan sa koreo sang Pransia nakabaton sing halos 800,000 ka sulat para sa iya​​—⁠ang kalabanan naghalin sa mga bata nga nagapangidaron sing tatlo tubtob walo ka tuig. May madabong, puti nga burangos kag pula nga panapton nga may ribite nga puti nga balahibo, ang mainabyanon nga dagway sang Amay sang Krismas (si Santa Claus) daw isa sang labing bantog nga mga aspekto sang kapiestahan. Kon amo, mahanduraw mo bala ang pagsunog sa imahen niya? Amo gid sini ang natabo sang nagligad lamang nga kapin sa 50 ka tuig sa Dijon, Pransia. Sang Disiembre 23, 1951, “ginpatay” si Santa Claus sa atubangan sang mga 250 ka kabataan.

Ano ang iya sala? Ginreport sang pamantalaan nga France-Soir nga ini nga pagpatay “gindesisyunan upod ang pag-ugyon sang klero, nga nagpakamalaut kay Santa Claus subong isa nga nagapangsaklam kag erehes” kag ginsumbong sia nga “nagahimo sa Krismas nga pagano.” Isa ini ka “malaragwayon nga buhat,” isa ka pahibalo sa publiko. “Ang kabutigan indi makapukaw sa relihioso nga balatyagon sang mga kabataan kag indi gid isa ka paagi sa pagtudlo.”

Para sa pila ka klerigo, ang mga kinabatasan may kaangtanan kay Santa Claus nagapahilayo sa mga tawo gikan “sa matuod nga Cristianong kahulugan” sang pagkatawo ni Jesus. Sa pagkamatuod, sa Marso 1952 nga guwa sang Les Temps Modernes (Modernong Panahon), gintawag sang ethnologist nga si Claude Lévi-Strauss ang pagpati kay Santa Claus nga “isa sang labing epektibo nga buluaran sang paganismo sa tunga sang moderno nga mga tawo” kag nagsiling nga makatarunganon ang simbahan sa pagpakamalaut sini nga pagpati. Nagsiling man si Lévi-Strauss nga ang ginhalinan ni Santa Claus mausoy sa hari sang Saturnalia. Ang piesta sang Saturnalia ginsaulog sa dumaan nga Roma sugod sa Disiembre 17 tubtob 24. Sa sini nga semana, ginapunihan ang mga bilding sing berde nga mga dahon kag nagabayluhanay sing mga regalo. Kaangay sang Krismas, may kinasadya ang Saturnalia.

Sa karon, pagligad sang kapin sa 50 ka tuig sang ginsunog ang imahen ni Santa Claus, ano ang pagtamod sang mga Katoliko sa Pransia kay Santa Claus? Ining malayo na nga manunubli sang Saturnalia sang Roma nangin bahin gid sang Krismas subong sang paglaragway kay Jesus sa pasungan. Kon kaisa, ang isa ka pari magapakamalaut kay Santa Claus subong nagalaragway sa isa ka porma sang komersialismo nga nagadula kay Cristo sa Krismas. Apang sa kalabanan nga bahin, ang mga tawo wala nasaw-ahan nahanungod sa pagano nga ginhalinan ni Santa Claus bangod naluyagan nila sa kabilugan ang ideya tuhoy kay Santa Claus.

[Picture Credit Line sa pahina 13]

DR/© Cliché Bibliothèque nationale de France, Paris