Matahom nga Pispis nga may Bulbol nga Puno sing mga Matamata

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA INDIA

AYHAN napaktan mo na sa tig-ulo pa lang nga ang ginahambalan naton amo ang paboreal (peacock). Sa pagkamatuod, ang ikog-ikog sang sulog nga paboreal bantog sa kalibutan. * Apang, nagpalibog ka bala kon ano ang kapuslanan sining ikog-ikog nga tuman katahom tulukon kag kon bala ini nga pispis may dalayawon pa nga mga kinaiya luwas sa iya katahom?

Ang paboreal may tatlo ka sari kag miembro ini sang pamilya nga pheasant. Binagbinagon naton ang paboreal sa India, ukon ang kinaandan nga paboreal, nga asul-berde ang panguna nga duag kag nagalaba sing 200 tubtob 235 sentimetros, lakip ang 150-sentimetros kalaba nga ikog-ikog. Ang mga bulbol sa ikog-ikog duag berde kag bulawan nga may mga marka nga katulad sang mga mata nga duag asul kag bronse. Ang bulbol sa lawas laban daw nagainggat nga asul-berde ang duag.

Ang paboreal may dungganon gid nga dagway amo nga opisyal nga ginpili ini subong ang pungsudnon nga pispis sang India. Ayhan amo ina kon ngaa ang ekspresyon nga “bugalon kaangay sang paboreal” ginagamit sa iban nga mga lenguahe sa paglaragway sa hambog nga mga tawo. Apang, bisan pa daw maila tulukon ini nga pispis, indi ini maila. Ang matuod, mahapos ini antaon. Ang paboreal ginatamod sang iban nga balaan. Bangod sini, ginabatas lang kon kaisa sang mga mangunguma sa minuro sang India kon magsalot sa ila mga ulumhan ining mga pispis.

Ang Ila Halangdon nga Pasundayag

Sa pagkamatuod, bantog gid ang mga paboreal sa ila halangdon nga pagpasundayag paagi sa paghumlad sang ila ikog-ikog nga daw isa ka matahom gid nga kuyab. Ano ang katuyuan sining madayaw nga pasundayag? Mahimo gid nga agod ganyaton ang mga munga.

Medyo pislian ang munga, apang mawili man ini sa makagalanyat nga mga pasundayag. Ang malapad, daw kuyab nga ikog-ikog sang sulog nga paboreal nagakuha sang bug-os nga  igtalupangod sang munga. May huyog ang munga nga pilion ang sulog nga may makagalanyat gid nga pasundayag.

Apang ang pasundayag sang ikog-ikog bahin lamang sang palaguaon. Una anay, ginahumlad sang sulog ang iya ikog-ikog kag ginapabawod ini sa atubang. Nian may pagpadayaw nga magasaot ini. Ang iya abuabuhon nga mga pakpak nagaluyloy samtang ginauyog niya ang iya lawas, nga nagapakalas sang nagatindog nga mga bulbol sang iya ikog-ikog. Nagasiyak man sia sing mabaskog. Indi ini ambahanon, apang sa di-magkubos napahibalo niya ang munga nga interesado sia sa iya.

Kon kaisa, ginatinguhaan sang munga nga ilugon diutay ang mga pasundayag sang sulog, apang sa masami, daw wala ini nagasapak. Walay sapayan, ang pinakamatahom nga pasundayag makaganyat sa iya. Ang isa ka paboreal mahimo makatipon sing isa ka grupo sang tubtob sa lima ka munga kag mangin tatay sang subong kadamo sa 25 ka piso sa isa ka tuig.

Ang Pagkabuhi sang Pamilya sang Paboreal

Pagkatapos sang panahon sang pagpamoto, tion na sa paghiluno. Sa promedyo, ang ikog-ikog sang hamtong nga paboreal ginahuman sang sobra sa 200 ka bulbol. Ginatipon ini anay sang mga taga-minuro sang India agod ibaligya sa Nakatundan nga kadutaan, tubtob gindumilian ini agod amligan ang mga espesyi. Sa pagkamatuod, sa lokal, ang bulbol ginahimo gihapon nga mga kuyab kag iban pa nga matahom nga mga butang.

Sa gab-i mahinay nga nagasaka sa mataas nga mga kahoy ang mga paboreal agod mangita sing maayo nga halapunan. Sa aga ginabaliskad nila ang proseso paagi sa mahinay nga pagpanaug. Ayhan ang katahom sining mga tinuga magapahamuot sa imo mga mata, apang indi maglaum nga amo man ang ila tingog. Ang ila masubo nga pagsiyak nagaisturbo sa malinong nga gab-i tubtob ang mga pispis mangita na sing pagkaon.

Ang mga paboreal mga omnivorous​—nagakaon sila sing bisan ano. Nagalakip ini sing mga insekto, mga tiki, kag kon kaisa bisan sing magagmay nga mga man-ug subong man sing mga liso, mga uyas, mga lentil, kag mahumok nga mga gamot sang mga pananom.

Bisan pa daw ginapadayawdayaw sang paboreal ang iya panagway, mahimo ini mangin maamligon gid. Maabtik nga makasat-um sa mga katalagman kaangay sang nagatiid nga kuring, ang paboreal nagapaandam tuhoy sa nagapadulong nga katalagman paagi sa pagsiyak sing mabaskog samtang nagadalagan sia sa tunga sang kagulangan. Ang iban nga mga sulog nagapakigbahin man. Sing makatilingala, madasig sila nga nagadalagan nga nagasinundanay. Apang, ang mga munga, indi gid magbiya sa ila mga piso, bisan nagaatubang sa pinakadaku nga katalagman.

 Ang ila malaba nga bulbol sa ikog-ikog daw wala man nagapabundol sa paboreal, apang daw nagasablag ini kon maglupad ang pispis. Apang sa tapos magsikad paibabaw, nagalupad ini sing madasig, nga ginakapakapa sing masunson gid ang iya mga pakpak.

Kon walo ka bulan na ang edad, ang mga piso magabiya na sa ila mga ginikanan kag magkinaugalingon na. Ang ila pagbiya magahanda sa iloy sa masunod nga pagpamoto. Ang talalupangdon nga ikog-ikog sang lamharon nga mga sulog magasugod sa pagtubo sa pangidaron nga mga walo ka bulan, apang sa edad pa nga apat ka tuig nila matigayon ang bug-os nga larawan sang matahom sing bulbol nga sulog. Nian handa na sila sa pagpangupa.

Ang Paboreal sa Maragtas

Ang mga paboreal nagpatahom sa mga hardin sang dumaan nga Gresya, Roma, kag India. Sa taliambong kag mga puni, ang mga paboreal ginpasundayag sa palasyo sang India sa sulod sang linibo ka tuig. Sa pagkamatuod, ang Peacock Throne ginkabig nga isa sa pinakaimportante nga halimbawa sang mga manggad sang India. Naputos sang madamo nga diamante, ginasiling nga 108 ka rubi kag 116 ka esmeralda ang nalubong sa sini. May bulawan nga paboreal sa atop sini, diin ginkuha ang ngalan sini. Ang trono ginaareglar kag ginagamit lamang kon may importante nga mga seremonya.

Ginapakita sang rekord sang Biblia nga ang mga paboreal isa sa malahalon nga mga butang nga ginbakal ni Hari Solomon gikan sa luwas. Makawiwili handurawon nga ang mga paboreal nagadayandayan sa iya harianon nga mga hardin. (1 Hari 10:22, 23) Pat-od gid nga ining mga pispis nagasugid sa aton nga may yara maalam nga Manugdesinyo. Kon ang paboreal magasaot nga nagahumlad ang dalayawon sing duag nga mga bulbol sa iya ikog-ikog, ang isa makadayaw gid sa artistiko nga mga ikasarang ni Jehova, ang Dios nga “nagtuga sang tanan nga butang.”​—Bugna 4:​11.

[Nota]

[Retrato sa pahina 16]

Ang munga masami nga wala nagadayaw sa saot sang sulog

[Credit Line]

© D. Cavagnaro/Visuals Unlimited

[Mga retrato sa pahina 17]

Ang mga munga maayo nga mga iloy

[Credit Line]

© 2001 Steven Holt/stockpix.com

[Picture Credit Line sa pahina 15]

Peacock: Lela Jane Tinstman/Index Stock Photography

[Picture Credit Line sa pahina 16]

John Warden/Index Stock Photography