Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Ngaa Nagabatyag Ako nga Dapat Ako Mangin Perpekto?

“Bangod maestro ang akon amay, nagapaabot ang tanan nga pinakamataas nga mga grado ang makuha ko. Kon kaisa nagakatulugan na lang ako nga nagahilibion.”​​—⁠Leah.⁠ *

“Perpeksionista ako. Luyag ko mangin pinakamaayo sa tanan nga butang ukon himuon ini sa paagi nga tuhay gid sangsa iban ukon walay pulos nga himuon pa ini.”​​—⁠Caleb.

NAGABATYAG ka bala nga dapat perpekto pirme ang imo ginahimo? Masunson ka bala nagakabalaka amo nga wala ka sing kaayawan bisan sa tapos sang daku nga panikasog? Nabudlayan ka bala sa pagbaton sang bisan ano nga kritisismo? Kon may matabo nga sayop, ginabasol mo bala ang imo kaugalingon subong buangbuang, mapigaw, ukon walay pulos? Kon gusto mo nga mahimo sing husto ang isa ka butang, nagabatyag ka bala nga dapat ikaw gid ang mangamot sini? Nahadlok ka bala kon kaisa nga basi mapaslawan amo nga nagapabuyanbuyan ka ukon indi na makaobra?

Kumusta naman ang imo kaangtanan sa iban? Wala ka bala sing abyan bangod daw wala sing perpekto sa palibot mo? Naugot ka bala sa kakulangan sang iban? Kon huo ang sabat sa bisan diin sining mga pamangkot, nian mahimo nga nagapakigbato ka sa perpeksionismo. Kon amo sina, wala ka nagaisahanon. Ini nga kinaiya lapnag sa mga pamatan-on​​—⁠ilabi na sa tunga sang may pinasahi nga talento ukon madinalag-on gid nga mga pamatan-on.⁠ *

Ano ang ginatunaan sang perpeksionismo? May mga teoriya lamang ang mga manugpanalawsaw. Ang libro nga Perfectionism​​—⁠What’s Bad About Being Too Good? nagsiling: “Ang perpeksionismo indi balatian; wala ka malatnan sini. Ang perpeksionismo indi pinanubli; wala ka matawo nga may yara sini. Kon amo paano ka nangin perpeksionista? Ang pila ka eksperto nagapati nga ang perpeksionismo naglambo sa tion sang pagkabata. Ang pag-ipit sang pamilya, pag-ipit sa kaugalingon, pag-ipit sang katilingban, pag-ipit sang media, kag di-realistiko nga mga modelo nagatingob agod iduso ang iban nga tawo sa bug-os kabuhi nga pagkabalaka, pagbatyag nga nakasala, kag sobra nga pagpangabudlay.”

Ano man ang kabangdanan, ang pagtinguha pirme nga mangin perpekto ang hinimuan makahalit sa imo kabuhi. Usisaon naton ang perpeksionismo kag kon ngaa makahalit ini sa imo.

Ano ang Perpeksionismo?

Ang perpeksionismo nagadalahig labaw pa sa pagpanikasog lamang nga mahimo ang labing maayo ukon pagbatyag sing kaayawan sa isa ka maayo nga trabaho. Ti, sa Hulubaton 22:​29, ginadayaw sang Biblia ang tawo nga “sampaton sa iya  buluhaton.” Gindayaw man sang Biblia ang pila ka indibiduwal nga nakapalambo sing maayo gid sang nanuhaytuhay nga kalantip. (1 Samuel 16:18; 1 Hari 7:​13, 14) Gani maayo nga manikasog para sa labing maayo, magpahamtang sing mataas apang sarang malab-ot nga mga tulumuron. Busa ang isa ‘makapahalipay sang iya kalag sa kaayuhan sang iya kinabudlayan.’​​—⁠Manugwali 2:⁠24.

Apang ang perpeksionista wala sini nga kaayawan. Ang pagtamod niya sa kadalag-an indi maayo. Suno sa pila ka eksperto, ang perpeksionismo nagalakip sang “di-masarangan nga mga tulumuron (nga amo ang perpeksion), kag sang masami nga kakulang sing kaayawan, walay sapayan sing maayo nga hinimuan.” Subong resulta, ang perpeksionismo isa ka “malala nga kabangdanan sang kahuol, nga masami nagapabatyag sa isa ka indibiduwal nga sia isa ka kapaslawan.” Sa amo, ang isa ka tiliman-an nagapaathag sang perpeksionismo subong “ang di-makatarunganon nga pagpati nga ikaw kag/ukon ang imo palibot dapat nga perpekto.” Isa ini ka “nagapangibabaw nga panimuot nga bisan ano man ang imo tinguhaon sa kabuhi dapat ini himuon sing husto gid nga wala nagasayop, ukon wala nagabag-obag-o.”

Apang indi bala nga si Jesus nagsiling: “Dapat kamo magpakahimpit, subong nga ang inyo langitnon nga Amay himpit”? (Mateo 5:48) Huo, apang wala nagsiling si Jesus nga ang isa mangin himpit ukon perpekto sa bug-os gid nga kahulugan. Sa katunayan, ang Biblia nagatudlo nga ang “tanan nagpakasala kag nakulangan sing himaya sang Dios.” (Roma 3:23) Ano, nian, ang buot silingon ni Jesus? Sa Biblia ang tinaga nga himpit ukon perpekto nagakahulugan sang pagkabug-os. (Mateo 19:21) Sang nagsiling si Jesus nga dapat kita mangin himpit, ginapaathag niya ang gugma kag ginapalig-on niya ang iya mga sumulunod nga bug-uson pa ang ila gugma. Paano? Paagi sa pagpasangkad pa sang ila gugma nga nagalakip bisan sa ila mga kaaway. Ang manunulat sang Biblia nga si Lucas nagrekord kay Jesus nga nagasiling: “Padayon nga magmaluluy-on, subong nga ang inyo Amay maluluy-on.”​​—⁠Lucas 6:⁠36.

Apang ang mga perpeksionista nagadumdom nga posible nga mangin perpekto sa bug-os gid nga kahulugan. Busa sobra ang ila ginapaabot sa iban nga tawo. Suno sa libro nga Never Good Enough​​—⁠Freeing Yourself From the Chains of Perfectionism, ang mga perpeksionista amo ang mga “tawo nga nabang-awan sa kalidad sang mga trabaho sang iban . . . Sa ila pagtamod, ang mga tawo sa ila palibot wala nagaobra sing maayo, ukon wala nalipay sa ila hinimuan.”

Halimbawa si Carly, maalam sa eskwelahan, nalakip sa isa ka programa para sa mga estudyante nga may pinasahi nga talento. Apang sa personal nga mga kaangtanan, indi sia madinalag-on. Bangod luyag niya nga mangin perpekto ang tanan, nadula niya ang kalabanan niya nga mga abyan. “Sa banta ko tuman sila ka di-perpekto,” paathag niya.

Ang iban nagapangita sang pagkaperpekto, indi sa iban, kundi sa ila kaugalingon. Ang libro nga Never Good Enough nagapaathag nga ini sila nagabatyag nga “sila ukon ang ila ginahimo kulang pa . . . , kag nahangawa gid [sila] kon ano ang ginapensar sang iban tuhoy sa ila.”

Ang Problema sa Pagtinguha nga Mangin Perpekto

Busa, sa baylo nga makapapagros kag makapaayo, ang pagtinguha nga mangin perpekto masami nga di-maayo kag makahalalit. Kag sa baylo nga palambuon ang pagkaekselente, ini nga panimuot masami nga nagadul-ong sa kapaslawan.  Ang isa ka Cristianong lalaki nga si Daniel naghinumdom nga nangabudlay sia sing malawig para sa isa ka pamulongpulong nga gintangdo nga ihatag niya sa isa ka klase sa lokal nga Kingdom Hall sang mga Saksi ni Jehova. Madamo sa tumalambong ang nagdayaw sa iya maayo nga nahimo. Nian si Daniel nakabaton sing pila ka mataktikanhon, mabuligon nga mga panugda gikan sa instruktor. Ang Biblia nagapalig-on sa aton nga “pamatian ang laygay kag batunon ang disiplina.” (Hulubaton 19:20) Apang sa baylo nga batunon ang mabuligon nga kritisismo, si Daniel nagbatyag nga napaslawan gid. “Luyag ko mag-isahanon,” hinumdom niya. Pila ka semana nga wala sia makatulog.

Busa ang perpeksionismo makasablag sa proseso sang pagtuon. Sa isa ka artikulo nga naggua sa isa ka Web site tuhoy sa mga pamatan-on, ang isa ka lin-ay nga si Rachel nagsulat: “Sang paghayskul ko determinado ako nga mag-eskwela sing maayo. Pirme ko makuha ang pinakamataas nga mga grado kag wala sing rason kon ngaa magbag-o ina.” Apang sang ulihi, nabudlayan si Rachel sa algebra kag nagnubo diutay ang grado niya. “Para sa iban maayo na yadto nga grado,” hinumdom ni Rachel, “apang para sa akon . . . makahuluya yadto. Nagsalasala kag nabalaka ako . . . Nahadlok ako nga mangayo sing bulig sa akon manunudlo bangod ginhunahuna ko nga pag-ako ina nga wala ko mahangpan ang akon asaynment. . . . Kon kaisa pamatyag ko mas maayo pa nga mapatay sangsa mapaslawan.”

Tungod sa kahadlok sa kapaslawan, ang iban nga mga pamatan-on naghunahuna nga maghikog. Maayo na lang, ang kalabanan nga mga pamatan-on wala nagapamensar sining masingki nga mga tikang. Apang suno sa ginasiling sang eksperto sa kapagros sa hunahuna nga si Sylvia Rimm, mahimo nga magatinguha sila nga likawan ang kapaslawan paagi sa indi paghimo sing bisan ano. Suno kay Rimm, ang iban nga mga perpeksionista “wala nagapasa sing mga asaynment, wala nalipay sa ila obra, ginakalipatan nila ang ila asaynment, nagapamalibad sila.”

Sa pihak nga bahin, ang iban nga mga pamatan-on nagahimo sing sobra gid nga mga tikang agod magmadinalag-on. “Nagapulaw ako agod mahimo ko gid sing husto ang mga proyekto sa eskwelahan,” tu-ad ni Daniel. Ang problema amo nga ining mga pagpasobra masami nga indi mabungahon. Ang ginatuyo nga estudyante labi nga mapigaw ang mahimuan.

Indi katingalahan, nian, nga ang perpeksionismo ginaangot sa grabe nga kaakig, manubo nga pagtamod sa kaugalingon, pagbatyag nga nakasala, pagkadimalaumon, mga problema sa pagkaon, kag kapung-aw. Apang, ang pinakamalain pa, ang perpeksionismo makahalit sa espirituwalidad sang isa. Halimbawa, ginasugo sang Biblia ang mga Cristiano nga isugid ang ila pagtuo sa iban. (Roma 10:10; Hebreo 10:​24, 25) Apang ang pamatan-on nga si Vivian natahap nga magkomento sa Cristianong mga miting bangod sa kahadlok nga indi niya mahambal sing husto ang mga tinaga. Ang lin-ay nga si Leah nagpabutyag sing kaanggid nga katahap. Nagsiling sia: “Kon makahambal ako sing sala, ang iban maghinakop sing sayop nahanungod sa akon. Gani nagahipos na lang ako.”

Maathag, nian, nga makahalalit kag di-maayo ang pagkaperpeksionista. Kag kon may mga kinaiya ka nga ginlaragway sa sining artikulo, mahimo nagapamensar ka nga kinahanglan mo bag-uhon ang imo panimuot. Ang palaabuton nga artikulo magabinagbinag kon paano mo himuon ini.

[Mga nota]

[Retrato sa pahina 12]

Ang kahadlok sa kapaslawan nagapugong sa iban nga mga pamatan-on nga tapuson ang mga asaynment

[Retrato sa pahina 13]

Ang perpeksionismo makadul-ong sa kapung-aw kag manubo nga pagtamod sa kaugalingon