Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Paano Ko Tamdon ang mga Baylehan Para sa mga Pamatan-on?

“Ang tuyo ko sa pagkadto amo gid ang paglipaylipay.”​—Shawn.

“Sa tuodtuod lang, masadya yadto—masadya gid kaayo! Sige nga sinaot sa bug-os nga gab-i.”​—Ernest.

ANG mga baylehan para sa mga pamatan-on nangin bantog sining karon lang nga tinuig. Madamo nga pamatan-on nga luyag maglipaylipay ang nagakadto pirme sa sini nga mga baylehan.

Sa pagkamatuod, tanan kita luyag maglipaylipay. Kag ang Biblia nagasiling nga may “tion sa pagpangalipay” kag bisan gani “tion sa pagsinaot.” (Manugwali 3:4, Maayong Balita nga Biblia) Apang, ang mga baylehan para sa mga pamatan-on nagahatag bala sing maayo nga kalingawan? Ukon maayo bala nga binagbinagon anay ini sing serioso antes magkadto sa sini?

“Magansal nga Kinalipay”

Bisan pa wala ginakondenar sang Biblia ang maugdang nga mga pagtinipon, nagapaandam ini batok sa “magansal nga kinalipay.” (Galacia 5:​19-​21) Sang panahon sang Biblia, ang magansal nga pagkinalipay masami nga nagaresulta sa di-makontrol nga paggawi. Si manalagna Isaias nagsulat: “Kailo sa mga nagabangon sing aga pa, agod nga makasunod sila sa masingkal nga ilimnon, nga nagapabilin sing gab-i na tubtob nga mapainit sila sang alak! Ang arpa kag ang biola, ang pandereta kag ang lantoy kag ang alak yara sa ila mga piesta; apang wala sila magsapak sang buluhaton sang GINUO.”—Isaias 5:11, 12.

Ini nga mga pagtinipon nagagamit sing “masingkal nga ilimnon” kag magansal nga musika. Nagsugod sila sing temprano pa tubtob gab-i na. Talupangda man ang panimuot sang mga nagkinalipay—naggawi sila subong nga daw wala sang Dios! Kon amo, indi katingalahan nga ginakondenar sang Dios ini nga mga pagtinipon. Apang, ano ang pagtamod sang Dios sa mga nagakatabo sa madamo nga baylehan para sa mga pamatan-on karon?

Binagbinaga ang mga katunayan. Ang isa amo nga ang pila ka baylehan padayon nga nagapasundayag sing pawala ukon magarot nga sinaot.  Ang isa ka tiliman-an nagasiling nga “nagsugod ini sang tungatunga nga bahin sang dekada Otsenta pagkatapos sang punk (nagalakip sang magansal nga musika, agresibo nga panimuot, pagtuhog sa mga bahin sang lawas, di-kinaandan nga estilo sang buhok, koloreti, kag panapot) nga mga klab sa Estados Unidos. Nagsugod ini . . . sa ‘slam-dancing’ nga ang mga nagasaot nagabungguanay.” Ini nga sahi sang saot nagalakip sang pagtumbotumbo, mabaskog nga pagtangotango sang ulo, kag daw nagasungayay, subong man nagabinungguanay. Kinaandan lang nga may mabalian kag mapilasan, kag ang iban nahalitan sa taludtod kag sa ulo. Nagakapatay pa gani ang iban. Dugang pa, sa pila ka baylehan ginatib-ong sang kadam-an ang mga tawo kag daw nagasakay sa ila nahakyaw nga mga kamot. Madamo sang nagahimo sini ang nagakahulog, kag nagakahalitan. Kinaandan para sa mga babayi nga mahurikap kag matsansingan.

Wala duhaduha nga wala gid ginakahamut-an sang Dios ini nga paggawi. Kay man, ang iya Pulong nagasugo sa mga Cristiano nga ‘sikwayon ang pagkadidiosnon kag kalibutanon nga mga kailigbon, kag magkabuhi sing but-anan.’—Tito 2:12.

Musika kag Droga

Binagbinaga man ang sahi sang musika nga ginapatokar sa kalabanan nga baylehan. Panguna nga ginapatokar sang pila ang hard rock ukon heavy metal, mga musika nga ang ritmo daw nagalagabong sa dughan kag ang mga liriko malaw-ay. Apang sa madamo nga baylehan, ang rap, ukon hip-hop, amo ang naluyagan nga musika. Ginapadaku sini nga musika ang tuhoy sa sekso, kasingki, kag pagrebelde. Ang pagpamati bala sa sini nga musika sa indi maayo nga palibot makaapektar sa imo? Si David Hollingworth, isa ka consultant sa isa ka naytklab, nagsiling: “Ang musika may daku gid nga epekto sa panimuot sang mga tawo. Kon yara sila sa kadam-an, ang musika makapukaw sang agresibo nga panimuot.” Indi katingalahan nga hinali lang matabo ang ginamo sa mga baylehan sa madamo nga siudad sa Estados Unidos. Nagapati ang madamo nga resulta gid ini sang musika nga nagatib-ong sang binastos nga buhat kag mapintas nga paggawi. *

Sa sining karon lang nga tinuig ang pagdroga nangin bahin man sang mga baylehan. Ang isa ka manugpanalawsaw nagsiling nga “ang madali nga pagtigayon, pagkananarisari kag paggamit sing ginadilian nga droga . . . amo ang nagpabantog sa mga baylehan.” Sa katunayan, may mga droga nga ginatawag nga pangsaot nga droga. Ang pila nga pirme nagasayo sa mga baylehan nagagamit pa gani sing mga kombinasyon sang droga. Ang mga droga nga masami gid ginagamit amo ang ketamine (ginatawag man nga espesyal K), nga ginatunaan sang pagduhungan, pagsalasala, mabudlay nga pagginhawa, kag kahalitan sa utok. Ang methamphetamine mahimo tunaan sang pagkadula sang memorya, pagkamaawayon, kasingki, kag ayhan kahalitan sa tagipusuon kag utok. Ilabi na nga bantog ang droga nga ginatawag ecstasy, nga ang panguna nga ingrediente amo ang amphetamine. Mahimo ini tunaan sang kagumon, kahuol, madasig nga pitik sang pulso, mataas nga presyon sang dugo, kag mataas katama nga hilanat. Ang iban nga naggamit sing ecstasy napatay pa gani.

Ang paggamit sing ginadilian nga droga supak sa sugo sang Biblia nga ‘tinluan ang aton kaugalingon sang tanan nga kadagtaan sang lawas kag espiritu.’  (2 Corinto 7:1) Maalamon bala nga ibutang ang imo kaugalingon sa isa ka kahimtangan diin ang pagdroga kinaandan?

Malain nga mga Kaupdanan

Dumduma ang pirme ginakutlo nga paandam: “Ang malaut nga mga paghiliupod nagadunot sang maayo nga mga pamatasan.” (1 Corinto 15:33) Kaangay sang mga nagakinalipay sing magansal sang panahon sang Biblia, ang kalabanan nga pamatan-on nga masunson nga nagasayo sa mga baylehan daw wala nagakabalaka sa pagpahamuot sa Dios. Sa katunayan, ang kalabanan mahimo ilaragway subong “mahigugmaon sa kinasadya sa baylo sang sa Dios.” (2 Timoteo 3:4) Luyag mo gid bala nga makigsuod sa amo nga sahi sang mga tawo?

Ang iban mahimo mangatarungan nga indi makatalagam ang pagkadto sa baylehan kon ang kaupdanan mga Cristianong pamatan-on. Apang, ang Cristianong mga pamatan-on nga ‘huwaran gid sa mga nagatuo . . . sa paggawi’ indi gid magkadto sa sini. (1 Timoteo 4:12) Bisan pa ang isa ka grupo sang Cristianong mga pamatan-on magkadto sa isa ka baylehan kag nagatingob subong grupo, ang indi maayo nga musika kag kahimtangan yara gihapon. Mahimo mag-atubang sila sa mabudlay nga kahimtangan kon agdahon sila sang iban nga magsaot. Ang iban nga mga pamatan-on nadalahig pa gani sa inaway! Sa amo, ang pinamulong sang Biblia matuod gid: “Maglakat upod sa maalam nga mga tawo kag mangin maalam ka, apang ang kaupdanan sang mga buangbuang magaantos.”—Hulubaton 13:20.

Nagapukaw Balatyagon nga Pagsaot

Ang isa pa ka butang nga dapat binagbinagon amo ang saot mismo. Ang indi gid kinaandan nga pagsaot nangin bantog katama, ilabi na sa mga tin-edyer sa Estados Unidos. Sa masami ginasaot ini sa hip-hop nga musika nga may mga liriko nga nagalaragway sing maathag sa seksuwal nga buhat. Dugang pa, ginailog sang saot mismo ang seksuwal nga paghuliray. Sa amo, ang mga hulag sining sahi sang saot ginlaragway subong ‘paghuliray nga may panapton.’

Dapat bala madalahig sa sini nga sahi sang pagsaot ang isa ka Cristianong pamatan-on? Indi kon luyag niya pahamut-an ang Dios nga nagasugo sa aton nga ‘malagyo gikan sa pagkamakihilawason.’ (1 Corinto 6:18) Ang iban mahimo mangatarungan, ‘Kon ang tanan nagahimo sini, indi man gid ini siguro malain.’ Apang, ang kadamuan mahimo nga magsayop. (Exodo 23:2) Magmaisog sa pagpamatok sa imo mga katubotubo kag hupti ang matinlo nga konsiensia sa Dios!—1 Pedro 4:3, 4.

Pagdesisyon

Indi buot silingon nga ang tanan nga saot malain. Ang Biblia nagasugid sa aton nga si Hari David nagkasadya gid pagkatapos nga mabalik ang sagrado nga kaban sang katipan sa Jerusalem amo nga “nagsaot [sia] sa bug-os niya nga kusog.” (2 Samuel 6:​14) Sa parabola ni Jesus tuhoy sa buhaha nga anak, ang pagsinadya bangod sa pagbalik sang anak naglakip sing “lanton kag sinaot.”—Lucas 15:25.

Ang iban nga porma sang sinaot mahimo man nga kalahamut-an sa tunga sang mga Cristiano sa inyo lugar. Walay sapayan sini, ang pagkabalanse kag paghantop importante. Mas malayo sa peligro kon mamati sa musika kag magsaot sa mga pagtinipon sang mga Cristiano diin may nagakaigo nga kontrol kag pagdumala sangsa mga klab para sa mga tin-edyer. Sa ginadumalahan sing maayo nga mga pagtinipon sang mga Cristiano, wala ginapain sang mga pamatan-on ang ila kaugalingon kundi nagakalipay sa maayo nga pagpakig-upod sa mga Cristiano sa tanan nga pangidaron.

Ibutang ta nga mahimo may pila ka restawran sa inyo lugar diin ginapatokar ang musika kag may kalahamut-an nga sinaot. Apang antes batunon ang imbitasyon sa bisan diin sini nga duog, maayo nga mamangkot sing subong sini: Ano ang reputasyon sini nga duog? Para lamang bala ini sa mga pamatan-on? Kon amo, daw ano ka sigurado nga maayo ang kahimtangan sa sini? Ano nga sahi sang musika ang patokaron? Ano nga sahi sang saot ang ginasaot didto? Ano ang ginabatyag sang akon mga ginikanan tuhoy sa akon pagkadto sa sini? Ang pagpamangkot sing kaangay sini makabulig sa imo nga malikawan ang kahalitan.

Si Shawn, nga ginkutlo sa umpisa, naghinakop sing nagakaigo. Antes mangin isa ka Cristiano, pirme sia nagasayo sa mga baylehan. Sia naghinumdom: “May madamo nga lugak nga paggawi sa mga naytklab. Ang musika masami nga malaw-ay, ang sinaot masami nga imoral gid, kag ang motibo sang kadamuan nga tawo nga nagakadto didto amo ang pagpangita sing isa nga mahuliran nila.” Nag-untat si Shawn sa pagkadto sa mga baylehan sa tapos makatuon sing Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova. Ginpabutyag niya ang iya opinyon, pasad sa masakit nga eksperiensia: “Ini nga mga baylehan indi gid para sa mga Cristiano.”

[Nota]

[Retrato sa pahina 20]

Ang pila ka pamatan-on nagaatubang sang mabudlay nga kahimtangan sa mga baylehan