Paglandas sa Kasubo

ANG paglandas sa kasubo indi mahapos. Mabaskog nga mga emosyon ang nadalahig. Paano malandas sang isa ka tawo ang kasubo? Ano ang ginhimo sang iban agod malandas ining mabaskog nga balatyagon?

Paglandas sa Kasubo

Si Helen * luyag mag-isahanon kon nagahimo sia sing desisyon, apang nahibaluan niya nga makatalagam ang kasubo. Sang bata pa sia, wala sia sing komunikasyon sa iya mga ginikanan. Bangod nabudlayan sia kon paano makuha ang ila igtalupangod, nagapakuribong na lang sia sa iya hulot. Sia nag-asoy: “Nakatigayon ako sing problema sa pagkaon. Nadaug ako sang depresyon. Ginasiling ko sa akon kaugalingon, ‘Ngaa abi magkabalaka ako sa mga problema sang akon mga ginikanan samtang sila gani wala nagakabalaka sa akon mga problema?’ Nian nagdumdom ako nga malandas ko ang akon kasubo kon mamana ako. Gintinguhaan ko ini. Apang wala magdugay nangatarungan ako sa akon kaugalingon: ‘Ngaa abi gub-on ko ang kabuhi sang isa pa ka tawo? Dapat ko anay tadlungon ang akon panghunahuna!’ Nangayo ako sing bulig kay Jehova paagi sa pangamuyo, nga ginapabutyag sa iya ang akon kalisang.

 “Nakasapo ako sa Biblia sing makalugpay gid nga mga pulong, subong sang sa Isaias 41:10: ‘Dili ka mahadlok, kay ako nagaupod sa imo, dili ka magkahangawa, kay ako ang imo Dios; palig-unon ko ikaw, buligan ko ikaw, alay-ayon ko ikaw sang tuo nga kamot sang akon pagpakamatarong.’ Ini nga mga pulong nakabulig gid sa akon bangod daw wala ako sing amay sa pamatyagan ko. Sa karon, ginabasa ko ang Biblia sing regular kag nagapangamuyo ako sa akon langitnon nga Amay. Natun-an ko nga landason ang akon kasubo.”

Ang mamatyan sing hinigugma nagapasubo, kag nagahimo sa isa nga mangin masinulub-on. Si Luisa, nga 16 anyos, nagpabutyag sang iya kalisang: “Ginpatay ang akon amay sang singko anyos ako. Nagpaamulya ako sa akon lola agod malugpayan ako, apang wala ko gid mabatyagan ang iya gugma. Wala ako makabaton sing pagpalangga sang bata pa ako, ang tion nga kinahanglan ko gid ini. Sa edad nga otso tubtob nuebe anyos, makatlo ako nga nagtinguha sa paghikog. Nagdumdom ako nga mangin pabor ini sa akon pamilya bangod nagahimakas ang akon iloy agod mapakaon ang akon tatlo ka magulang nga babayi kag ako. Nian, nagsugod kami sa pagpakig-upod sa mga Saksi ni Jehova. Isa ka lamharon nga mag-asawa ang nagpakita sa akon sing sinsero nga interes. Masami sila nagasiling sa akon, ‘Ginaapresyar ka namon kag ginakinahanglan namon ikaw.’ Ang mga pulong nga ‘Ginakinahanglan namon ikaw’ naghatag sa akon sing daku nga kusog. Kon kaisa indi ko mapabutyag sa iban nga tawo ang akon ginabatyag, apang kon makabasa ako sing mga artikulo nga ginabalhag sa Ang Lalantawan ukon Magmata! nagapasalamat ako kay Jehova, kay paagi sa sini nga mga publikasyon nabatyagan ko ang iya gugma. Madamo nga mga pagbag-o ang ginhimo ko. Sa karon, makayuhum na ako, kag makapabutyag sang akon kasubo kag kalipay sa akon iloy. Kon kaisa nagabalik gihapon sa akon hunahuna ang akon nagligad apang indi na subong sang una sang nagtinguha ako sa paghikog ukon sang nag-untat ako sa pagpakighambal sa akon mga hinigugma. Ginadumdom ko pirme ang ginsiling ni salmista David: ‘Tungod sa akon mga utod kag kaupdanan magasiling ako karon: “Magmay paghidait sa sulod nimo.” ’ ”—Salmo 122:8.

Si Marta diborsiada sing 22 ka tuig, nga sa sulod sini nga tion ginpadaku niya ang iya anak. “Ang kasubo kag ang pagbatyag nga wala ako sing pulos nagabalik kon sa banta ko napaslawan ako sa isa ka butang,” siling niya. Paano niya nalandas ini nga balatyagon? Sia nagpaathag: “Natukiban ko nga ang labing maayo nga paagi sa paglandas sa sini amo ang gilayon nga pagpakighambal kay Jehova nga Dios tuhoy sini. Kon nagapangamuyo ako, indi ako isahanon. Mas nahangpan ni Jehova ang  akon kaugalingon sangsa akon. Nagapangita man ako sing mga paagi sa pagpakita sing personal nga interes sa iban. Ang akon bug-os tion nga ministeryo isa ka mabaskog gid nga hinganiban batok sa negatibo nga balatyagon. Kon nagapakighambal ka sa iban nahanungod sa mga pagpakamaayo sang Ginharian sang Dios kag narealisar mo nga ang mga nagapamati sa imo wala gid sing paglaum kag ginatamod nila ang ila mga problema subong permanente, masapwan mo nga may yara ka mabakod nga mga rason sa paghandum nga mabuhi kag padayon nga magpakigbato.”

Si Elba, nga 93 anyos kag ang iya bugtong nga anak nagaalagad subong isa ka misyonera sa iban nga pungsod, nagasugid kon paano niya nalandas ang kasubo: “Sang nakabaton ang akon anak nga babayi kag ang iya bana sing imbitasyon nga mag-eskwela sa Watchtower Bible School of Gilead, nakita ko ang ila mga nawong nga nagsanag sa kalipay, kag nalipay man ako. Sang ulihi, sang nakabaton sila sing asaynment nga mag-alagad sa iban nga pungsod, daw nakabatyag ako sing diutay nga kakagod. Nahibaluan ko nga mangin malayo na sila sa akon, kag ginsubuan ako. Ang kahimtangan namon daw subong sang kahimtangan ni Jefte kag sang iya bugtong nga anak nga babayi nga ginlaragway sa Mga Hukom kapitulo 11. Nangamuyo ako kay Jehova nga nagahibi, nga nagapangayo sing patawad sa iya. Ang akon mga anak pirme nagapakig-angot sa akon. Nahibaluan ko nga masako sila, apang bisan diin man sila magkadto, ginasulatan nila ako, nga ginapaambit sa akon ang ila mga naeksperiensiahan sa pagministeryo sa latagon. Ginabasa ko sing sulit-sulit ang ila mga sulat. Daw subong bala nga nagapakighambal sila sa akon kada semana, kag ginapasalamatan ko gid ina. Subong man, ang Cristianong mga gulang sa amon kongregasyon nagahatag sing nagakaigo nga igtalupangod sa mga tigulang kag mga masakiton, ginaatipan ang amon transportasyon padulong sa mga miting sa kongregasyon kag ang iban pa nga mga kinahanglanon. Ginakabig ko ang akon espirituwal nga mga utod nga lalaki kag babayi nga isa ka pagpakamaayo gikan kay Jehova.”

Malandas Mo Man ang Kasubo

Bata ka man ukon tigulang, may tiayon ukon wala, isa ka bata nga may mga ginikanan ukon ilo kag bisan namatyan ka sing mga hinigugma ukon nagaeksperiensia sing isa ka sahi sang kasubo, may mga paagi agod malandas ang imo ginabatyag. Si Jocabed, ang 18-anyos nga lin-ay nga isa sa anom sing katapo nga pamilya nga ginbiyaan sang iya amay agod magkadto sa iban nga pungsod, nagsiling: “Maghambal ka sing prangka! Importante nga ipabutyag naton ang aton kaugalingon. Kon indi kita maghambal, wala sing makahangop sa aton.” Sia nagarekomendar: “Untati ang pagpalibog sa imo kaugalingon. Mangayo sing bulig gikan sa mga hamtong, indi sa mga pamatan-on nga ayhan mas grabe pa ang kahimtangan sangsa imo.” Si Luisa nga ginsambit kaina, nagsiling: “Ang tinagipusuon nga pagpangamuyo kay Jehova nagahatag sa aton sing bulig nga ginakinahanglan naton kon daw wala na kita sing mahimo sa aton kahimtangan.” Si Jorge nga namatyan sing asawa, nagkomento kon paano niya nalandas ang kasubo: “Kinahanglan ang padayon nga pagtinguha. Nakabulig gid sa akon ang pagpakita sing interes sa iban. ‘Ang pagpakita sing patugsiling’ kon nagapakigsugilanon sa iban makahimo sang aton pagpakighambal nga makahulugan kag makabulig sa aton nga matukiban ang matahom nga mga kinaiya sang iban nga mga tawo.”—1 Pedro 3:8, NW.

Madamo nga mga butang ang mahimo agod mabatuan ang kasubo. Apang magaabot ayhan ang tion nga wala na sing kasubo? Kon magaabot ini, paano? Sabton sang masunod nga artikulo ini nga mga pamangkot.

[Nota]

[Blurb sa pahina 8]

“Ang tinagipusuon nga pagpangamuyo kay Jehova nagahatag sa aton sing bulig nga ginakinahanglan naton kon daw wala na kita sing mahimo sa aton kahimtangan.”—Luisa

 [Kahon/Mga retrato sa pahina 7]

Kon Paano Mo Malandas ang Kasubo

▪ Dumduma nga mabag-o mo ang imo kahimtangan, nga indi ini permanente nga kahimtangan kundi nagakatabo man ini sa iban.

▪ Indi magpaabot sing sobra sa imo masarangan.

▪ Mangin kontento sa imo kaugalingon sa kabilugan.

▪ Palambua ang maayong batasan sa pagkaon kag pag-ehersisyo, kag magtigayon sing bastante nga tulog.

▪ Gamita ang imo tion sa pag-isahanon sa paghimo sing bag-o nga mga butang kag sa pagtuon sing bag-o nga mga kalantip.

▪ Indi paghukmi ang mga tawo pasad sa imo naeksperiensiahan.

▪ Apresyaha ang imo mga abyan kag ang ila pinasahi nga mga kinaiya. Mangita sing maayo nga mga abyan. Mangayo sing mga ideya gikan sa mas may edad, eksperiensiado nga mga tawo.

▪ Maghimo sing mga butang para sa iban—yuhumi sila, magpabutyag sing kalahamut-an nga pulong, paambiti sila sing isa ka ideya gikan sa Biblia. Ang pagbatyag nga ginakinahanglan ka sang iban makabulig gid agod malandas ang kasubo.

▪ Likawi ang pagpantasya sa mga artista sa pelikula ukon TV ukon sa mga karakter sa Internet ukon literatura, nga nagahanduraw nga may relasyon ka sa ila.

▪ Kon minyo ka na, indi pagpaabuta nga mahatag sang imo tiayon ang tanan mo nga mga kinahanglanon sa emosyon. Tun-i ang pagpaumuray kag pagbuligay.

▪ Tun-i kon paano makighambal sa iban kag mangin maayo nga manugpamati. Ituhoy ang igtalupangod sa iban nga mga tawo kag sa ila mga intereses. Magpakita sing empatiya.

▪ Kilalaha nga nagakasubo ka, kag makighambal sa isa ka hamtong nga abyan nga imo ginasaligan. Indi maghipos lamang.

▪ Likawi ang sobra nga pag-inom sing makahulubog nga ilimnon, ukon indi gid mag-inom sini. Indi sini madula ang imo mga problema—madugaydugay nagabalik ini liwat.

▪ Likawi ang bugal. Patawara ang mga nakasaklaw sa imo, kag ipasag-uli ang maayo nga relasyon sa ila. Palambua ang pagpakita sing pagsalig sa iban.

[Retrato sa pahina 6]

Paano malandas sang isa ka tawo ang kasubo?