Ang Amay nga Ginakinahanglan sang mga Kabataan

KINAHANGLAN sang mga kabataan ang isa ka amay nga nagahigugma sa ila, nga nagaunong sa ila, kag nagahimo sang iya masarangan sa pagbulig sa ila agod kon magdaku sila mangin responsable kag masaligan sila. Apang wala ginakilala ini nga kamatuoran.

Matuod, ang mga iloy amo ang nagapanganak, kag importante gid ang mahigugmaon nga papel sang isa ka iloy. Apang agod ipakita nga importante man ang papel sang amay, ang The Wilson Quarterly nagsiling: “Ang pagpatumbaya sang amay amo ang daku nga kabangdanan sang makatulublag gid nga mga problema nga nagasalot sa katilingban sang mga Amerikano”​—⁠kag, mahimo naton idugang, ang nabilin nga bahin sang kalibutan.

Ang pamantalaan sa Brazil nga Jornal da Tarde nagreport tuhoy sa isa ka pagtuon nga naghinakop nga ang madamo nga problema sa pamatasan sang mga pamatan-on​—⁠subong sang pagkaagresibo, magamo, mapigaw sa klase, kag kakulang sing interes⁠—masami nga “resulta sang wala pirme sa balay nga amay.” Kag ginpadaku sang Italyano nga libro nga Gli imperfetti genitori (Ang Di-himpit nga mga Ginikanan), ni Marcello Bernardi nga kinahanglan sang mga kabataan ang duha ka ginikanan agod magdaku sila sing madinalag-on.

Sarang Mapauswag ang Pagkabuhi sang Pamilya

Bisan pa ang mapinatumbayaon nga amay amo ang isa ka kabangdanan sang mga problema sa sulod sang pamilya ukon amo ang daku gid nga kabangdanan sini, wala ini nagakahulugan nga indi na matadlong ang kahimtangan kag indi na mapauswag ang pagkabuhi sang pamilya. Paano? Ano ang dapat himuon sang amay?

Maathag nga kinahanglan sang mga kabataan ang isa ka kahimusan sa sulod sang pamilya, kag makita nila nga may isa nga nagadumala para sa ila kaayuhan. Kon wala sini, subong amo masami ang nagakatabo karon, maapektuhan ang kabuhi sang mga kabataan. Apang, may paglaum pa gihapon ang kahimtangan, may amay man ukon wala sa pamilya. Ang “amay sang mga bata nga lalaki nga ilo sa amay,” siling sang Biblia sa Salmo 68:​5, “amo ang Dios sa iya balaan nga puluy-an.” *

Kon Paano Matigayon ang Bulig

Ang kahimtangan nga ginlaragway ni Lidia, ang lin-ay nga taga-Poland nga ginsambit sa nagligad nga artikulo, nagapamatuod nga agod magmadinalag-on kita, kinahanglan gid naton ang bulig sang Dios kag sarang ini matigayon. Ano ang kahimtangan sang ila pamilya? Paano ang ila pamilya nakabaton sang bulig sang Dios?

Ginbaton ni Franciszek, amay ni Lidia, nga sang magagmay pa ang iya mga kabataan,  ginpatumbayaan niya ang iya pamilya, subong sang ginsiling sang iya anak nga babayi. Nagsiling sia: “Indi ako interesado kon ano ang ginahimo sang amon mga anak. Wala ako magpakita sing gugma sa ila, kag indi ako suod sa ila.” Gani wala gid sia makahibalo nga sang 14 anyos si Lidia, nagakadto na sia upod sa iya manghod nga lalaki kag babayi sa magahod nga mga party, nagapanigarilyo, nagainom sing makahulubog nga ilimnon, kag nagaentra sa mga away-away.

Sang ulihi, narealisar ni Franciszek ang problema nga ginsudlan sang iya mga anak, kag naakig gid sia gani naghulag sia. “Nangamuyo ako sa Dios agod mangayo sing bulig,” siling niya. Talalupangdon nga pagkatapos sini, nagduaw sa ila puluy-an ang mga Saksi ni Jehova, kag nagsugot sila nga mag-asawa nga magtuon sa Biblia. Nian, gin-aplikar sang mga ginikanan ang ginatudlo sang Biblia. Ano ang nangin epekto sini sa ila mga anak?

Nagpaathag si Franciszek: “Natalupangdan nila nga nag-untat na ako sa pag-inom kag nangin mas maayo ako nga amay. Luyag nila makilala pa ang mga Saksi ni Jehova. Nagtuon man sila sa Biblia kag wala na makig-upod sa ila malain nga mga kaupod.” Ang anak nga lalaki nga si Rafał nagsiling tuhoy sa iya amay: “Ginhigugma ko sia nga subong bala daw amigo ko sia.” Nagdugang pa sia: “Nadula ang akon interes sa amon gang. Nangin masako ang amon pamilya sa espirituwal nga mga hilikuton.”

Si Franciszek isa na karon ka Cristiano nga gulang sa isa ka kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova, kag ginaatipan gihapon niya ang iya pamilya kag ang espirituwal nga pagtubo sang kada isa. Ang iya asawa kag si Lidia mga payunir, bug-os tion nga mga ebanghelisador. Si Rafał kag ang iya manghod nga si Sylwia, bug-os kalag nga nagapakigbahin sa pagtuon sa Biblia, sa pagkomento sa Cristianong mga miting, kag sa pagpaambit sang ila pagtuo sa iban.

Gin-aplikar Niya ang Iya Ginatudlo

Binagbinaga man ang natabo kay Luis nga amay ni Macarena. Dumduma nga sia ang 21 anyos nga lin-ay sa Espanya nga ginsambit sa nagabukas nga artikulo. Gin-ilog ni Luis ang pagkabuhi sang iya alkoholiko nga amay. Subong sang ginsiling ni Macarena, nagakadula sia upod sa iya mga abyan sing pila ka adlaw kon kaisa. Dugang pa, sa baylo nga apresyahon ang iya asawa gintratar niya ini nga daw mutsatsa. Malapit na sila magbulagay, kag naapektuhan ang emosyon ni Macarena kag sang iya mga manghod.

Apang, nagsugot sang ulihi si Luis nga magtuon sang Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova. Nagpaathag sia: “Nagsugod ako sa paghinguyang sing tion upod sa akon asawa kag sa akon mga anak. Nagasugilanunay kami, dungan kami nga nagakaon, kag nagatuon sa Biblia sing dungan. Nagabuligay man kami sa sulod sang balay kag nagalingawlingaw man.” Si Macarena nagsiling: “Nabatyagan ko na ang presensia sang isa ka mainulikdon nga amay nga nagapakita sing matuod gid nga interes sa iya pamilya.”

Talalupangdon nga wala lamang ginpalig-on ni Luis ang iya pamilya nga mag-alagad sa Dios kundi gin-aplikar niya ang iya ginatudlo. Ginbiyaan niya ang “isa ka masanyog nga negosyo,” paathag ni Macarena, “bangod nagakuha ini sing daku gid nga tiempo kag luyag niya hatagan sing kapin nga atension ang mga kinahanglanon sang pamilya.” Talalupangdon gid ang nangin epekto sini. “Ang iya halimbawa nagtudlo sa akon kon paano pasimplehon ang akon mata kag unahon ang espirituwal nga mga butang,” siling ni Macarena. Nagaalagad sia karon subong isa ka payunir, kag ang iya iloy kag mga manghod aktibo nga mga katapo sang Cristianong kongregasyon.

Ang Desisyon sang Ehekutibo sang Perokaril

Maathag nga ang sahi sang amay nga ginakinahanglan sang mga kabataan amo ang isa nga nagahimo sing mga desisyon nga ginahunahuna ang kaayuhan sang iya mga anak. Ang tin-edyer nga anak nga lalaki ni Takeshi Tamura, ang Hapon nga ehekutibo nga ginsambit sa nagligad nga artikulo, nakigbarkada sa indi maayo nga mga kaupod kag malapit na maulamid sa isa ka daku nga gamo. Natabo ini sang 1986, ang tuig nga namat-od si Takeshi nga biyaan ang iya responsable nga posisyon sa Japanese National Railways. Ano karon ang ginabatyag ni Takeshi sa desisyon nga ginhimo niya sadto, pagligad sang kapin sa 18 ka tuig?

“Ayhan amo yadto ang pinakamaayo nga desisyon nga nahimo ko,” amo ang ginsiling niya kasan-o lang. “Talalupangdon gid ang nangin epekto sang akon paghinguyang sing kapin nga tion upod sa akon anak nga lalaki kag paghimo sing mga butang upod sa iya, lakip ang pagtuon sa Biblia upod sa iya. Nag-amiguhay kami, kag gin-untatan niya ang iya malain nga mga pagpakig-upod kag indi maayo nga pamatasan.”

Ang asawa ni Takeshi mga pila ka tuig nga nauna nga nangin isa sa mga Saksi ni Jehova, kag ang iya maayo nga paggawi amo ang nagpahulag kay Takeshi nga usisaon ang Biblia kag magpakita sing kapin nga interes sa iya pamilya. Sang ulihi, sia, ang iya  anak nga lalaki kag babayi nangin mga Saksi tanan. Si Takeshi kag ang iya anak nga lalaki nagaalagad karon subong mga gulang sa ila-ila kongregasyon, kag nagapayunir ang iya asawa kag anak nga babayi.

Nagakinahanglan sing Bulig ang mga Amay

Bisan pa narealisar sang madamo nga amay nga ginapatumbayaan nila ang ila mga anak, indi sila makahibalo kon ano ang himuon para sa ila. Ang Espanyol nga pamantalaan nga La Vanguardia nag-unod sing ulong-dinalan “42 Porsiento sang [Espanyol] nga mga Ginikanan Nagabaton nga Indi Sila Makahibalo Kon Paano Padakuon ang Ila Tin-edyer nga mga Anak.” Apang amo man sini ang masiling sa mga amay sang lanubo kag magagmay pa nga mga anak. Baliskad sa ginahunahuna sang madamo, kinahanglan man sining mga bata ang presensia kag atension sang isa ka mahugod nga amay.

Ano pa ang matun-an tuhoy sa kon ano ang isa ka maayo nga amay? Sin-o ang labing maayo nga mga halimbawa para sa mga amay, kag ano ang matun-an gikan sa ila? Usisaon sang amon nagahinakop nga artikulo ini nga mga pamangkot.

[Nota]

[Mga retrato sa pahina 7]

Mga amay nga nag-aman sang ginakinahanglan sang ila mga anak

Si Franciszek kag ang iya pamilya

Si Luis kag ang iya pamilya

Si Takeshi kag ang iya pamilya