Matahom kag Manamit!
Matahom kag Manamit!
DUAWA ang isa ka pamulakan, kay malipay ka gid dayon. Malipay ka gid sa nagkalainlain nga mga kolor, mga korte, kag masibod nga mga desinyo sang mga bulak. Mahaklo mo ang kahumot sini. Mahikap mo ang mga sinipad sini. Apang kamusta ang imo panabor? Manamitan ka man bala sa mga bulak? Sa pila ka pungsod, siniglo na nga nanamitan ang mga tawo sa sabor sang mga bulak. Kon ang isa sa masunod makita sa imo hardin, mahimo manamitan man ikaw. *
Ang Romantiko nga Rosas
Sa bug-os nga kalibutan, ang rosas (genus Rosa) mahimo nga amo ang labing bantog kag naluyagan gid nga bulak. Magluwas sa panguna nga mga espesyi, may yara linibo ka bariedad nga ginhimo sang tawo. Bangod ang damil nagadepende sa duta kag temperatura, ginapanugda nga tilawan anay ang sinipad sang rosas ukon sang bisan ano nga bulak antes ini kaunon. Mahimo matalupangdan mo nga medyo mapait ang pungango. Kon amo, indi ini pag-ilakot, ukon kon iserbe mo ang bilog nga bulak, kan-a lamang ang nagua nga bahin.
Ang listahan sang mga linuto nga sarang malaktan sang mga rosas halos wala sing katapusan. Ilakot ini sa mga ensalada, ayhan upod sang medyo malas-ay nga keso kag tinuktok nga mga nuts. Ilakot sa imo paborito nga sarsa ang gindunot nga mga sipad sang pula nga rosas agod madugangan ang sabor kag duag sini. Kag ano abi kon isampaw mo ang kinihad nga mga sipad sang rosas sa imo spaghetti? Ginapanamit man sang mga rosas ang damil sang sorbete kag sang imo paborito nga ilimnon.
Ang Bulak sang Kalabasa
Ginapakita sang mga rekord sa Amerika nga ang pagkaon sang bulak sang kalabasa (Cucurbita pepo) nagsugod pa sang ika-16 nga siglo, kag daw ang ginakaon lamang sang Tumandok nga mga Amerikano amo ang bulak nga laki (yadtong may malaba kag maligwis nga pungango) agod mahimo ang bayi nga mga bulak (nga may buyog). Antes lutuon, kuhaa anay ang gilukon nga mga dahon sa pungango. Puede man kuhaon ukon ibilin ang mga diladila. Sa mga sud-an kag sabaw, ang bulak sang kalabasa manamit butangan sang mantika nga olibo kag laktan sang linghod nga mais kag bunga sang kalabasa mismo. Para sa maisog nga damil, gisaha ang mga bulak sa sibuyas, ahos, kag mga dahondahon kag panimpla nga luyag mo. Sarang mo man daskan ang mga bulak sang sinamo nga keso, sibuyas, kag mga dahondahon. Nian higti ang punta, kag itusmog ang mga bulak sa binati sing maayo nga klara sang itlog nga ginsamuan sang batog. Pagkatapos, bulita ang mga bulak sang dinugmok nga tinapay, prituha ini, kag tilawi ang pinasahi nga damil sini!
Ang Maduagon nga Garden Pansy
Ang duha ukon tatlo sing duag nga mga garden pansy (Viola wittrockiana) may talalupangdon nga masili nga mga pintok sa mga sinipad sini nga nagahatag sing di-kinaandan nga dagway. Suno sa Encyclopædia Britannica, ang garden pansy masami masal-an nga isa ka ginsagod nga sahi sang ilahas nga pansy, ukon Johnny-jump-up (Viola tricolor), nga duag purpura, puti kag dalag.
Ining ilahas nga bulak makaon man, apang suno sa libro nga Edible Flowers—From Garden to Palate, ini “mahimo nga makahililo kon madamo.” Ginapanamit gid sini ang damil kag ginapatahom ang dagway sang utan kag mga ensalada nga prutas. Gamita ang bilog nga bulak, kag ilunod ini antes iserbe, pagkatapos laktan sang bisan ano nga sarsa ukon vinaigrette. Sarang mo man ini ilakot sa imo paborito nga sabaw.Ang ikatlo nga bulak nga kaliwat sang Viola nga sarang makaon amo ang bioleta, ukon English violet (Viola odorata), nga manamit gid ilakot sa mga panam-is kag mga ilimnon. (Tan-awa ang kahon nga “Matam-is nga mga Bulak Para sa mga Ilimnon.”) Wala na sing iban pa nga sahi sang bulak nga Viola ang sarang makaon.
Ang Masili nga Daylily
Ang malaba, maligwis, kag madabong nga mga dahon sa puno sang daylily (genus Hemerocallis) amo ang talupangdon gid sa sini nga tanom. Ang madali malaya nga bulak sini indi dapat masal-an sa iban nga bulak sang amo man nga sahi, ang Liliaceae. Ang mga daylily, nga ang duag halin sa dalag pakadto sa pula, madugay na ginakaon. Sarang ini mautan basta malasado lang ang pagluto. Ang isa pa ka paagi amo ang paglakot sang mga sipad sini sa mga panakot nga naluyagan mo agod mangin indi tanto ka lapuyot nga sarsa kag nian gisahon ini. Lunuri dayon ini sang bilog nga bulak.
Ang Iban Pa nga mga Bulak nga Mahimo Makaon
Ang yucca flower (genus Yucca), nga nagatubo ilabi na sa mamala ukon medyo mamala nga mga klima, bugana sing mga bitamina kag kalsium. Kauna lamang ang mga sinipad; lagaa ini sing makadali agod madula ang pait. Ang mga bulak sang suha (Citrus limon) kag kahil (Citrus sinensis), kag ang mint flower (genus Mentha) maayo gid nga mga panakot sa mga ilimnon, mga ensalada, kag mga panam-is. *
Wala sing duhaduha nga ang mga bulak dulot para sa aton mga igbalatyag kag importante nga butang agod malipay kita sa kabuhi. Dugang pa gid ini nga rason agod pasalamatan naton ang aton mahigugmaon nga Manunuga.
[Mga nota]
^ par. 2 Ginlakip ang mga ngalan sang tanom agod makilala sing husto.
^ par. 14 Indi lamang ini ang makaon nga mga bulak, apang usisaa sing maayo ang iban antes ini kaunon.
[Kahon/Mga retrato sa pahina 28]
MATAM-IS NGA MGA BULAK PARA SA MGA ILIMNON
Butangi sing isa ka sipad ukon isa ka diutay nga bulak ang kada partisyon sang ginahimuan sang yelo antes butangan sang tubig. Patig-aha ini. Gamita ining yelo sa imo paborito nga ilimnon.
[Credit Line]
Ginkuha sa El Cultivo de Hierbas (Herb Culture).
[Kahon/Mga retrato sa pahina 28]
PAGDULSE SA MGA BULAK
Batiha ang klara, kag ihamlit ini paagi sa magamay nga brutsa sa kada matinlo kag mamala nga bulak. Siguraduha nga nabulit ang tanan nga sipad. Nagagamit sing ayagan, inanay nga budburi sang mapino nga kalamay ang mga sipad. Itaktak ang sobra nga kalamay kag pamalaha ang mga bulak sing pila ka oras.
[Credit Line]
Ginkuha sa Cook’s Thesaurus.
[Kahon sa pahina 28]
IMPORTANTE NGA MGA PAANDAM
Makahililo ang pila ka bulak. Siguraduha gid kon ano ang mahimo kaunon. Kon indi ka sigurado, indi ini pagkauna.
Indi pagkauna ang bisan ano nga bulak nga ginbombahan sing mga pestisidio ukon sing iban pa nga kemikal. (Masami nga posible ini sa mga bulak nga ginbakal sa mga manugbaligya-bulak, mga hardin, kag pila ka nursery.) Kauna lamang ang mga bulak nga nagtubo sing natural kag malayo sa mga alagyan.
Indi dapat magkaon sing bulak ang mga hapuon ukon ang mga may alerdyi sa mga tanom.
Kaangay sang mga prutas kag utanon, dapat hugasan kag tinluan ang mga bulak, ilabi na kon kan-on ini nga hilaw.
[Retrato sa pahina 27]
Rosas
[Retrato sa pahina 27]
Bulak sang kalabasa
[Retrato sa pahina 27]
Pansy
[Retrato sa pahina 27]
Daylily
[Retrato sa pahina 28]
Mga bulak sang suha