Daw Puede gid Kaunon!

Suno sa manunulat sang Magmata! sa Japan

NAGATULOK ka sa daw manamit nga pagkaon. Naganahan ka kag daw malaway ka. Apang makatilingala gid kay ini nga “pagkaon” wala sing baho, wala sing damil, kag wala sing sustansia. Wala gid ini nagakapan-os kag indi kinahanglan nga i-repridyeretor. Ano ini? Sa Japan may isa lang ka sabat​—isa ka modelo sang plastik nga pagkaon. Ang plastik nga pagkaon isa ka ­vinyl nga kopya sang pagkaon nga makit-an sa menu sang isa ka restawran. Ginhimo ini nga santu sa kadakuon, korte, kag duag sang matuodtuod nga pagkaon.

Madamo sing sahi ining gin-displey nga pagkaon​—halin sa tradisyunal nga Hapones nga mga putahe, subong sang ­sushi, pakadto sa paborito nga pagkaon sang mga taga-Nakatundan, subong sang ­pizza kag ­spaghetti. May kopya man sang mga ilimnon, mga pampagana, kag mga panam-is. Kadamo gid sang putahe. Sa pagkamatuod, ang isa ka manughimo sini nagahimo sing kapin sa 10,000 ka putahe!

Daw matuod gid tulukon ang plastik nga pagkaon. Ang mapino nga mga detalye sini​—subong sang mga kudolkudol sa panit sang ginluto nga manok, ang wala nagapalareho nga lang-at sang mga liso sa kinihad nga sandiya, kag ang diutay nga kurba  sa dahon sang letsugas​—malantipon gid nga ginlakip. Apang paano nangin popular ang plastik nga pagkaon sa mga restawran sa Japan?

Sang talipuspusan sang ika-19 nga siglo, ang pila ka restawran nag-displey sing mga sampol sang ila mga putahe agod nga ipakilala ang dumuluong nga mga pagkaon sa publiko sa Japan. Nian makita sang nagalalabay ang pagkaon nga indi na kinahanglan pa nga magsulod sa restawran. Siempre pa, ang gin-displey nga pagkaon wala lamang nagganyat sa mga tawo kundi subong man sa mga sapat kag mga langaw. Nagakapan-os man ang pagkaon sa init kag kapaang, kag mahal kaayo ang iguan sa paghanda sing mga sampol kada adlaw.

Pagligad sang tion, ginbuslan ini sing mga kopya nga human sa ginpinturahan nga waks. Apang may daku nga disbentaha ang waks​—nagakatunaw ini sa tion sang tig-ilinit. Sang ulihi, gin-islan ang waks sang ­vinyl nga mga plastik. Karon, yara na ang durable nga produkto nga makabato sa init kag sa amo man nga tion makaganyat sa husto nga sahi sang mga kostumer​—ang mga tawo! Apang paano ginahimo ang plastik nga mga kopya?

Una, ginahimo ang hurmahan sang putahe. Halimbawa lang, ang isa ka hiwa nga karne sang baka ginasulod sa isa ka kuadrado nga suludlan, kag ginabubuan sing ­silicon tubtob nga malapawan ang karne. Pagtig-a sang hurmahan, ginabaliskad ini. Ginakuha ang karne, kag nagapabilin ang porma sini. Masunod ginabubo ang may duag nga ­vinyl sa hurmahan kag ginaluto ini sa 82 degrees Celsius. Kon magbugnaw na ini, ginakuha ang plastik sang ginkopya nga karne. Karon puede na ini pinturahan.

Sa paghimo sing sand­wich, ang tagsa ka bahin sini​—ang tinapay, karne, keso, kag letsugas​—kinahanglan nga pormahon sing tag-isaisa. Sa tapos sina, ang paagi kaanggid man sa paghimo sang matuod nga sand­wich. Ginasampaw ang tagsa ka bahin sini sa ulot sang kinihad nga tinapay. Apang sa plastik nga sand­wich, ginapatapik ang tagsa ka bahin sini.

Sa isa ka pagtamod, ang paghimo sing plastik nga pagkaon isa ka porma sang taliambong. “Ang yabi sa paghimo sing plastik nga pagkaon nga daw matuod gid tulukon amo ang maayo nga pag-usisa sa matuod nga pagkaon,” siling ni Ka­tsu­ji Ka­ne­ya­ma, nga mga 23-anyos na sa sini nga negosyo. “Ginatamod sang mga tawo ang pagkaon subong kalan-on. Kami amon ‘ya nagatamod sini subong hilimuon.”

Ang pagtulok sing maayo sa isa ka yahong sang bag-o lang matig-ang nga kan-on sa Japan magapakita nga ang tagsa ka bilog nga kan-on nahamulag kag tuhay sa isa kag isa. Ang bug-os nga yahong sang kan-on “inanay nga nagapaibabaw kag nagabulto sa tunga,” siling ni Ka­ne­ya­ma. Agod mailog ini, ang kada kan-on kinahanglan nga pormahon sing tag-isaisa. Indi basta nga itumpok lang ang kan-on kay magtapan ini sa ulihi. Sa baylo, ang kada kan-on dapat nga itapik sing maayo agod mailog ang inanay nga pagpaibabaw kag pagbulto sa tunga sang matuod nga kan-on. Mas makagalanyat pa gid sa mga nagahimutad sa pagkaon kon himuon ini nga daw matuodtuod gid.

Ang pagkamalantipon sa paghimo sang plastik nga pagkaon nagakinahanglan sing tinuig nga eksperiensia. Mahimo maghinguyang ang isa ka bag-uhan sing pila ka tuig agod matun-an ang sadsaran nga kalantip, nagaumpisa sa mas simple nga mga butang subong sang mga uhong. Kinahanglan ang mga napulo ka tuig nga pagtuon antes makahimo sing isa ka daw matuod nga kopya sang preska nga isda upod ang masibod nga mga detalye kag duag sini. Mahimo mga 15 ka tuig pa antes ang isa makabig nga eksperto sa sini nga patag.

Kon makalabay ka sa isa ka restawran sa Japan kag makita ining makapalaway nga mga putahe nga ginadispley, hunahunaa ang maid-id kag mauti nga pagpangabudlay nga ginhinguyang sa paghimo sini. Mahimo pa gani nga magpalibog ka kon diin ang mas nagakinahanglan sing kalantip​—ang paghanda sing matuod nga pagkaon ukon ang paghimo sing plastik nga kopya sini!

[Kahon sa pahina 27]

Mga Pagkaon nga Gingamit sa Shooting

Sa masunod nga makakita ka sing pagkaon sa isa ka pelikula, programa sa telebisyon, ukon sa isa ka pasayod, himutari gid ini sing maayo. Mahimo nga indi ini matuod. Suno sa ­food ­stylist sa Los Angeles nga si ­Chris ­Oliver, ang mga ginkopya nga pagkaon nagakaigo gid sa tuman ka lawig nga tion sa pag-shooting sing isa ka danyag. “Mas mahal ini sangsa matuodtuod nga pagkaon, apang mas praktikal ini,” siling niya. Sa pagkamatuod, sa idalom sang daw makapalaso nga init sang mga suga sang kamera, ang plastik nga pagkaon isa gid ka maayo nga tal-us sa matuod nga pagkaon.

[Retrato sa pahina 26]

Makilala mo bala kon diin ang matuod? (Ang sabat makita sa pahina 27)

Sabat: Ang matuod nga pagkaon yara sa natuo nga kamot sang babayi.

[Picture Credit Line sa pahina 26]

Bottom photos: Hachiman Town, Gujyo City, Gifu Prefecture, Japan