Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Ngaa Nagakaganyat Ako sa Di-maayo nga mga Tawo?

“Nahibaluan ko nga indi ako dapat makigsuod sa iya, apang ginhimo ko ini. Daw indi ako makapati nga may tawo nga luyag maghinguyang sing tion upod sa akon.”​—⁠ Nancy.⁠ *

“Isahanon lang anay ako nga nagakadto sa skating rink, apang sang ulihi pirme ko na kaupod ang akon nangin ‘mga abyan’ didto. Wala magdugay, nangin imoral ako.”​—⁠ Dan.

SANDAY Nancy kag Dan may maayo nga panugod sa espirituwal. Si Nancy nagdaku sa isa ka mahinadlukon-sa-Dios nga pamilya kag nagsugod sia sa pagbantala sang iya pagtuo sa iban sa edad nga siam ka tuig. Si Dan naman nagsulod sa bug-os tion nga ministeryo sang tin-edyer pa lang sia. Apang, sila nga duha nagluya sa ila pag-alagad sa Dios. Ngaa? Nakig-upod sila sa di-maayo nga mga tawo.

Nakaagi ka na bala nga sa wala mo ginadahom, naganyat ka sa isa nga nahibaluan mo gid nga indi mangin maayo nga impluwensia sa imo? Ayhan kabutho mo sia anay kag may pareho kamo nga mga huyog​​—⁠ukon ayhan indi mo sia kapareho sing sekso kag naluyag ka sa iya.

Ayhan nadumduman mo ang laygay sang Biblia: “Ang malain nga kaupdanan nagadunot sang mapuslanon nga mga batasan.” (1 Corinto 15:33) Apang ang tanan bala nga tawo nga wala nagasimba kay Jehova malain nga kaupdanan? Ano abi kon may yara sila maayo kag dalayawon pa gani nga mga kinaiya? Kon amo, kamusta naman ang isa ka masigkatumuluo apang nagapakita sing di-maayo nga halimbawa subong isa ka Cristiano? Antes sabton ini nga mga pamangkot, binagbinagon naton ang mga rason sang amo nga pagkaganyat.

Ano ang mga Rason sang Pagkaganyat?

Sanglit ang tanan nga tawo ginhimo sa larawan sang Dios, mapaabot naton nga ang iban nga wala makakilala kay Jehova magapakita man sing maayo nga mga kinaiya. Subong resulta, makita mo nga bisan pa ang iban nga mga tawo wala nagasimba sa matuod nga Dios, talahuron sila kag mabuot pa gani. Dapat mo bala sila likawan bangod lamang wala sila makahibalo sang mga kamatuoran sang Biblia? Indi gid. Sang naglaygay ang Biblia sa aton nga “magbuhat kita sing maayo sa tanan,” nagalakip ini sa mga tawo nga indi pareho sing Cristianong mga pagtuluuhan sa imo. (Galacia 6:10) Gani ang paghalong sa pagpili sang imo suod nga mga kaupdanan wala nagakahulugan nga dapat ka maggawi nga daw labaw ka sa iban. (Hulubaton 8:13; Galacia 6:3) Ang subong sini nga paggawi mahimo magapakalain sang imo Cristianong mga pagtuluuhan.

Apang, ang iban nga Cristianong mga pamatan-on wala lamang basta nakig-abyan; nakigsuod pa sila sa mga indibiduwal nga halos wala sing interes sa espirituwal nga mga butang. Si Dan, nga  ginsambit kaina, nangin maayo nga roller skater. Ang iya pirme nga mga kaupdanan sa skating rink mga di-Cristiano. Sang ulihi, nagbuylog si Dan sa iya bag-ong “mga abyan” sa imoral nga mga buhat kag sa pagtilawtilaw sing droga. Sang makamarasmas sia nga ang iya pagkabuhi wala na nagahisanto sa Cristianismo, gintalikdan ni Dan ang iya ministeryo kag nag-untat sa pagtambong sa mga miting sang kongregasyon. Pila pa ka tuig ang naglipas antes sia nakapangisog sa paghimo sing kinahanglanon nga mga pagbag-o agod makapanumbalik sa matuod nga pagsimba.

Si Melanie naganyat sa isa ka masigkatumuluo nga maluya sa espirituwal. “May nagsiling sa akon nga kinahanglan niya ang pagpalig-on, gani nakig-upod ako sa iya,” paathag ni Melanie. Matuod nga ginapalig-on sang Biblia ang mga Cristiano nga “sakdagon ang mga maluya.” (1 Tesalonica 5:14) Apang si Melanie nagsugod sa pag-upod-upod sa iya bag-o nga amiga sa mga bar, kag nagdul-ong ini sa iya makahuluya nga paggawi.

Ang Papel sang Pamilya

Ang kahimtangan sa pamilya isa man ka rason kon kay sin-o ka nagakaganyat. Natingala si Michelle kon ngaa daw naganyat sia pirme sa mga lalaki nga wala sing balatyagon kag wala sing pag-ulikid. Naghinakop sia nga nagpahanumdom sila sa iya sa iya amay, kay wala gid sia nangin suod sa iya amay kag ang iya naman amay daw wala gid sing tion sa iya. Nagapati sia nga naanad sia sa pagtinguha nga matigayon ang kahamuot kag igtalupangod sang isa ka di-mainulikdon nga tawo amo kon ngaa di-hungod nga nagakaganyat sia sa subong sini nga mga relasyon.

Sa pihak nga bahin, ang isa ka pamatan-on nga ginpadaku sang Cristianong mga ginikanan mahimo nga interesado mahibaluan kon paano nagakabuhi ang iban, sa pagbatyag nga ang iya mga ginikanan nangin sobra ka estrikto. Matuod man ukon indi nga may amo sia sini nga balatyagon, solusyon bala nga panikasugan nga kontrahon ang sobra ka pagkaestrikto sang mga ginikanan paagi sa pagpakig-upod sa ‘mga abyan sang kalibutan’? (Santiago 4:4) Binagbinaga ang natabo kay Bill.

Bisan pa gintudluan sia sa Kasulatan sang iya iloy kutob sa iya pagkabata, si Bill nagdesisyon nga indi pag-idedikar ang iya kabuhi kay Jehova, sa pagdumdom nga mangin limitado na lang ang iya kahilwayan kon himuon niya ini. Bangod luyag niya mahibaluan kon ano ang kabuhi sa gua sang matuod nga Cristianismo, nakig-upod sia sa gang nga nagsulay sa iya sa pagdroga, pagkabuhi sing masingki, kag sa paghimo sing krimen. Bangod sang pagpaburhot sing salakyan samtang ginalagas sang pulis,  nahalitan sia kag na-coma sa sulod sang madamo nga binulan. Pagdumdom sang mga doktor indi na sia mabuhi. Maayo lang kay nag-ayo si Bill. Apang nabulag sia kag nangin baldado. Nakatuon sia sing leksion gikan sa mapait nga eksperiensia kag karon, isa na sia ka dedikado nga Cristiano. Apang narealisar man ni Bill nga ang pagtuon sing leksion gikan sa mapait nga eksperiensia may tubtob-buhi nga mga resulta.

Iban Pa nga mga Impluwensia

Kon kaisa, ang mga ideya sang isa ka pamatan-on sa kon ano gid ang maayo nga abyan mahimo maimpluwensiahan sang kalingawan nga ginatan-ay sang media. Halimbawa, kinaandan na nga ginalaragway sang mga libro, mga programa sa telebisyon, mga pelikula, kag mga music video ang isa ka baganihan nga daw mabangis ukon mainiton sing ulo sa primero apang ginapakita sa ulihi nga may yara gali mas maluluy-on nga mga kinaiya. Nagahatag ini sing impresyon nga ang mga tawo nga daw wala balatyagon kag maiyaiyahon, sa katunayan, mahinuklugon kag mainulikdon gali. Dugang pa, mahimo ipaalinton ang ideya nga ang lamang nga kinahanglan agod maglutaw ining mas maayo nga mga kinaiya amo ang isa ka maayo nga abyan, nga sa masami isa nga indi kapareho sing sekso. Isiling naton nga nagustuhan sang mga tawo ini nga mga ideya. Apang, daw ano kasunson, sa banta mo, nagmatuod ining romantiko nga pantasya? Makapasubo nga ang iban nga mga pamatan-on nalimbungan sining di-maayo nga mga pantasya kag nakig-abyan sila​​—⁠nagminyo pa gani​​—⁠sa isa ka mahamkunon kag masingki nga tawo kag naghulat sing walay pulos nga magbag-o sia kag mangin mahinuklugon kag mahangpunon nga tawo.

Binagbinaga ang isa pa ka rason kon ngaa nagakaganyat ang iban sa di-maayo nga mga tawo: Ginakabig nila ang ila kaugalingon nga indi makabilihag, gani ginabaton nila ang bisan sin-o nga daw nabihag sa ila. Si Nancy, nga ginsambit kaina, nakahibalo sang ginasiling sang Biblia tuhoy sa pagminyo “lamang sa Ginuo.” (1 Corinto 7:39) Apang, ginkabig niya ang iya kaugalingon nga indi makabilihag kag gani nalipay sia sang naluyag sa iya ang iya katrabaho nga indi pareho sa iya sing pagtuluuhan. Nagpakigdeyt sia sa iya kag diutayan lang sia makahimo sing seksuwal nga imoralidad.

Subong sang ginapakita sang nasambit na nga mga eksperiensia, may madamo nga rason kon ngaa nagakaganyat ang isa ka Cristiano nga pamatan-on sa mga tawo nga indi maayo nga impluwensia​​—⁠kag daw may amo man kadamo nga rason sa pagpakamatarong kon ngaa nagapakigsuod sila sa amo nga mga tawo. Apang, ini nga sahi sang pagpakig-abyan pat-od gid nga may makapasubo kag makahalalit pa gani nga mga resulta. Ngaa?

Ang Impluwensia sang Pag-abyanay

Ang kamatuoran amo nga mangin subong ka man sang imo mga abyan. Sa sining paagi ang mga tawo nga pirme naton ginapakig-updan makaimpluwensia gid sa aton. Ginapakita sang Hulubaton 13:20 nga ini nga impluwensia mahimo nga maayo ukon malain: “Sia nga nagalakat upod sa maalam nga mga tawo magaalam, apang sia nga nagapakig-angot sa mga buangbuang magaantos.” Ang suod nga mag-abyan, kaangay sang duha ka tawo nga nagasakay sa isa ka salakyan, pat-od gid nga isa lang sing padulungan kag kaladtuan. Gani pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Ang dalan bala nga ginapadulungan sang akon abyan amo man ang luyag ko nga kadtuan? Labi bala ini nga nagalapit sa akon sa akon espirituwal nga mga tulumuron kag handum?’

Matuod gid nga ang bunayag nga pagtulutimbang indi mahapos. Mahimo nadalahig ang mabaskog nga mga balatyagon. Apang ang balatyagon bala isa ka masaligan gid nga giya sa pagpili sing mga abyan? Ayhan nabatian mo na ang sulitsulit nga laygay, “Sunda ang imo tagipusuon.” Apang ang Hulubaton 28:26 nagasiling: “Sia nga nagasalig sa iya kaugalingon nga tagipusuon buangbuang.” Ngaa? Bangod “ang tagipusuon malimbungon labaw sa tanan nga butang kag makatalagam.” (Jeremias 17:⁠9; Numeros 15:39) Kon ang isa malimbungon, indi sia mainunungon ukon butigon ukon manugtonto. Masaligan mo bala ang isa ka tawo nga kilala nga madaya kag traidor? Ang aton malaragwayon nga tagipusuon malimbungon. Busa, ang isa ka relasyon indi gid man maayo bangod lamang daw husto ini.

Ang isa ka mas masaligan nga giya amo ang Pulong sang Dios. Indi kaangay sang imo di-himpit nga tagipusuon, ang mga prinsipio sang Biblia indi gid magapaslaw sa imo. Paano ka mabuligan sang mga prinsipio sang Biblia sa paghibalo kon ang isa maayo nga abyan? Kag paano mo malikawan ang makahalalit nga pagpili sing isa ka tubtob-buhi nga abyan​​—⁠isa ka tiayon? Ini nga mga pamangkot binagbinagon sa palaabuton nga artikulo.

[Nota]

[Retrato sa pahina 20]

Ang media makaimpluwensia sang aton ideya tuhoy sa isa ka maayo gid nga abyan