Kinahanglan sang mga Tin-edyer nga Makigkomunikar sa Isa ka Hamtong

NAHIBALUAN sang tanan nga mahigugmaon nga ginikanan nga ang mga bata nga ginapakitaan sing mapinalanggaon nga atension nagadaku nga mapagros kag nagakamang sa pagpasabak sa ila ginikanan kon gusto nila magpaangga-angga. Apang, sa tion nga magtin-edyer na sila, indi na nila luyag nga anggaon sila sang ila mga ginikanan, siling ni Dr. Barbara Stag­gers, direktor sang adolescent medicine sa Children’s Hospital and Re­search Center sa Oakland, California, E.⁠U.⁠A. Pero, amo ini ang tion nga kinahanglan gid nila ang atension sang ila mga ginikanan. Ngaa?

Kon magtin-edyer na ang bata, nagatuon na sila nga mag-ilaila kag isa ini sa pinakadaku nga mga katalagman nga ginaatubang sang mga tin-edyer, suno kay Stag­gers. “Ang pagkatin-edyer,” siling niya sa report sang pamantalaan nga Toronto Star, “amo ang tion nga ginadiskobre sang mga bata kon sin-o sila kag kon paano sila makigbagay sa ila palibot. Kon idugang pa sa sini ang ila pagkaarisgado kag ang impluwensia sang katubotubo, ang katalagman daku gid.” Ang pagkatin-edyer may nagkalainlain nga hugna kag indi problema kon pila ang ila edad. Sa baylo, subong sang ginsiling ni Stag­gers, “ang problema amo kon paano [ang mga tin-edyer] nagagawi kag nagaproseso sing impormasyon kag nagaeksperimento.” Ang paghinupang amo ang tion nga nabalaka gid sila sa ila kaugalingon amo nga indi nila matalupangdan ang mga tawo ukon ang mga butang sa ila palibot, nagapalibog gid tuhoy sa mga pagbalhin sa ila lawas, kag nagahimo sing mga butang nga wala napamensaran sing maayo. Sa edad nga mga 15 anyos, mahuyugon sila nga mag-eksperimento, kag sa edad nga manug-beinte luyag nila nga mangin independiente.

Huo, masadya gid ang pagkatin-edyer, apang mahimo man ini nga makalilibog​—⁠para sa mga ginikanan kag sa mga kabataan. Si Stag­gers, nga may kapin na sa 20 ka tuig nga eksperiensia sa pagbulong sa mga tin-edyer nagsiling nga ang kalabanan sa ila “kinahanglan nga makigkomunikar sa isa ka hamtong nga nagaulikid sa ila.” Paano ini mahimo?

Hupti nga bukas ang komunikasyon! Mga ginikanan, ipabatyag sa inyo mga kabataan nga palangga ninyo sila paagi sa pagpamati sa ila sing maayo. Ipakita sa ila nga nagaulikid ka paagi sa pagpamangkot agod mas mahapusan sila nga magpabutyag sang ila mga ginahunahuna kag mga ideya kag buligi sila nga makita ang resulta sang di-maalamon nga mga desisyon. Dayawa sila sa maayo nga mga resulta bangod sang husto nga mga desisyon nga ila mahimo. Tudlui sila sang husto nga mga paggawi.

Ang mga ginikanan nga nagasunod sang kinaandan nga pagpati nga pabay-an lang ang bata nga magsolbar sang iya problema, nagabutang sa ila mga kabataan sa katalagman sang malain nga impluwensia sang walay prinsipio kag imoral nga mga tawo. (Hulubaton 13:20) Sa pihak nga bahin, ang ginikanan nga nagasunod sa laygay sang Biblia nagahatag sa ila kabataan sang pinakamaayo nga kahigayunan nga mangin madinalag-on sa ila pagkatin-edyer tubtob mangin hamtong sa ulihi. Gani, dapat tun-an sang mga ginikanan nga ‘hanason ang ila bata suno sa dalanon nga para sa iya.’​—⁠Hulubaton 22:⁠6.

Ang libro nga Ang Sekreto Sang Kalipay sa Pamilya⁠ * may praktikal nga laygay tuhoy sa epektibo nga komunikasyon kag paghanas sang tin-edyer nga kabataan. Nagahatag man ini sing mapuslanon nga laygay halin sa Kasulatan para sa tagsa ka katapo sang pamilya.

[Nota]