Kon Maubos ang Pagkaon

SA IBAN nga bahin sang kalibutan, ginapaabot sang mga tagasiudad nga may mabakal sila nga mga patubas sa kasarangan nga bili sa tion nga mamalaklon sila ukon maniendahan. Wala gani ginapamensaran sang mga konsumidor ang tuhoy sa suplay kag distribusyon sing pagkaon. Apang, mapamensaran nila ini sa tion sang krisis. Kon bangod sang pila ka rason ang suplay nga pagkaon nagaiwat, ang mga resulta makahalalit.

Binagbinaga ang natabo sa isa ka pungsod sa Aminhan nga Aprika nga may problema sa ekonomiya. Bangod gin-untat sang gobierno ang pagbulig sa mga mangunguma, ang bili sang tinapay hinali nga nagpilo. Bilang protesta, nagkinagula ang akig nga mga tawo sa mga dalan kag ginpamuka nila ang mga bintana sang mga balaligyaan kag ginsalakay ang mga bangko kag mga post office. Naglapnag ang kinagubot sa bug-os nga pungsod, kag gindeklarar ang state of emergency (ang kahimtangan nga nagakinahanglan sing insigida nga aksion). Sang ginpalukpan sang mga pulis ang kadam-an sa panikasog nga mapauntat ang kinagubot, 120 ka tawo ang ginreport nga napatay kag madamo pa ang napilasan.

Ang suplay nga pagkaon mahimo man kon kaisa mangin problema bisan sa manggaranon nga mga pungsod kag natabo ini sa Britanya sang Septiembre 2000. Ginbalabagan sang mga nagprotesta kontra sa pagsaka sang bili sang petrolyo ang gawang sang mga repinarya sang langis, amo nga ang mga trak wala makapangdul-ong sing petrolyo. Sa sulod lamang sang pila ka adlaw, naubusan sing petrolyo ang mga gasolinahan, pati man ang mga salakyan kag mga trak, kag ang sistema sang distribusyon sing pagkaon nauntat. Sa bug-os nga pungsod, wala na sing unod ang istante sang mga balaligyaan kag mga supermarket, kay masami ini nga ginadul-ungan lamang depende sa order.

Lainlain ang mga problema may kaangtanan sa distribusyon sing pagkaon sa imol nga mga pungsod. Bangod sang madamo nga rason​—⁠lakip na ang pamangag, krisis sa ekonomiya, kinagubot sang mga sibilyan, kag inaway​—⁠“ang indi maayo nga pag-organisar kag indi epektibo nga serbisyo masunson nga nagakatabo,” siling sang Feeding the Cities, nga ginbalhag sang Food and Agriculture Organization sang Nasyones Unidas (FAO). “Kon matabo ini, bisan pa nga ang epekto limitado lamang sa pila ka lugar ukon temporaryo lamang, ang mga imol amo ang labi gid nga apektado.”

Nagapati ang mga analista nga ang madasig nga pagdamo sang mga pumuluyo sa siudad nagahatag sing “daku gid nga mga problema” sa mga suplayer kag mga distributor sing pagkaon. Ginabanabana nga sa tuig 2007, kapin sa katunga sang populasyon sang kalibutan ang magapuyo sa mga siudad. Suno sa FAO, “ang pagsuplay sing matinlo kag barato nga pagkaon [sa mga tagasiudad] labi pa nga magapabudlay sa suplay kag distribusyon sing pagkaon.”

Importante gid nga may suplay nga pagkaon nga mabakal ang mga tawo sa mga balaligyaan. Gani daw ano gid ka masaligan ang sistema sang suplay sing pagkaon? Ngaa nagakabalaka ang mga eksperto nga basi maubos ini? Kag magaabot ayhan ang tion nga wala na sing magakabalaka kon diin magahalin ang masunod niya nga kalan-on?

[Retrato sa pahina 3]

Pagpang-ati sa tion sang kakulang sing pagkaon

[Credit Line]

BETAH/SIPA