Emerhensia nga Tawag—London

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA BRITANYA

“TULUMURON namon nga makadtuan ang malubha kag nasamad nga mga pasyente sa sulod sang walo ka minuto bisan diin man sang 1,600 kilometros kuadrados sang London,” paathag ni Rob Ashford, nga ambulance operations manager, sang London Ambulance Service. “Nahimo namon ini sa kapin sa 75 porsiento sang mga kaso, walay sapayan sang pagdamo sang mga insidente kada tuig.

Gin-agda ako sa pagduaw sa Central Ambulance Control sang London sa Waterloo sa bagatnan nga pangpang sang suba nga Thames. Ining sentro, nga amo ang pinakadaku sa Europa, nagasabat sing mga 3,000 ka emerhensia nga tawag kada adlaw. Ining mga tawag nagahalin sa populasyon nga mga pito ka milyon ka tawo, nga nagahambal sing kapin sa 300 ka lenguahe. Paano gin-organisar ang 300 ka manugpangabudlay sa sining control-room sa pagsabat sini nga mga tawag?

Pagklasipikar sa mga Tawag

Ginpanilagan ko ang isa ka opereytor nga nagasabat sa “999 nga emerhensia nga mga tawag,” subong amo ang tawag sini sa Britanya​—⁠999 ang numero sang telepono para sa emerhensia. Nahibaluan gilayon sang opereytor ang lokasyon sang problema kag ang pinakamalapit nga ginsang-an nga kalye. Naglutaw gilayon sa iya kompyuter ang isa ka mapa. Agod mahibaluan kon daw ano gid ka importante ang tawag, nagapamangkot sia sang serye sang mga pamangkot: Pila ka tawo ang nagakinahanglan sing bulig? Pila ang ila edad kag babayi bala sila ukon lalaki? May animo pa bala sila? Nagaginhawa pa bala? Masakit bala ang ila dughan? May dugo bala?

Samtang ginapasulod sang opereytor ining mga impormasyon, ginapakita gilayon sang kompyuter ang klasipikasyon sang  insidente: pula​—⁠kritikal gid, duag-kahil​—⁠grabe apang indi tanto ka kritikal, ukon berde​—⁠indi kritikal, indi grabe. Nian, ginasaylo sang opereytor ining impormasyon sa isa ka katrabaho nga amo ang magapadala sing bulig sa biktima.

Pagbulig sa Duog sang Emerhensia

Ining ahensia may 395 ka ambulansia kag 60 ka madasig-magresponde nga mga salakyan. Kon may ginreport nga emerhensia, ginapakadtuan ini sang pinakamalapit nga nagakabagay nga salakyan. May nakahanda man nga mga paramediko nga nagamotorsiklo, kay mahapos sila makalusotlusot sa matrapik nga mga lugar. Dugang sa sini, may 12 ka doktor nga handa magresponde sa sulod sang 24 oras kada adlaw agod magbulig sa mga paramediko.

Samtang yara ako sa sini nga sentro, ginreport sang lokal nga pulis ang isa ka serioso nga aksidente sa isa ka masako nga haywey. May nag-abot na nga ambulansia, apang gintawgan gihapon sang pulis ang ulong-talatapan sang ambulansia. Ngaa? Agod paalistuhon sila basi kinahanglan ang serbisyo sang ila helikopter. Ining pula nga helikopter ginagamit sa mga emerhensia sing mga 1,000 ka beses kada tuig. Ginapalupad ini sang isa ka paramediko kag isa ka doktor, nga masami nagasaylo sang malubha nga mga pasyente sa Royal London Hospital, diin insigida sila nga ginabulong.

Sang 2004, ginsugdan ang isa pa ka estratehiya​—⁠ang pagtilaw sa isa ka grupo sang de-bisikleta nga ambulansia sa Heathrow Airport sang London, ekstension ini sang serbisyo nga nagapanghikot na sa katundan kag aminhan sang Trafalgar Square. Isa ka grupo sang pang-emerhensia nga medikal nga mga teknisyan kag mga paramediko ang nagabuligay, sa amo magamit ang mga ambulansia sa iban pa nga mga hilikuton. Ang kada bisikleta may asul nga suga kag sirena kag may kargadera nga makadala sing 35 kilos nga gamit, lakip ang isa ka defibrillator, oksiheno, kag mga analgesic.

Pagligad sang pila ka adlaw pagkatapos ini masugdan, napamatud-an nga mapuslanon ining nagabisikleta nga grupo. Isa ka 35-anyos nga babayi ang gin-atake sa Terminal 4 sang Heathrow Airport kag wala na nagaginhawa. Duha ka paramediko ang nagresponde gilayon sa 999 nga tawag sa sulod sang mga segundo, ginhatagan sia sing oksiheno, kag ginsugdan gilayon ang resuscitation (panikasog nga mapanumbalik ang animo). Gindala sia sang ambulansia sa pinakamalapit nga ospital. Sang naulian na sia, ginpasalamatan niya sing personal ang  mga paramediko sa pagluwas nila sang iya kabuhi.

Ginpasangkad nga Serbisyo

Kon ang nagatawag sa 999 indi makahibalo mag-Ingles, ginasaylo sila sa isa ka manugpatpat. Sa pagkamatuod, indi mahapos mahibaluan kon ano ang lenguahe sang nagatawag, ilabi na kon madasig ini maghambal bangod sang nerbios ukon kahuol!

Agod matudluan ang publiko tuhoy sa pag-atipan sang panglawas sa tion sang emerhensia, isa ka malip-ot nga pelikula nga may Ingles nga subtitulo ang matigayon sa DVD. Ang tulumuron amo ang pagpalig-on sa mga taga-London gikan sa Bagatnan nga Asia “nga magtuon kon paano himuon ang cardio-pulmonary resuscitation,” siling sang LAS News, isa ka publikasyon sang Ambulance Service sang London. Ginapakita man sang DVD kon ano ang nagakatabo kon may magtawag sa 999.

Ang mga pumuluyo sa kapital sang Inglaterra mapinasalamaton gid tungod sa madasig nga pagresponde nga ginaaman sa ila sa tion sang emerhensia, nagadalahig man ini sa isa ukon sa madamo nga tawo kag matabo man ini sa idalom-duta ukon sa ibabaw sang matag-as nga mga bilding. Tuhoy sa mga lalaki kag mga babayi sa Ambulance Service sang London, ang isa ka boluntaryo nga doktor nagkomento: “Sila ang pila sa pinakapropesyonal sa medisina nga akon nakatrabaho.” Maayo ini nga komendasyon para sa talapuanan sang pinakadaku nga walay bayad nga serbisyo sang ambulansia sa bilog nga kalibutan.

[Kahon sa pahina 11]

Mga Problema kag mga Kapaslawan

Ang di-nagakaigo nga mga tawag para mamangkot sing personal nga mga impormasyon, kag mga tawag tuhoy sa indi grabe nga balatian ukon kasamaran, kag subong man ang mga tawag gikan sa mga tawo nga di-hungod nga nakadayal sang 999 ukon nagdayal sini agod lamang manglabutaw, nagatuga sing mga problema sa talapuanan. Ang malain pa, ginamulay kag ginasakit pa gani sang pila ka pasyente kag sang iban pa, lakip na sang ila mga pamilya, ang mga manugbulong nga nagkari agod magbulig! Ang kabangdanan kon ngaa ining mga indibiduwal naakig ayhan bangod sang kahuol ukon pag-abuso sa droga ukon pagkawalay pasensia bangod abi nila kadugay mag-abot sang bulig. Wala sing mahapos nga solusyon sa sini nga mga problema, apang nakabulig ang pagtudlo sa publiko.

[Mga retrato sa pahina 10]

Ang sentro nagasabat sing mga 3,000 ka emerhensia nga tawag kada adlaw

[Credit Line sang retrato sa pahina 10]

All photos: Courtesy of London Ambulance Service NHS Trust