“Natawo sa Labing Putli nga mga Ginikanan”

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA BRAZIL

ANG asin ginlaragway subong “natawo sa labing putli nga mga ginikanan, ang adlaw kag ang dagat.” Matuod gid ini sa asin nga ginabulad halin sa dagat.

Ang estado sa Brazil nga Rio Grande do Norte, nga nahamtang sa naaminhan-sidlangan nga baybayon sang Brazil, nangin bantog bangod sa mga asinan sini. Ang mainit nga klima, panalagsa nga pag-ulan, kag mainit pirme nga hangin nangin sampat nga hilimuan sang asin paagi sa adlaw. Diri nagahalin ang mga 95 porsiento sang mabahol kag mapino nga asin sa Brazil. Ang isa sining asinan nahamtang sa munisipalidad sang Areia Branca, nga isa ka gamay nga siudad sa baybayon.

Pagduaw sa Asinan

Ang mga asinan nga nagagamit sing adlaw masami nga malapad, kag isa sini ang sa Areia Branca. Samtang nagapalapit ang mga bisita sa haywey pa Areia Branca, masami sila nagakahayanghag sa kalaparon sang asinan. Kon aga, nagabadlak ang adlaw sa ginapahubas nga tubig, nga daw pinawpinawon kon tan-awon. Halos 90 porsiento sini nga duog ang ginagamit sa pagpahubas; kag ang iban nga bahin, para sa ginatawag nga crystallization, diin ang asin ginapatig-a.

 Ang tanan ginatabunan sang maputi nga asin, nga nagabadlak sa adlaw. Amo nga kinahanglan nga may sunglass ang mga nagalibot sa asinan. Ang nahauna nga pagtipon sang asin ginahimo paagi sa pagpailig sang tubig sang dagat sa pila ka manabaw nga punong nga ginapain sang mga kahon kag mga kahoy nga buhangan. Sisenta’y siete ka bilog ini nga mga punong. Ang adlaw kag hangin nagapahubas sing mga 650 ka litro sang tubig kada segundo! Apang, magalawig sing 90 tubtob 100 ka adlaw ang bug-os nga proseso sang pagpahubas.

Bisan ang pagpahubas nagabilin sang sodium chloride, ang tubig sang dagat may diutay man nga calcium carbonate, calcium sulfate, magnesium sulfate, kag iban nga asin. Ini nga mga asin nagaalisngaw ukon nagabulag sa tubig sang dagat sa nagkalainlain nga tion, nga nagaporma sang mga anib nga nagalugdang sa idalom sang nagasungaw nga mga punong.

Sa sini nga mga punong, ang puro nga parat ginapailig sa 20 ka nagapatig-a, ukon pulunpunan, nga mga punong. Sa pila sini, halos wala na sing tubig sang dagat, kag ang nabilin na lang amo ang madamol nga bilog nga asin. Isa ka daku nga makina sa pagpunpon sang asin ang ginagamit agod magluk-ad sang asin kag ikarga ini sa mga trak. Ginadala sang mga trak ang asin sa daw grain elevator, diin ginahugasan ang asin. Pagkatapos makuha ang tubig, ginahugasan ang asin sang tab-ang.

Sa ulihi, ginadala sang mga batil ang asin sa hinimo sang tawo nga isla nga may pantalan sa Areia Branca, nga ginhimo sa tunga sang dagat mga 12 kilometros halin sa baybayon. Ini nga isla korte rektanggulo—mga 92 metros por 166 metros—kag makatago ini sing 100,000 ka tonelada sang asin. Ginadala sang conveyor ang asin pakadto sa isa ka terminal sa tunga sang dagat, diin ginakarga ini sa mga barko kag ginadala sa iban nga bahin sang Brazil.

Mapuslanon kag Importante nga Elemento

Bisan pa diutay lang sini ang ginakinahanglan sang aton lawas, importante ang asin sa kabuhi kag panglawas sang mga tawo kag mga sapat. Mahimo nga para sa aton isa lamang ini ka puti nga butang nga ginagamit sa pagpanamit sang sabor sang pagkaon. Apang, madamo ini sing mapuslanon nga mga katuyuan, subong sa mga industriya sang kemikal, textile, kag metal. Ginagamit man ang asin sa pagpatubas sang pila ka kemikal kag ginagamit sa paghimo sing habon, glaze, kag porcelain enamel. Sa karon kapin sa 14,000 kuno ang nahibaluan nga magamitan sang asin!

Daw indi maubos ang suplay sang asin. Sa isa ka kilometro kubiko sang tubig sang dagat, may mga 120 milyones ka tonelada sang sodium chloride—ang ordinaryo nga asin! Apang, sang una maiwat ini. Halimbawa, sa dumaan nga Tsina, bulawan lamang ang mas mahal sa sini. Sa Biblia madamo nga beses nga ginhinambitan ang asin, kag ginpakita kon ano ang pila ka ginagamitan sini.

Ang mga lapsag kon kaisa ginabanyusan sang asin pagkatawo, ayhan bangod ginapatihan nga may kapuslanan ini sa medisina ukon pagtinlo. (Ezequiel 16:4) Ginagamit man sang Biblia ang asin sa malaragwayon nga kahulugan. Halimbawa, si Jesus nagsiling nga ang iya mga disipulo amo ang “asin sang duta,” nga nagapatuhoy sa ila nagapreserbar nga impluwensia sa iban bangod sang nagahatag kabuhi nga mensahe nga ginadala nila. (Mateo 5:13) Ang asin nangin simbulo man sang kalig-unan kag pagkapermanente. Sa amo ang “katipan sang asin” ginakabig nga malig-on nga kasugtanan.—Numeros 18:19.

Ang pagduaw namon sa mga asinan sa Areia Branca nakabulig sa amon nga maapresyar pa gid kon daw ano ka importante kag mapuslanon ang asin kag kon ngaa ginpakahamili ini sa bug-os nga maragtas. Sa pagkamatuod, mapinasalamaton kita nga ining produkto, nga “natawo sa labing putli nga mga ginikanan, ang adlaw kag ang dagat”—tuman ka bugana.

[Retrato sa pahina 16]

Ang manugpunpon sang asin sa punong nga ginapatig-ahan sang asin

[Retrato sa pahina 16]

Ang asin antes tinluan

[Retrato sa pahina 16, 17]

Duog nga ginahugasan, ginabunlawan, kag ginataguan sang asin