Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Ano Abi Kon Hagaron Ako nga Makigsekso?

“Nagahulid ang mga pamatan-on agod mahibaluan nila kon ano gid ang ila masarangan kag kon pila gid ka tawo ang ila mahuliran.”—Penny. *

“Prangka nga ginaistoryahan ini sang mga lalaki. Ginapabugal nila nga nagahulid gihapon sila sa iban nga babayi bisan may nobya na sila.”—Edward.

“Ang mga naghagad sa akon nga maghulid prangka gid katama. Bisan pa mangindi ka, indi sila mag-untat!”—Ida.

SA BUG-OS nga kalibutan nanuhaytuhay ang tawag sa paghulid nga wala sing relasyon. Sa iban nga lugar nakilal-an ini nga “hook up.” Sa Japan ginatawag ini nga “take out,” siling sang pamatan-on nga si Akiko. “May termino man nga sefre, ang pinalip-ot nga porma sang ‘sex friend,’” siling niya. “Nagaabyanay lamang kamo agod makahuliray.”

Ano man ang tawag sa sini, ang kahulugan sini isa lang—paghulid sa kay bisan sin-o lang nga mapasugot, nga wala sing relasyon ukon salabton. * Ginapabugal pa sang iban nga pamatan-on nga may mga “abyan sila nga mapuslan” nila—mga kakilala nga puede nila huliran bisan wala sila sing relasyon. “Ang hook up nagakahulugan sang insigida nga kaayawan,” siling sang isa ka pamatan-on nga babayi. “Makuha mo ang imo gusto, nga wala sing salabton.”

Subong isa ka Cristiano, dapat ka ‘magpalagyo gikan sa pagpakighilawas.’ * (1 Corinto 6:18) Bangod nahibaluan mo ini, nagapanikasog ka nga likawan ang mga kahimtangan nga mahimo magsulay sa imo nga supakon ang mga kasuguan sang Dios. Apang, kon kaisa ang pagsulay amo ang nagapalapit sa imo. “Sa eskwelahan, madamo nga lalaki ang nagahagad sa akon nga mag-hook up upod sa ila,” siling ni Cindy. Mahimo man ini matabo sa ulubrahan. “Ginhagad ako sang akon manedyer nga mag-hook up,” siling ni Margaret. “Wala gid sia nagauntat amo nga naghalin ako sa akon trabaho!”

Sa pihak nga bahin, indi matingala kon daw masulay ka nga himuon man ini. “Ang tagipusuon malimbungon labaw sa tanan nga butang kag makatalagam,” siling sang Biblia. (Jeremias 17:9)  Napamatud-an ni Lourdes nga matuod ini. “Gusto ko ang lalaki nga naghagad sa akon nga maghulid sa iya,” baton niya. Amo man sini ang eksperiensia ni Jane. “Mabaskog gid ang akon balatyagon,” sugid niya. “Ang pagpangindi amo ang isa sa pinakamabudlay nga butang nga nahimo ko.” Si Edward nga ginhinambitan kaina, nagbaton man nga indi mahapos ang magpabilin nga putli. “Madamo nga babayi ang naghagad sa akon nga maghulid sa ila, kag ang pagpamatok sa sini amo ang pinakamabudlay nga pagtilaw nga naatubang ko subong Cristiano,” siling niya. “Mabudlay gid ang mangindi!”

Kon ginbatyag mo man ang kaangay sa nabatyagan nanday Lourdes, Jane, kag Edward apang ginhimo mo ang kalahamut-an sa itululok ni Jehova nga Dios, ginadayaw ka sa imo paghimo sang husto. Ayhan malugpayan ka sa paghibalo nga si apostol Pablo padayon man nga nakigbato sa huyog nga magbuhat sing sayop.—Roma 7:21-24.

Ano nga mga prinsipio sa Biblia ang dapat mo dumdumon kon hagaron ka nga makigsekso?

Kon Ngaa Sayop Ini nga Sahi sang Paghulid

Ginapakamalaut sang Biblia ang paghulid sang mga wala makasal. Sa pagkamatuod, ang pagpakighilawas isa ka serioso nga sala amo nga ang mga nagahimo sini “indi makapanubli sang ginharian sang Dios.” (1 Corinto 6:9, 10) Agod makabato sa pagsulay nga maghulid, dapat mo tamdon ini nga buhat suno sa pagtamod ni Jehova. Ang imo desisyon amo ang magpabilin nga matinlo sa moral.

“Nagapati gid ako nga ang dalanon ni Jehova amo ang labing maayo nga dalanon sang kabuhi.”—Karen, Canada.

“Daku gid ang madula sang isa kon supakon niya ang kasuguan ni Jehova sa moral kabaylo sang umalagi nga kalipay.”—Vivian, Mexico.

“Dumduma nga anak ka sang isa ka ginikanan, abyan sang madamo nga tawo, kag katapo sang kongregasyon. Masubuan gid sila tanan kon magpasulay ka!”—Peter, Britanya.

Si apostol Pablo nagsulat: “Padayon ninyo nga pat-ura kon ano ang kalahamut-an sa Ginuo.” (Efeso 5:10) Kon tamdon mo ang pagpakighilawas suno sa pagtamod ni Jehova, ‘madumtan mo ang malaut,’ bisan pa daw makagalanyat ini sa di-himpit nga unod.—Salmo 97:10.

▪ Ginapanugda nga basahon: Genesis 39:7-9. Talupangda ang maisugon nga panindugan ni Jose batok sa seksuwal nga pagsulay kag kon ano ang nakabulig sa iya nga pamatukan ini.

Ipabugal ang Imo Pagtuluuhan

Kinaandan nga ginapabugal kag ginapangapinan sang mga pamatan-on ang mga butang nga ginapatihan nila. Subong isa ka Cristiano, pribilehiyo mo nga pangapinan ang ngalan sang Dios paagi sa imo huwaran nga paggawi. Indi pag-ikahuya ang imo mabakod nga pagtamod tuhoy sa paghulid antes sang kasal.

“Sa umpisa pa lang, ipahibalo nga may prinsipio ka sa moral.”—Allen, Alemanya.

“Indi pag-ikahuya ang imo pagtuluuhan.”—Esther, Nigeria.

“Indi pagtahuron sang iban ang imo tindog tuhoy sa paghulid kon masiling ka nga, ‘Indi ako pagsugtan sang akon ginikanan nga mag-date.’ Dapat mo ipahibalo sa ila nga indi ikaw interesado nga makig-date sa ila.”—Janet, South Africa.

“Kilala gid ako sang mga lalaki nga kaupod ko sa hayskul, kag nahibaluan nila nga wala sing pulos ang ila mga panikasog nga hagaron ako.”—Vicky, Estados Unidos.

Ang pagpanindugan sa imo pagtuluuhan isa ka tanda nga nagahamtong ka na subong Cristiano.—1 Corinto 14:20.

▪ Ginapanugda nga basahon: Hulubaton 27:11. Usisaa kon paano mapangapinan sang imo ginahimo ang labing daku nga hulusayon sa bug-os  nga maragtas—ang pagpakabalaan sa ngalan ni Jehova!

Magmalig-on!

Importante ang magpangindi. Apang, mahimo ini hangpon sang iban nga nagapakunokuno ka lang nga indi ka interesado.

“Ang pagpangindi mahimo tamdon nga isa ka hangkat, isa ka balagbag nga dapat daugon, amo nga nagadugang ang iya luyag nga hagaron ka.”—Lauren, Canada.

“Dapat makita sa imo—lakip sa imo pamayo, panghambal, sa mga tawo nga imo ginasugilanon, kag sa imo pagpakig-angot sa iban nga tawo—ang imo pagpangindi.”—Joy, Nigeria.

“Ang imo pagpangindi dapat malig-on kag may puersa.”—Daniel, Australia.

“Mangin malig-on! Sang gin-uluagbayan ako sang isa ka pamatan-on nga lalaki, nagsiling ako, ‘Kuhaa ang imo kamot sa akon abaga!’ kag gintulok ko sia sing masakit kag naglakat palayo.”—Ellen, Britanya.

“Dapat prangka mo nga ihambal nga indi ka interesado kag indi magbag-o ang imo desisyon. Indi ini tion nga magpabuotbuot!”—Jean, Scotland.

“Padayon ako nga ginahagad kag ginayaoyao sang isa ka lalaki. Nag-abot ang tion nga kinahanglan ko nga makigbato gid. Amo nga nag-untat sia sa paggamo sa akon.”—Juanita, Mexico.

“Dapat mo ipahibalo nga indi ka gid magpasugot sa luyag nila. Indi pagbatuna ang mga regalo nga halin sa mga lalaki nga nagahagad sa imo nga maghulid. Mahimo nga gamiton nila ini batok sa imo, nga daw subong bala may balayran ka sa ila.”—Lara, Britanya.

Buligan ka ni Jehova kon malig-on ka. Suno sa iya mismo eksperiensia, ang salmista nga si David nakasiling tuhoy kay Jehova: “Sa mainunungon magapanghikot ka sing mainunungon.”—Salmo 18:25.

▪ Ginapanugda nga basahon: 2 Cronica 16:9. Talupangda ang kahanda ni Jehova nga buligan ang mga may tagipusuon nga himpit sa iya.

Magmainandamon

Ang Biblia nagasiling: “Maalamon ang isa nga nakakita sang kapahamakan kag nagapanago.” (Hulubaton 22:3) Paano mo maaplikar ini nga laygay? Paagi sa pagkamainandamon!

“Kon posible, likawi ang mga tawo nga nagahambal tuhoy sining mga butang.”—Naomi, Japan.

“Likawi ang mga kaupdanan ukon mga kahimtangan nga mahimo mangin makatalagam. Halimbawa, may mga kilala ako nga nasulay bangod hubog sila.”—Isha, Brazil.

“Indi pag-isugid ang personal nga mga impormasyon, subong sang imo adres ukon numero sang telepono.”—Diana, Britanya.

“Indi maghakushakos sa imo mga klasmeyt.”—Esther, Nigeria.

 “Bantayi ang imo pamayo. Ang imo panapton dapat indi mahayluhon.”—Heidi, Alemanya.

“Ang maayo nga kaangtanan sa imo mga ginikanan kag ang hilway nga pagpakighambal sa ila tuhoy sini nga kahimtangan isa ka mabakod nga pangamlig.”—Akiko, Japan.

Binagbinaga ang imo panghambal, paggawi, kaupdanan, kag kon diin ka pirme nagakadto. Dayon, pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Ginabutang ko bala ang akon kaugalingon sa isa ka kahimtangan—ukon di-hungod nga nagahimo sing butang—nga nagapalig-on sa iban agod hagaron ako nga maghulid?’

▪ Ginapanugda nga basahon: Genesis 34:1, 2. Talupangda kon ngaa ang iya pagkadto sa sayop nga lugar may makahalanusbo nga resulta para kay Dina.

Dumduma, ang paghulid isa ka serioso nga butang sa pagtamod ni Jehova nga Dios kag dapat amo man sini ang imo pagtamod. Ang Biblia nagasiling: “Wala sing makihilawason ukon mahigko nga tawo . . . ang may palanublion sa ginharian ni Cristo kag sang Dios.” (Efeso 5:5) Paagi sa pagpanindugan sa kon ano ang husto, matipigan mo ang matinlo nga konsiensia kag mahuptan ang pagtahod sa kaugalingon. Si Carly nagsiling, “Ngaa ‘ipagamit’ mo ang imo lawas para sa insigida nga kaayawan sang iban? Amligi ang imo matinlo nga tindog sa atubangan ni Jehova, ang butang nga ginapanikasugan mo gid nga mahuptan!”

Dugang pa nga artikulo sang serye nga “Young People Ask . . .” ang masapwan sa Web site nga www.watchtower.org/ype

[Mga nota]

HUNAHUNAA

▪ Bisan pa daw makagalanyat sa di-himpit nga unod ang ginadumilian nga paghuliray, ngaa sayop gid ini?

▪ Ano ang himuon mo kon hagaron ka nga makigsekso?

[Kahon sa pahina 27]

▪ Ang Biblia nagasiling nga ang tawo nga nagapakighilawas “nagapakasala batok sa iya kaugalingon nga lawas.” (1 Corinto 6:18) Ngaa matuod ini? Tilawi kon may mahunahuna ka nga pila ka paagi nga nangin matuod ini, kag isulat ini sa ubos.

․․․․․

Ideya: Agod mabuligan ka nga masabat ang pamangkot sa ibabaw, tan-awa ang Reasoning From the Scriptures, pahina 188, kag Insight on the Scriptures, Tomo 1, pahina 863. Ini nga mga libro ginbalhag sang mga Saksi ni Jehova.

[Kahon sa pahina 29]

ISA KA PATALUPANGOD SA MGA GINIKANAN

“Sa eskwelahan ginhagad ako sang akon klasmeyt nga mag-‘hook up’ upod sa iya. Wala ko dayon nahangpan ang iya buot silingon. Onse anyos pa lang ako.”—Leah.

Ang topiko tuhoy sa sekso bukas na sa kabataan nga tuman pa ka lamharon ang edad. Madugay na gintagna sang Biblia nga ang “katapusan nga mga adlaw” pagatandaan sang “makahalanguyos nga mga tion nga mabudlay atubangon,” diin ang mga tawo “wala sing pagpugong sa kaugalingon” kag “mahigugmaon sa kinasadya sa baylo nga mahigugmaon sa Dios.” (2 Timoteo 3:1, 3, 4) Ang huyog nga mag-“hook-up” nga ginpadaku diri sa artikulo para sa mga pamatan-on, isa lang sa madamo nga pamatuod nga nagakatuman ini nga tagna.

Daku na gid ang kinatuhayan sang kalibutan karon kon ipaanggid sa imo gindak-an. Apang, sa pila ka bahin, ang mga problema pareho lang. Gani indi magkabalaka gid ukon mahadlok sa malain nga mga impluwensia nga nagalibot sa imo kabataan. Sa baylo, mangin determinado nga buligan sila nga sundon ang ginsugo ni apostol Pablo sa mga Cristiano mga 2,000 ka tuig na ang nagligad: “Isuklob ang kompleto nga hinganib gikan sa Dios agod makatindog kamo sing malig-on batok sa mga pahito sang Yawa.” (Efeso 6:11) Ang matuod, madamo nga Cristianong pamatan-on ang dalayawon nga nagapanikasog nga himuon kon ano ang husto, walay sapayan sang malain nga mga impluwensia sa palibot nila. Paano mo mabuligan ang imo kabataan nga himuon man ini?

Ang isa ka paagi amo ang paggamit sini nga impormasyon agod sugdan ang paghinun-anon upod sa imo anak. Ang bahin nga “ginapanugda nga basahon” may makapahunahuna nga mga teksto. Ang pila sini nagapadaku sang matuod nga mga halimbawa sang nagpanindugan sa kon ano ang husto kag nakatigayon sing mga pagpakamaayo ukon sang nagsupak sa mga kasuguan sang Dios kag nag-ani sang mapait nga mga resulta sini. Ang iban nga teksto sa bahin nga “ginapanugda nga basahon” nagaunod sang mga prinsipio nga makabulig agod makita sang imo kabataan ang hamili nga pribilehiyo nga yara sa ila—kag sa imo—sa pagkabuhi nahisuno sa mga kasuguan sang Dios. Ngaa indi magplano nga repasuhon ini nga impormasyon upod sa ila karon?

Ang pagsunod sa mga talaksan sang Dios para gid sa aton kaayuhan. (Isaias 48:17, 18) Ang pagsupak sa sini nagadala sing kasakit. Ang mga manugbalhag sang Magmata! nagapangamuyo nga pakamaayuhon ka ni Jehova samtang nagapanikasog ka nga ipatudok ang mga kasuguan kag mga prinsipio sang Dios sa tagipusuon sang imo kabataan.—Deuteronomio 6:6, 7.

[Retrato sa pahina 28]

Dapat mo ipahibalo nga indi ka gid magpasugot sa luyag nila