Isa ka Butang nga Mas Mapinadayunon Pa Sangsa Taliambong

Panugiron ni Rakel Koivisto

Sang 1950, nagdaug sa isa ka pungsudnon nga paindis-indis ang akon panugyan nga magtukod sing isa ka monumento agod padunggan ang mga napatay sadtong Bug-os Kalibutan nga Inaway II. Isa ka tuig sang ulihi, sang gin-inagurahan ang akon daku kag granito nga monumento paagi sa isa ka solemne nga seremonya sa Tuusula, Finland, wala ako makatambong. Tuguti ako sa pagpaathag kon ngaa.

NATAWO ako sang 1917, ang kinagot sa isa ka pamilya nga may walo ka kabataan nga nagapuyo sa uma sa nabagatnan sang Finland. Bisan imol lang kami, malipayon ako kag may kalig-unan. Ang akon mga ginikanan masaligan kag mahinadlukon sa Dios, kag gintudluan nila kami nga pabaloran ang espirituwal nga mga butang. Ang Biblia nga nabakal ni Tatay ginapabaloran gid sa amon puluy-an.

Sang bata pa ako, nagahimo ako sing magagmay nga mga estatwa nga human sa kahoy. Nagdayaw gid ang akon mga paryente sa akon ginahimo, gani ginsilingan nila ako nga magtuon sing taliambong. Sang ulihi, gin-aprobahan ang akon aplikasyon sa University of Industrial Arts sa Helsinki. Ining bantog nga eskwelahan, ang sentro sang taliambong sa Finland, makapainteres gid sa isa ka bata nga tagauma, kag nawili gid ako. Sang naggradwar ako sang 1947, naghunahuna ako nga may mabilin ako sa sining kalibutan nga isa ka butang nga magapadayon.

Importante nga Pagbag-o

Nian hinali nga nagbag-o ang akon mga tulumuron. Isa ka adlaw ginkadtuan ako sang akon magulang nga si Aune kag nalangkag nga nagsiling, “Nasapwan ko ang kamatuoran!” Nakabaton sia sing libro nga “Let God Be True,” nga ginbalhag sang mga Saksi ni Jehova. Wala ako magsapak. Wala magdugay, natalupangdan ko nga ang isa ko ka kaupod nga estudyante nga babayi sa unibersidad may amo man nga libro. Sang ginhikayan ko ini, nagsabat sia: “Untati ina! Ini nga libro magabulig sa imo nga mahangpan ang Biblia.” Ginkuha ko ang libro kag naubos ko dayon ini basa. Wala na ako manghikay; ang matuod, nakumbinsi ako nga ang kamatuoran yara sa mga Saksi. Narealisar ko man nga si Jehova nga Dios nagatanyag sa akon sing isa ka butang nga indi mahatag sang taliambong, ang kabuhi nga dayon.

Sang una ko nga nakilala ang mga Saksi, wala nila ako gin-agda sa ila mga miting. Amo kon ngaa abi ko ang miting para lamang sa mga katapo. Gani nagmatumato ako pamangkot kon bala puede ako makatambong. Nalipay ako sang mahibaluan ko nga bisan sin-o lang puede gali magtambong sa Cristianong mga miting. Ang pagtambong sa mga miting nagpalig-on sang akon pagtuo kag namat-od ako nga idedikar ang akon kabuhi kay  Jehova. Ginpahibalo ko ini nga desisyon sa publiko sang Nobiembre 19, 1950, sang ginbawtismuhan kami sang akon magulang nga babayi. Nalipay man kami nga sang ulihi, apat ko pa ka magulang nga babayi kag ang amon pinalangga nga mga ginikanan nangin Saksi man.

Ano nga Karera ang Akon Pilion?

Samtang nagatuon ako sa Biblia upod sa mga Saksi, nagauswag man ang akon karera sa taliambong. Sang makagradwar ako sa eskwelahan sang taliambong, nagtrabaho ako bilang kabulig sang isa ka propesor sang eskultura. Nian, subong sang ginsambit sa pamuno sining sugilanon, ang akon ideya para sa monumento sadtong mga napatay sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II nagdaug sa pungsudnon nga paindis-indis. Ang akon ginpanugda nga tig-ulo sini amo “Ang Dalan Sang Indi Na Makabalik,” nga nagapakita sang akon nagbag-o nga pagtamod sa inaway. (Isaias 2:4; Mateo 26:52) Sang ang estatwa—nga nagataas sing kapin sa lima ka metros—ginbuksan, wala ako bangod ang seremonya patriotiko kag wala ini nahisanto sa akon pasad sa Biblia nga mga pagpati.

Nagbantog ako, kag nakabaton sing daw tuman kaayo nga mga tanyag sa trabaho. Apang ginbinagbinag ko ang akon mga prioridad. Bisan pa nga naluyagan ko ang akon trabaho, mas mabaskog ang akon handum nga buligan ang iban sa espirituwal nga paagi. Amo kon ngaa sang 1953, nagpayunir ako, nga amo ang pagtawag sa bug-os tion nga mga ebanghelisador sang mga Saksi ni Jehova.

Kon kaisa ginasilingan ako nga kanugon sang akon ikasarang nga wala ko magamit. Apang narealisar ko nga temporaryo lamang ang bisan anong kadalag-an ko sa eskultura. Bisan ang mga monumento nga human sa bato nagakarumpag sa ulihi. Apang subong payunir, magamit ko ang kalabanan sang akon tion sa pagbulig sa iban nga maglakat sa dalanon pakadto sa kabuhi nga walay katapusan! (Juan 17:3) Walay sapayan, wala ko man ginkalimtan ang eskultura. Kon kaisa, nagahimo gihapon ako sang magagmay nga mga estatwa subong kalingawan kag ginabaligya ko ini agod magsakdag sa akon.

Pagsaylo Ko sa Uma

Sang 1957, pagkatapos sang apat ka tuig nga pagpayunir sa Helsinki, gin-agda ako sang sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Finland nga mag-alagad sa Jalasjärvi, isa ka banwa sa kaumhan sa rehiyon sang Nabagatnan nga Ostrobothnia. Nagtabuay kami didto ni Anja Keto, nga mas bata sing 17 anyos sa akon. Bisan wala ko pa makilala si Anja, ginbaton ko sing malipayon ang asaynment kag nag-upod kami saylo. Kami lang ang Saksi sa amo nga duog, gani pirme kami nagaupod sa pagministeryo. Wala magdugay nangin suod kami nga mag-abyan.

Ang pagsaylo sa Jalasjärvi nagakahulugan nga magkabuhi liwat kaangay sadtong akon pagkabuhi 20 ka tuig ang nagligad, antes ako mangin eskultor sa kapital nga siudad. Mabudlay gid kon tigtulugnaw, kag kon kaisa dapat kami magtabok sa niebe nga taga-balikawang. Nagapuyo kami sa diutay nga balay, nga indi gid masulhay. Nagasag-ub kami sa malapit nga tuburan, kag kon kaisa ang tubig nga amon ginsag-ub yelo na pagkaaga. Apang bastante man ang amon mga kinahanglanon. (1 Timoteo 6:8) Malipayon kag masako yadto nga mga tinion.

Masako sa Makapaladya nga Hilikuton

Sang primero, ang amon mga panikasog daw indi gid madinalag-on bangod wala kami ginabaton sang mga pumuluyo. Agod mahangpan nila ang amon hilikuton, nagpasalida kami sing mga pelikula nga ginhimo sang mga Saksi ni Jehova, subong sang The New World Society in Action kag The Happiness of the New World Society. Bangod sini nahangpan nila kami kag ang aton organisasyon, lakip ang positibo nga epekto sang aton mga hilikuton sa katawhan sa bug-os nga kalibutan. Madamo ang nagtipon para sa sini nga mga pasalida.

Sang isa ka higayon si Eero Muurainen, isa ka nagalakbay nga manugtatap sang mga Saksi ni Jehova, nagpasalida sang The New World Society in Action sa isa ka publiko nga tinukod. Gutok katama nga halos indi ako makasal-ot sa higad. Dapat magtindog ako sa isa lang ka tiil kag magsandig sa dingding, kay wala na sing matapakan ang isa ko ka tiil sa salog. Sang matapos ang pasalida, madamo ang nagpalapit sa amon kag nangabay nga duawon sila.

Naggamit man kami sing isa ka daku nga tape recorder para patukaran sang ginrekord nga mga pamulongpulong sa Biblia sa mga balay sa uma. Isa ka bes nagpasugot kami nga patunugon ini nga diskurso sing mga alas 7:00 sa gab-i sa balay sang isa ka pamilya, kag gin-agda namon ang bug-os nga minuro nga magtambong. Sina nga aga, nagbisikleta  kami pakadto sa isa ka minuro agod magbantala, nga ang kalayuon mga 25 kilometros, kay abi namon matapos ini antes maggab-i. Apang sang nagpauli na kami, puerte ang lutak sa alagyan kay nag-ulan.

Sang ulihi ang goma sang amon bisikleta napuno sing lutak amo nga indi na ini magtiyog, gani ginpas-an namon pauli ang amon bisikleta. Subong resulta, gab-i na kami nakahalin sa amon puluy-an agod kadtuan ang ginplano nga miting. Ginpas-an namon ang amon mabug-at nga tape recorder kag nakaabot sing mga alas 10:00 sa gab-i. Abi gid namon wala na sing tawo. Apang nakibot gid kami kay ang balay puno sang mga pumuluyo nga nagahulat sa amon! Pagkatapos sang diskurso, nangin masadya ang paghambalanay. Kaagahon na kami nakapauli, kapoy gid apang tuman ka malipayon!

Malayo gid ang distansia sang tagsa ka minuro amo nga ang mga Saksi sa rehiyon nagbulig sa amon nga makabakal sing salakyan—isa ka daan nga salakyan nga ginhimo sa Rusya. Nangin mas mahapos ang amon pagbantala bangod sini. Sang ulihi, nangin bantog ini bangod ang obispo sang isa ka diosesis nagsiling sa mga sumilimba sang nagduaw sia nga indi kami pagbatunon sa ila mga puluy-an. Ang ginapatuhuyan niya amo ang duha ka babayi nga sakay sa asul nga salakyan. Nag-epekto dayon sa mga tawo ang paandam. Luyag nila mahibaluan kon sin-o ang duha ka babayi kag kon ngaa makatalagam gid sila! Madamo nga mga paghambalanay sa Biblia ang natabo bangod sang ila pagkamausisaon. Nangin matuod gid ang ginsiling ni Isaias: “Ang bisan ano nga hinganiban nga himuon batok sa imo indi magmadinalag-on.”—Isaias 54:17.

Sang ulihi, nagbunga ang amon hilikuton. Nagsugod kami sa paghiwat sing semanal nga mga miting upod sa diutay nga grupo sang mga interesado. Nagdamo sa ulihi ang amon grupo, kag sang 1962 isa ka kongregasyon ang natukod nga may 18 ka Saksi, ang kalabanan babayi. Pagligad sang duha ka tuig ginsaylo kami ni Anja sa banwa sang Ylistaro sa amo man nga rehiyon.

Makalilipay nga Palibot

Nalipay kami sa katahom kag katawhay sang kaumhan sa amon bag-o nga asaynment, apang mas nalipay kami sa mga tawo. Kalabanan sa ila maabiabihon kag mainabyanon. Matuod, madamo ang relihioso gid kag patriotiko, kag kon kaisa ginaakigan nila kami; apang may iban man nga nagatahod gid sa Biblia. Madamo nga beses nga kon ginapagua namon ang Biblia, ginauntatan sang mga babayi ang ila hilikuton sa balay kag nagapamati kag ang mga lalaki nagakuha sang ila kalo—mga kalo nga daw nagatapik na sa ila ulo. Kon kaisa kon magtuon kami sa Biblia, ang bug-os nga panimalay, kag bisan ang mga kaingod, magabuylog sa pagtuon.

Nangin inspirasyon ko sa akon hilikuton sa taliambong ang sinsero kag bunayag nga mga tawo nga akon masugilanon sa pag-alagad. Kon bakante ako, nagakuha ako sing pila ka daga kag ginaobra ini. Bangod nanamian gid ako sa makawiwili kag palakadlaw nga mga tawo, ang kalabanan nga ginahimo ko, mga estatwa nga tawo. Madamo sa ila mga babayi nga nagahimo sang ila hilikuton sa puluy-an. Ang isa ka artikulo sa magasin nagsiling tuhoy sa akon mga eskultura: “Nagapabanaag sila sang kasadya kag paghidait sa duta, upod ang pagkapalalahog kag pagkabalanse . . . Ang daku nga pagpalangga sa mga tawo upod ang ekselente nga  kalantip sa taliambong amo ang rason kon ngaa nahimo ini nga mga eskultura.” Apang, nagahalong gid ako nga indi mawili sa taliambong. Determinado ako nga tumanon ang akon desisyon nga alagaron si Jehova sing bug-os tion.

Sang 1973, gintanyagan ako sing trabaho nga indi ko gid mapangindian. Ginpangabay ako nga maghimo sing isa ka daku nga eskultura nga human sa daga para sa bag-o nga kadak-an sang sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Vantaa, Finland. Ang Salmo 96:11-13 amo ang ginpili subong basihan sini nga ulubrahon. Nalipay gid ako nga magamit ang akon mga ikasarang sa pagdayaw kay Jehova!

Bangod nagahimo lamang ako sang mga eskultura para sa akon kalingawan sang nagapayunir ako, nakibot ako nga ginhatagan ako sing pension subong artist sang naulihi nga bahin sang katuigan 1970. Siempre, ginaapresyar ko ining pinansial nga bulig, apang nakahunahuna ako, ‘Amo lang bala sini ang akon nabaton sa akon mga panikasog kon ginhinguyang ko ang akon kabuhi sa taliambong? Pila lang ka ekstra nga kuarta agod mangin malig-on ang akon pagretiro?’ Tuman gid ini kadiutay kon ipaanggid sa padya nga kabuhi nga walay katapusan!—1 Timoteo 6:12.

Balik sa Siudad

Sang 1974 may daku nga pagbag-o sa amon kabuhi kag ministeryo. Gin-asayn kami sa Turku, isa ka daku nga siudad. Sadto nga tion madamo sing bag-o nga mga apartment ang ginpatindog didto, kag ang pagdagsa sang mga tawo nagakinahanglan nga may mga manugbantala sang Ginharian. Sang primero, daw indi kami malipayon sa amon bag-o nga asaynment sa siudad. Daw mas mabudlay ang pagbantala sa mga pumuluyo sa siudad, kay madamo sa ila ang wala nagasapak. Apang sing amat-amat nakapasibu kami sa bag-o nga teritoryo, kag nasapwan namon nga madamo ang nagaapresyar sang mga kamatuoran sa Biblia.

Pagligad sang mga tinuig, pribilehiyo namon ni Anja nga makabulig sing kapin sa 40 ka tawo nga magdedikar sang ila kabuhi kay Jehova. Nalipay gid kami sa sining espirituwal nga kabataan! (3 Juan 4) Sang nagligad nga mga tinuig nagluya ang akon panglawas, apang nabatyagan ko gid sing bug-os ang pagsakdag ni Jehova, ang gugma sang kongregasyon, kag ang “nagapalig-on nga bulig” sang akon pinalangga kag kaupod nga payunir, si Anja. (Colosas 4:11; Salmo 55:22) Sang nakilala ko si Anja sang nagligad nga mga 50 ka tuig, wala gid namon nahunahuna nga tubtob buhi ang amon pag-updanay subong payunir.

Ang isa ka bantog nga hulubaton nagasiling, “Ang kabuhi malip-ot apang ang taliambong nagapadayon.” Apang wala ako nagaugyon sa sini. Ang akon iya ginaugyunan amo ang mga pinamulong ni apostol Pablo sa 2 Corinto 4:18: “Ang mga butang nga makita umalagi, apang ang mga butang nga indi makita wala sing katapusan.” Ang tanan ko nga kalipay subong isa ka eskultor—“ang mga butang nga makita”—umalagi lamang. Indi gid ini mapaanggid sa akon kalipay sa pag-alagad kay Jehova, kag wala ini nagahatag sing kabuhi nga walay katapusan. Nalipay gid ako nga ginhinguyang ko ang akon kabuhi sa “mga butang nga indi makita,” ang mga butang nga mas mapinadayunon pa sangsa taliambong!

[Retrato sa pahina 19]

Nagaobra sa akon monumento nga granito

[Retrato sa pahina 21]

Upod kay Anja (wala), 1957

[Retrato sa pahina 22]

Upod kay Anja (tuo) karon