Pagbantay sa Kalibutan

▪ Sang nagligad lang nga dekada, mga 40 milyones ka Intsik nga mangunguma ang nadulaan sing duta bangod sa madasig nga pagsangkad sang siudad.—CHINA DAILY, CHINA.

▪ Sang 2005, may 28 ka dalagku nga inaway kag 11 ka pagbangigay nga naggamit sing armas sa bug-os nga kalibutan.—VITAL SIGNS 2006-2007, WORLDWATCH INSTITUTE.

▪ Madinalag-on nga napalupad sang isa ka grupo gikan sa Tokyo Institute of Technology ang isa ka mamag-an kaayo kag may piloto nga eroplano nga nagabug-at sing kubos sa 55 ka kilo kag ginapadalagan lamang sang kinaandan nga baterya. Ang eroplano nakalupad sing 391 ka metro sa sulod sang 59 segundos.—MAINICHI DAILY NEWS, JAPAN.

▪ Sa naga-Internet nga mga Olandes nga nagaedad sing 12 tubtob 20 nga nagakadto sa “profile sites” samtang nagagamit sing webcam, “40 porsiento sa mga lalaki kag 57 porsiento sa mga babayi ang ginreport nga ginpauba ukon ginpahimo sang pila ka seksuwal nga buhat sa atubang sang webcam.”—RUTGERS NISSO GROEP, NETHERLANDS.

Makapagiyan Bala ang mga Video Game?

“Ang pagpanghikot sang utok sang mga tawo nga palahampang sang video game kaangay sa iya sang mga alkoholiko ukon nagiyan sa marijuana.” Amo ini ang ginsiling sang sikologo nga si Ralf Thalemann, nga lider sang grupo sang mga manugpanalawsaw tuhoy sa pagkagiyan sa Charité University Hospital, sa Berlin, Alemanya. Ginapatihan nga ang kapagsik nga ginatuga sang sobra nga pag-video game nagapataas sa paggua sang dopamine sa utok sang nagahampang, nga nagapaayo sang pamatyag kag sa ulihi pagabangdan sang “pagkagiyan.” Suno sa isa ka surbe mahimo ini matabo sa kapin sa 10 porsiento sang mga naga-video game.

Masami nga “Walay Kalig-unan kag Problemado” ang mga Manggaranon

“Ang mga milyonaryo nagabatyag nga walay kalig-unan kag problemado,” siling sang pamantalaan sa Beijing nga China Daily. May surbe nga ginhimo sa mga tawo nga may promedyo nga manggad nga 2.2 bilyones ka yuan ($275 milyon) sa East China kag South China. Nasapwan sang mga manugpanalawsaw, nga nagtuon tuhoy sa “pagtamod sang manggaranon sa relihion, pag-asawahay, kabuhi, karera kag kuarta,” nga “kalabanan nga milyonaryo pareho nga nagahigugma kag nagadumot sa kuarta.” Madamo sa mga ginpamangkot sa surbe ang nagsiling nga magluwas sa tindog sa katilingban kag pagbatyag sing katigayunan, “problema ang panguna nga butang nga gindala sa ila sang kuarta.”

Ang Pagpanguma Maayo Para sa May Balatian sa Hunahuna

Sining karon lang, kapin sa 100 ka eksperto halin sa 14 ka pungsod ang nagtipon sa Stavanger, Norway agod magtuon tuhoy sa Green Care, ang ideya nga tingbon ang pagpanguma, pagtudlo, kag pag-atipan sa panglawas. Suno sa kompanya sa pagwaragwag nga NRK, ang iban nga madugay na nga may balatian sa hunahuna indi na kinahanglan nga isulod pa sa institusyon kon magpanguma sila. ‘Makapapagros ini sa panghunahuna kag lawas.’ Kapin sa 600 ka ulumhan sa Norway ang nag-ugyon sa Green Care, kag nadugangan man sini ang ila ginakita.

Isa ka Kapuslanan sang mga Kampanaryo

“Ang mga simbahan sa New England [sa Estados Unidos] nakakita sing solusyon sa nagadiutay nila nga badyet: paarkilahan ang ila matahom nga mga kampanaryo sa mga kompanya sang cell phone nga nagakinahanglan sang mga cell site,” siling sang magasin nga Newsweek. Ang mga duog para sa mga torre nga nagapadala kag nagabaton sang mga mensahe halin sa cell phone ginalimitehan sang kasuguan sa mga lugar nga may pamalay, kag indi luyag sang mga pumuluyo nga may malaw-ay nga mga antena sa ila lugar. Gani, ginatago sang mga kompanya sang cell phone ang ila mga kagamitan sa mga kampanaryo sang simbahan. Ang presidente sang isa ka consulting firm para sa mga simbahan nagsiling: “Ang una nga simbahan nga gin-antenahan ginaarkilahan na karon sang tatlo ka kompanya sang cell phone, kag may kita sila nga $74,000 kada tuig sa lugar nga wala gid man ginagamit.”