Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Ano ang Himuon Ko kon Mag-away ang Akon mga Ginikanan?

INDI malikawan nga maapektuhan ka kon magbaisay ang imo mga ginikanan. Kay man, palangga mo sila kag nagasandig ka sa ila pagsakdag. Gani, mahimo nga mabalaka ka gid kon daw pirme lang sila nagabangigay. Ngaa kon kaisa daw wala nagahangpanay ang imo mga ginikanan?

Magkatuhay sing Opinyon

Si Jesus nagsiling nga kon ang lalaki kag babayi mag-asawahay, sila “mangin isa ka unod.” (Mateo 19:5, NW) Nagakahulugan bala ini nga mangin pareho pirme ang pagtamod nanday Tatay kag Nanay mo? Indi. Ang matuod, wala sing duha ka tawo—bisan ang mag-asawa nga may paghiusa gid—ang magaugyunay sa tanan nga butang.

Kon magkatuhay ang opinyon sang imo mga ginikanan, indi buot silingon nga maguba na ang ila pag-asawahay. Pat-od gid nga nagahigugmaanay gihapon ang imo mga ginikanan, bisan pa may mga tion nga maugot sila sa isa kag isa. Kon amo, ngaa nagabaisay sila? Ayhan indi pareho ang ila pagtamod sa pila ka butang. Indi ini pirme malain kag wala man ini nagakahulugan nga mabulagay na sila.

Sa pag-ilustrar: Nakatan-aw ka na bala sing sine upod sa imo suod nga mga abyan, apang paggua ninyo sa sinehan, magkatuhay ang inyo opinyon sa inyo gintan-aw? Posible nga matabo ini. Bisan ang mga tawo nga suod sa isa kag isa magkatuhay sing pagtamod.

Amo man ang imo mga ginikanan. Ayhan pareho nila nga ginakabalak-an ang galastuhon sang pamilya, apang magkatuhay ang ila paagi sa pag-uyat sing kuarta; pareho nila nga luyag nga magbakasyon ang pamilya, apang magkatuhay ang ila pagtamod tuhoy sa paglingawlingaw; ukon pareho nila nga handum nga magmadinalag-on ka sa imo pag-eskwela, apang lainlain ang ila paagi sa pagpalig-on sa imo. Ang punto amo, ang paghiusa wala nagakahulugan nga pirme pareho ang inyo mga opinyon. Bisan ang mga mag-asawa magkatuhay sing pagtamod.

Apang, ngaa nagaaway kon kaisa ang imo mga ginikanan kon indi sila mag-ugyunay? Ngaa ang isa ka gamay nga butang ginatunaan sang away?

Bangod Indi Himpit

Ang pagkadihimpit amo ang ginabangdan sang madamo nga pagbaisay sang mga ginikanan. Ang Biblia nagasiling: “Sa madamung butang kita tanan nagakasayup, kay kon sin-o ang wala nagakasayup sa polong sia himpit nga tawo.” (Santiago 3:2) Indi himpit ang imo mga ginikanan, kag amo  ka man. Sa pila ka tion, tanan kita makahambal sing butang nga indi gid amo ang aton buot silingon, kag kon kaisa ang aton mga tinaga makasakit kaangay sang “mga pagsuntok sang espada.”—Hulubaton 13:18.

Posible nga natabo man ini sa imo. Halimbawa, may madumduman ka bala nga tion nga nagbaisay kamo sang isa nga suod sa imo? Mahimo gid nga may madumduman ka. “Tanan kita may mga di-pag-ugyunay gid kon kaisa,” baton sang pamatan-on nga si Marie. * Ang matuod, ang mga tawo nga palangga ko gid, amo man ang mga tawo nga makapaakig gid sa akon, siguro bangod daku gid ang ginapaabot ko sa ila!” Daku man ang ginapaabot sang Cristianong mga mag-asawa sa isa kag isa. Indi ini katingalahan kay mataas ang talaksan nga ginapatuman sang Biblia sa ila. (Efeso 5:24, 25) Apang bangod indi sila himpit, pat-od gid nga ang isa sa ila ukon sila gid nga duha makasayop. Ang Biblia nagsiling: “Ang tanan nagpakasala kag nawad-an sang himaya sang Dios.”—Roma 3: 23; 5:12.

Busa, natural lang kon magbaisay ang imo mga ginikanan. Si apostol Pablo mismo nagsulat nga ang mga minyo makaekperiensia sing “kapipit-an sa unod [NW],” ukon, subong sa pagbadbad sang The New English Bible, sing “kasakit kag kalisud.” (1 Corinto 7:28) Ang mabudlay ispelingon nga amo, sobra nga trapik, wala ginalauman nga mga balayran—pila lamang sa mga butang nga mahimo bangdan sang tension sa balay.

Ang pagdumdom nga di-himpit ang imo mga ginikanan kag, kon kaisa, madamo sila sing mga problema makabulig sa imo nga tamdon sing nagakaigo ang mga butang kon mag-baisay sila. Amo sini ang natalupangdan ni Marie. “Daw pirme karon nagaaway ang akon mga ginikanan sangsa nagligad,” siling niya, “kag kon kaisa ginapensar ko nga basi natak-an na sila sa isa kag isa. Apang, ginasilingan ko ang akon kaugalingon, ‘Batuna ang katunayan nga indi mahapos ang 25 ka tuig nga pag-asawahay kag pag-atipan sa lima ka anak!’” Mapakita mo man ang “simpatiya” kon dumdumon mo nga madamo sing responsibilidad ang imo mga ginikanan.—1 Pedro 3:8, NW.

Kon Paano Ini Atubangon

Ayhan nabaton mo na nga di-himpit ang imo mga ginikanan kag may ginaatubang sila nga mga kabudlayan adlaw-adlaw. Apang, may pamangkot gihapon, Ano ang himuon mo kon mag-away sila? Tilawi ang masunod nga mga panugyan:

▪ Indi magpasilabot. (Hulubaton 26:17) Indi mo responsibilidad nga mangin manuglaygay ukon manughusay kon magbais ang imo mga ginikanan. Basi ikaw pa ang maukpan kon magpasilabot ka. “Gintilawan ko anay nga tambagan sila, apang masami nga ginasilingan nila ako nga indi mag-entra,” siling sang 18 anyos nga si Charlene. Pabay-i ang imo mga ginikanan nga magsolbar sang ila problema.

▪ Tamda sing nagakaigo ang mga butang. (Colosas 3:13) Subong sang nasiling na, ang pagbaisay sang imo mga ginikanan sa tion kag tion wala nagakahulugan nga mabulagay na sila. Gani, indi  pagsapaka ang ila panalagsa nga pagbangigay. Siling sang 20 anyos nga si Melanie tuhoy sa iya mga ginikanan: “Bisan pa mag-away sila, nahibaluan ko nga nagahigugmaanay gihapon sila kag palangga nila gihapon kami. Husayon nila ini.” Mahimo nga amo man sini kon mag-away ang imo mga ginikanan.

▪ Ipangamuyo ang imo mga kabalaka. Indi kinahanglan nga hipsan mo lang ang imo mga kabalaka. Ang Biblia nagasiling: “Itungtung sa GINOO ang imo lulan, kag sia magaalay-ay sa imo.” (Salmo 55:22) Daku gid ang mabulig sang pangamuyo. Si apostol Pablo nagsulat sa mga taga-Filipos: “Ipakilala sa Dios ang inyo mga pangabay. Kag ang paghidait sang Dios, nga nagalabaw sa tanan nga paghangup, magatipig sang inyo mga tagiposoon kag inyo mga painoino kay Cristo Jesus.”—Filipos 4:6, 7.

▪ Indi pagpabay-i ang imo kaugalingon. Indi maalamon nga problemahon mo ang butang nga indi mo kontrolado. Basi maapektuhan pati ang imo panglawas. Ang Biblia nagasiling: “Ang kabug-atan sa tagiposoon sang tawo nagapakoko sa sini.” (Hulubaton 12:25) Makig-upod sa makapalig-on nga mga abyan kag maghimo sing mapuslanon nga mga hilikuton agod maghaganhagan ang imo kabalaka.

▪ Makighambal sa imo mga ginikanan. Bisan nga indi ka dapat magpasilabot sa away sang imo mga ginikanan, masugiran mo sila nga nagakaapektuhan ka kon mag-away sila. Mangita sing nagakaigo nga tion nga hambalon ang isa sa ila. (Hulubaton 25:11) Maghambal nga may “pagpaubus kag pagtahud.” (1 Pedro 3:15) Indi sila pagbasula. Sugiri lang sila kon paano ka nagakaapektuhan kon magbaisay sila.

Ngaa indi mo pagtilawan ini nga mga panugyan? Mahimo nga pamatian ka sang imo mga ginikanan. Bisan pa nga indi ka nila pagpamatian, malipay ka nga mahibaluan nga walay sapayan nga indi mo makontrol ang imo mga ginikanan, may sarang ka himuon kon mag-away sila.

Ang dugang nga artikulo sa serye sang “Young People Ask . . .” masapwan sa Web site nga www.watchtower.org/ype

[Nota]

HUNAHUNAA

▪ Ngaa may mga tion nga wala nagahangpanay ang imo mga ginikanan?

▪ Ano ang isiling mo sa imo manghod nga naapektuhan gid kon mag-away ang inyo mga ginikanan?

[Kahon sa pahina 20]

PATALUPANGOD SA MGA GINIKANAN

Sa pag-asawahay, indi malikawan ang mga di-paghangpanay. Apang, yara sa imo kon paano mo ini atubangon. Naapektuhan gid ang mga pamatan-on kon magbaisay ang ila mga ginikanan. Butang ini nga dapat gid talupangdon, kay sa masami, ang inyo pag-asawahay amo ang halimbawa nga mahimo ilugon sang inyo mga anak kon magminyo sila. (Hulubaton 22:6) Ano abi kon gamiton mo ang mga di-paghangpanay subong kahigayunan agod mapakita mo sa imo mga anak ang epektibo nga mga paagi sa pagsolbar sang gamo? Tilawi ang mga masunod:

Magpamati. Ginasilingan kita sang Biblia nga “magmadagmit sa pagpamati, magmahinay sa paghambal, magmakuli sa pagpangakig.” (Santiago 1:19) Indi paggatungi ang problema paagi sa ‘pagbalos sang malaut sa malaut.’ (Roma 12:17, NW) Bisan pa nga daw indi magpamati ang imo tiayon, makadesisyon ka nga magpamati.

Magpaathag sa baylo nga magmulay. Sa matawhay nga paagi, sugiri ang imo tiayon kon ano ang epekto sa imo sang iya ginhimo. (“Nasakitan ako kon . . .”) Batui ang huyog nga magbasol kag magmulay. (“Wala ka gid nagaulikid sa akon.” “Wala ka gid nagapamati.”)

Indi pagsumalanga ang kaakig. Kon kaisa mas maayo pa nga maghipos lang anay kag maghambalanay ugaling liwat kon indi na kamo akig. Ang Biblia nagasiling: “Ang pagsugud sang kasuayon kaangay sang isa nga nagapagowa sing tubig; busa bayai ang sinuay sa wala pa sing inaway.”—Hulubaton 17:14.

Mangayo sing pasaylo sa isa kag isa, kag kon nagakaigo, pati sa inyo mga anak. Ang 14 anyos nga si Brianne nagsiling: “Kon kaisa, pagkatapos nila away, ang akon mga ginikanan nagapangayo sing pasaylo sa amon ni Manong bangod nahibaluan nila nga nagakaapektuhan kami.” Ang isa sa labing importante nga mga leksion nga matudlo ninyo sa inyo mga anak amo ang mapainubuson nga pagsiling sing, “Pasayluha ako.”

Para sa dugang pa nga impormasyon, tan-awa ang Magmata! nga Enero 8, 2001, pahina 8-14, kag ang Awake! nga Enero 22, 1994, pahina 3-12.

[Retrato sa pahina 19]

Indi sila pagbasula. Sugiri lang sila sang imo ginabatyag