Ano ang Kaundan sang Biblia?

PARA sa pila, ang Biblia isa ka tulun-an sang maragtas kay nagasugid ini tuhoy sa linibo ka tuig nga pagpakig-angot sang Dios sa katawhan. Para naman sa iban, isa ini ka tulun-an sang maayong pamatasan. Nasiling nila ini bangod nasulat sa Biblia ang kapin sa 600 ka kasuguan nga ginhatag sang Dios sa pungsod sang Israel para sa hukmanan, panimalay, kag relihion. Ginakabig naman sang iban ang Biblia subong espirituwal nga giya nga nagasugid tuhoy sa panghunahuna sang Dios.

Ang matuod, husto sila tanan. Ang Biblia mismo nagasiling: “Ang bug-os nga kasulatan ginbugna sang Dios kag mapuslanon sa pagpanudlo, sa pagsabdong, sa pagsaway, kag sa paghanas sa pagkamatarung, agud nga ang tawo sang Dios mahimpit, nga masangkapan nga sa tagsa ka maayong buhat.” (2 Timoteo 3:16, 17) Ang tanan nga nasulat sa Biblia, lakip ang maragtas, mga kasuguan, kag mga laygay, mapuslanon gid.

Apang, ang Biblia indi lamang koleksion sang mapuslanon nga impormasyon. Isa ini ka pinasahi nga tulun-an kay nagaunod ini sang mensahe ni Jehova nga Dios. Nagahatag ini sing praktikal nga laygay sa aton. Nagasugid man ini sang katuyuan ni Jehova para sa duta kag sa katawhan, kag ginapakita man sini kon paano niya dulaon ang mga kabangdanan sang pag-antos. Kag importante sa tanan, ginapaathag sang Biblia nga hungod nga ginpasipalahan ang Dios kag ginasugid sa aton kon paano niya lubaron ining hulusayon nga nagaapektar sa bug-os nga uniberso.

Gintawag ang Dios nga Butigon kag Indi Maayo nga Manuggahom

Sang gintuga sang Dios ang una nga mga tawo, sanday Adan kag Eva, ginasugiran kita sang Biblia nga himpit ang ila hunahuna kag lawas kag ginpapuyo sila sa isa ka matahom nga duog. Ginsugo sila nga atipanon ang duta kag ang mga kasapatan. (Genesis 1:28) Subong mga anak sang Dios, mahimo magkabuhi si Adan kag si Eva sing dayon sa duta kon tumanon nila ang ila langitnon Amay. Apang may isa ka butang nga gindumili ang Dios sa ila. “Makakaon ka sing hilway sang tagsa ka kahoy sang katamnan,” siling ni Jehova, “apang gikan sa kahoy sang pagkilala sang maayo kag malaut dili ka magkaon sa iya, kay sa adlaw nga magkaon ka sa iya mapatay ka nga totoo.”—Genesis 2:16, 17.

Apang, kabaliskaran ang ginsiling sang isa ka espiritu nga tinuga nga gintawag sang Biblia nga Satanas nga Yawa: “Dili kamo mapatay nga totoo.” (Genesis 3:1-5) Paagi sa makahason nga pagsumpakil sa Dios, wala lamang niya gintawag nga butigon ang Manunuga kundi ginpahangop man niya nga sayop ang Iya paagi sang paggahom kag mas maayo ang kahimtangan sang tawo kon wala ang Dios. Ginpapati ni Satanas si Eva nga kon indi nila pagtumanon ang Dios, mangin hilway sila kag makadesisyon na sila para sa ila kaugalingon kon ano ang husto kag sayop. Ginsilingan niya si Eva nga “manginkaangay [sia] sang Dios”! Gani, ginpasipalahan ni Satanas ang maayo nga ngalan ni Jehova kag gin-upangan ang iya katuyuan.

Indi gid maayo ang nangin epekto sadto nga paghambalanay. Gani tuyo gid ni Jehova nga tinluan ang iya ngalan. Amo ini ang tema sang Biblia nga ginsumaryo ni Jesus sa modelo nga pangamuyo nga kilala nga Pangamuyo sang Ginuo ukon Amay Namon. Gintudluan ni Jesus ang iya mga sumulunod nga mangamuyo: “Pakabalaanon ang imo ngalan. Magkari ang imo ginharian, Paghimoon ang imo kabubut-on sa duta.”—Mateo 6:9, 10.

Kon Paano Gintinluan sang Dios ang Iya Ngalan

Si Satanas nagpautwas sing pila ka sadsaran nga mga pamangkot: Sin-o ang nagasugid sang matuod—si Jehova ukon si Satanas? Maayo bala kag makatarunganon nga manuggahom si Jehova? May kinamatarong bala sia sa pagpaabot nga tumanon sia sang mga tawo? Mas maayo bala ang kahimtangan sang katawhan kon sila ang maggahom sa ila kaugalingon? Agod masabat ini nga mga pamangkot,  ginpahanugutan anay ni Jehova nga gamhan sang tawo ang iya kaugalingon.

Ano ang resulta? Sugod sang magbinutig si Satanas, nag-antos kag nagkalisod lamang ang katawhan. Gani, napamatud-an nga si Satanas amo ang butigon kag magaantos lamang ang katawhan kon indi sila magpasakop sa Dios. Apang, katuyuan gid ni Jehova nga tinluan ang iya ngalan kag dulaon ang tanan nga pag-antos kay ginahigugma niya kita kag walay latid ang iya kaalam. Himuon niya ini paagi sa iya Mesianikong Ginharian. Ano ini nga Ginharian?

Ang Solusyon sang Dios—Ang Ginharian

Minilyon ka tawo adlaw-adlaw ang nagapangadi sang Amay Namon. Ngaa indi mo pagbinagbinagon sing makadali kon ano ang kahulugan sini? Ini nagasiling: “Magkari ang imo ginharian.” (Mateo 6:10) Ina nga Ginharian indi lamang kahimtangan sang tagipusuon, suno sa pagdumdom sang iban. Kundi subong sang ginapahangop sang termino nga “hari,” isa ini ka langitnon nga panguluhan nga pagagamhan ni Jesucristo nga “Hari sang mga hari.” (Bugna 19:13, 16; Daniel 2:44; 7:13, 14) Ginatudlo sang Biblia nga kon si Jesus na ang magagahom sa bug-os nga duta magaluntad ang paghidait kag paghiusa sa tunga sang mga katawhan kay dulaon niya ang tanan nga kalautan. (Isaias 9:6, 7; 2 Tesalonica 1:6-10) Gani, indi ang tawhanon nga panguluhan, kundi ang Ginharian sang Dios ang magatuman sang mga pulong ni Jesus: “Paghimoon ang imo kabubut-on sa duta.”

Agod pat-od nga matuman ining mga pulong, ginhatag ni Jesus ang iya kabuhi subong gawad agod tubson ang mga kaliwat ni Adan gikan sa sala kag kamatayon. (Juan 3:16; Roma 6:23) Busa, sa idalom sang Ginharian sang Dios, mabatyagan sang tanan nga nagatuo sa halad gawad ni Cristo nga wala na ang mga epekto sang sala ni Adan kag amat-amat na sila nga magahimpit. (Salmo 37:11, 29) Madula na ang mga balatian ukon pagluya sang lawas nga nagapaantos sa aton, ilabi na kon magtigulang na kita. Bisan gani ang kasubo nga tuga sang balatian kag kamatayon ‘magataliwan’ na.—Bugna 21:4.

Paano kita makapat-od nga tumanon sang Dios ang iya mga saad? Ginatos ka saad sa Biblia ang natuman na. (Tan-awa ang pahina 9.) Gani, maathag nga ang pagtuo sa Biblia indi bulag ukon di-realistiko nga pagpati, kundi makatarunganon ini kag ginasakdag sang madamo nga pamatuod.—Hebreo 11:1.

Praktikal nga mga Laygay sa Aton Tion

Magluwas sa paghatag sing masaligan nga paglaum sa palaabuton, ang Biblia nagabulig man sa aton nga mangin malipayon karon. Halimbawa, ang Pulong sang Dios nagahatag sing labing maayo kag praktikal nga laygay tuhoy sa pag-asawahay, pamilya, pagpakig-angot sa iban, pagsapo sing kalipay, kag sa iban pa nga mga topiko. Binagbinaga ang pila ka halimbawa.

▪ Hunahunaa anay antes ka maghambal. “Ang maparas nga mga pulong makapilas sing madalom subong sang espada, Pero ang mga pulong sang maalam nga tawo makaayo sang mga pilas.”—Hulubaton 12:18, Maayong Balita.

▪ Likawi ang wala sing namunamo nga pagpangimon. “Ang malinong nga tagiposoon amo ang kabuhi sang unud, apang ang kahisa amo ang pagkagabuk sang mga tul-an.”—Hulubaton 14:30.

▪ Disiplinaha ang imo kabataan. “Hanasa ang bata sa dalanon nga dapat niya paglaktan, kag bisan tigulang na sia indi sia magtalikod sa sini.” “Ang bata nga ginapabayaan sa iya kaugalingon nagapakahuya sa iya iloy.”—Hulubaton 22:6; 29:15.

▪ Mangin mapinatawaron. Si Jesus nagsiling: “Bulahan ang mga maloloy-on, kay sila makaagum sing kalooy.” (Mateo 5:7) Ang maalam nga si Hari Solomon nagsulat: “Ang gugma nagatabon sang tanan nga paglapas.” (Hulubaton 10:12) Kon mabug-at ang sala nga nahimo sa imo kag indi puede nga patawaron kag kalimtan na lang, ang Biblia nagalaygay: “Kadto ka kag isugid sa iya ang sayup niya, sa tunga ninyo nga duha lamang.”—Mateo 18:15.

▪ Likawi ang gugma sa kuarta. “Ang gugma sa cuarta amo ang gamut sang tanan nga kalainan; paagi sa sining mainit nga handum ang iban . . . nagsuntok sang ila mga tagiposoon sing madamung kasakitan.” (1 Timoteo 6:10) Talupangda nga ang ginapakamalaut sang Biblia, indi ang kuarta mismo, kundi ang “gugma sa cuarta.”

Isa ka “Sulat” Gikan sa Aton Langitnon nga Amay

Kon amo, ang Biblia nagasugid sa aton sing madamo nga butang. Subong sang nahinambitan na, nagasugid ini tuhoy sa Dios kag sa iya mga katuyuan. Ginasaysay man sini kon paano kita magmalipayon karon kag tubtob sa walay katubtuban sa  idalom sang Ginharian sang Dios. Daw kaangay ini sang isa ka sulat gikan sa aton ‘Amay nga yara sa langit,’ nga si Jehova. (Mateo 6:9) Paagi sa Biblia, ginpaalinton sa aton ni Jehova ang iya hamili nga mga panghunahuna kag katuyuan kag ang iya matahom nga mga kinaiya.

Kon basahon naton ang Biblia kag pamalandungan ini, “makita” ukon mahangpan naton kon sin-o gid kag kon ano ang kabubut-on sang Dios. Sa amo, maganyat kita sa pagtinguha nga makatigayon sing suod nga kaangtanan sa iya. (Santiago 4:8) Gani, ang Biblia indi lamang tuhoy sa maragtas, mga tagna, kag mga kasuguan. Tuhoy man ini sa aton personal nga kaangtanan sa Dios. Amo kon ngaa ang Biblia pinasahi gid kag hamili nga libro.—1 Juan 4:8, 16.

[Blurb sa pahina 19]

Matahom nga ginasumaryo ang tema sang Biblia sa una nga mga dinalan sang modelo nga pangamuyo ni Jesus

[Kahon/Retrato sa pahina 21]

KON PAANO BASAHON ANG BIBLIA

Makawiwili basahon ang Biblia. Ang matuod, tama ka popular ang mga sugilanon sa Biblia kag ang leksion nga makuha sa sini, amo kon ngaa madamo nga libro ang ginsulat tuhoy sini sa lainlain nga mga lenguahe. Paagi sa Biblia, makilala naton ang aton Manunuga nga si Jehova nga Dios. Isa man ini ka bugana nga tuburan sang praktikal nga kaalam. Ang isa ka hulubaton sa Biblia nagasiling: “Ang kaalam amo ang pamuno nga butang: Kuha sing kaalam, kag sa bug-os mo nga pagtinguha, kuha sing paghangup.” (Hulubaton 4:7) Paano ka makabenepisyo sing bug-os sa imo pagbasa sang Biblia?

Basaha ang Biblia sa tion nga indi kapoy ang imo hunahuna kag wala ka ginatuyo. Indi pagpahapyawi ang pagbasa sang Biblia. Hangpa ang imo ginabasa kag himua nga tulumuron nga pun-on ang imo hunahuna sang panghunahuna sang Dios. Sa tapos mo mabasa ang isa ka bahin sang Biblia, pamalandungi ini kag ipaanggid ang imo nabasa sa mga natun-an mo na. Kon himuon mo ini, magadalom pa gid ang imo paghangop kag apresasyon sa Biblia.—Salmo 143:5.

Mahimo mamangkot ang iban, ‘Diin ako masugod basa?’ Siempre pa, mahimo ka magsugod sa umpisa. Apang, nakita sang iban nga mas mahapos nga sugdan ang pagbasa sa Biblia kon unahon ang mga Ebanghelyo ni Mateo, Marcos, kag Juan, nga nagasaysay sang kabuhi kag ministeryo ni Jesus. Masunod, ginabasa nila ang mabinalaybayon nga mga tulun-an sang Salmo, Hulubaton, kag Manugwali nga matahom nga ginsulat kag puno sing kaalam. Nian, kon naganahan ka na sa pagbasa, mahimo mo basahon ang iban nga bahin sang Biblia. (Tan-awa sa ubos.) Indi ka maghunahuna nga ang dapat mo lamang basahon amo ang nakilal-an sang kalabanan nga Bag-o nga Testamento. Dumduma nga ang “ang bug-os nga kasulatan ginbugna sang Dios kag mapuslanon.”—2 Timoteo 3:16.

Ang isa ka epektibo nga paagi sa pagtuon sa Biblia amo ang topiko por topiko. Halimbawa, ang libro nga Ano Gid ang Ginatudlo Sang Biblia? nga ginagamit sang mga Saksi ni Jehova sa ila pagtudlo sa mga tawo, may sibu sa tion nga mga topiko kaangay sang, “Kon Paano Mangin Malipayon ang Inyo Pamilya,” “Ang Pagsimba nga Nahamut-an Sang Dios,” kag “Diin ang mga Patay?”—Tan-awa ang kahon sa pahina 18.

[Kahon sa pahina 21]

PAGBASA SA BIBLIA TOPIKO POR TOPIKO

Ginsuguran sang kabuhi kag pagpakasala sang tawo Genesis

Kon paano natukod ang Israel sang una Exodo tubtob Deuteronomio

Makawiwili nga kasaysayan Josue tubtob Ester

Makapukaw-balatyagon nga binalaybay kag ambahanon Job, Mga Salmo, Ambahanon ni Solomon

Maalamon nga panuytoy sa pagkabuhi Hulubaton, Manugwali

Mga tagna kag panuytoy sa moral Isaias tubtob Malaquias kag Bugna

Ang kabuhi kag panudlo ni Jesus Mateo tubtob Juan

Kon paano nagsugod kag naglapnag ang Cristianismo Mga Binuhatan

Mga sulat sa mga kongregasyon Roma tubtob Judas