Gindesinyo Bala Ini?

Lawa sang Damang

▪ Mas mamag-an ini sangsa algudon, apang mas mahunit sangsa salsalon. Sa sulod sang mga dekada, ginatun-an sang mga sientipiko ang lawa sang isa ka sahi sang damang nga korte tipulon kon maghimo sing balay. Nangin talalupangdon gid sa tanan ang pinakabalayan nga lawa sini nga damang, bangod amo ini ang pinakamahunit sa pito ka sahi sang lawa nga mahimo sini. Mas mahunit pa ini kag mas indi mabasa kon ipaanggid sa mga nahot gikan sa silkworm, ang masami nga ginagamit sa paghimo sing panapton.

Hunahunaa: Ang paghimo sing sintetiko nga nahot kaangay sang Kevlar nagakinahanglan sing mataas nga temperatura kag ginagamitan sing sulfuric acid agod matunaw. Apang, ang paghimo sang mga damang sing lawa wala nagakinahanglan sing mataas nga temperatura kag ginagamitan lamang sing tubig agod matunaw. Dugang pa, mas mahunit ang seda gikan sa lawa sangsa Kevlar. Kon ang lawa sang damang pareho kadaku sa ginahampangan sang football, kag human tanan sa pinakabalayan nga lawa, mahimo sini mapunggan ang daku kaayo nga eroplano nga nagalupad.

Bangod sini, nangin interesado gid ang mga manugpanalawsaw sa sining pinakabalayan nga lawa. “Luyag sang mga sientipiko nga mailog ang kahunit ukon kabakod sang pinakabalayan nga lawa kag gamiton sa paghimo sing indi madutlan sing bala nga tsaleko kag kable sang nagabitin nga taytay,” sulat ni Aimee Cunningham sa Science News Magazine.

Apang mabudlay ilugon ang pinakabalayan nga lawa, bangod indi pa bug-os mahangpan ang proseso kag ginahimo ini sa sulod mismo sang lawas sang damang. “Labi kita nga nagabatyag nga kubos kon mahibaluan naton nga madamo nga maalam nga mga tawo ang nagapanikasog gid nga ilugon ang kinaandan lamang nga ginahimo sang mga damang sa silong sang aton balay,” siling sang biologo nga si Cheryl Y. Hayashi, nga ginkutlo gikan sa Chemical & Engineering News nga magasin.

Ano sa banta mo? Nagtuhaw lamang bala ining damang kag ang pareho kahunit sang salsalon nga lawa sini, ukon buhat ini sang isa ka maalam nga Manunuga?

[Retrato sa pahina 24]

Ang lawa nga ginahimo sang damang kon tan-awon sa mikroskopyo

[Credit Line]

Copyright Dennis Kunkel Microscopy, Inc.