Pagbantala sang Maayong Balita sa Malayo nga mga Duog

Panugiron ni Helen Jones

Sang maaga nga bahin sang katuigan 1970, nagalakat ako sa isa ka gutok nga merkado sang Bangalore. Hinali lang nga ginsaruso ako sang karabaw kag natumba ako. Dalasaon na naman tani ako sang karabaw apang ginbuligan ako sang isa ka babayi nga taga-India. Ayhan mamangkot kamo kon ano ang ginahimo ko diri sa India.

NATAWO ako sang 1931 kag nagdaku sa matahom nga siudad sang Vancouver, Canada. Maayo nga tawo ang akon mga ginikanan pero wala sila nagasimba. Apang, luyag ko gid makatuon tuhoy sa Dios. Gani subong isa ka pamatan-on, nagtambong ako sa isa ka pagtuon sa Biblia nga ginahiwat kada Domingo kag sa mga klase sang Biblia sa tion sang bakasyon.

Sang 1950, sa edad nga 19, napamana ko si Frank Schiller, nga may apat ka kabataan sa iya una nga asawa. Pagligad sang duha ka tuig, nakaangkon kami sing isa ka bata nga lalaki. Luyag namon nga may relihion man kami. Apang bangod diborsiado si Frank, indi kami pagbatunon sang mga relihion nga amon ginapalapitan. Naugot gid sa sini si Frank, amo nga indi na niya luyag istoryahan ang relihion.

Pagtuon sang mga Kamatuoran sa Biblia

Sang 1954, malangkagon nga ginsugiran ako sang akon magulang nga lalaki kon ano ang ginsugid sa iya tuhoy sa Biblia sang iya kaupod sa trabaho, nga isa ka Saksi ni Jehova. Bisan pa madamo ako sing inugpamangkot kag nakahibalo kon sa diin ginahiwat sang mga Saksi ang ila mga pagtinuon sa Biblia, wala ako nagtambong sa sini bangod nahibaluan ko nga naugot si Frank sa relihion. Sang ulihi, duha ka Saksi ang nagkadto sa balay. Luyag ko mahibaluan kon ano nga ginatudlo sang ila relihion tuhoy sa diborsio, kag ginpakita nila sa akon ang Biblikanhon nga rason sa pagdiborsio. (Mateo 19:3-9) Ginpasalig nila ako nga paagi sa isa ka regular nga pagtuon sa Biblia, masabat ang akon mga pamangkot.

Naakig si Frank, kag indi niya luyag nga makigsugilanon sa mga Saksi. Sang 1955, nagtambong ako sa anibersaryo sang kamatayon ni Cristo nga ginhiwat sang mga Saksi, kag pagpauli ko, malipayon nga ginsugiran ko si Frank sang akon natun-an sa Biblia. “Imposible ina!” singgit niya. “Kon mapamatud-an mo ina sa Biblia, maupod ako sa imo sa sinang wala pulos nga mga pagtinuon!”

Gintunghol ko sa iya ang Biblia, kag gindaho niya ini sing mahalungon. Gintan-aw namon ang ginsulat ko nga mga teksto, kag halos wala ako sing ginhambal, kay ang Biblia na mismo ang nagpaathag. Wala na nakigbais si Frank kag daw namensar sia sa sina nga gab-i.

Sang ulihi, ginpahanumdom ko sia sang iya saad nga matambong sa pagtinuon sang mga Saksi sa Biblia. Nagapangalag-ag sia nga nagsabat, “Sige, tan-awon ko kon ano ang ginahimo ninyo didto.” Ang pamulongpulong pasad sa Biblia nagabinagbinag sa papel sang mga asawa tuhoy sa pagpasakop sa ila mga bana. (Efeso 5:22, 23, 33) Nanamian gid sia sa sini nga impormasyon. Sa amo man nga tion, nagtambong si Frank sa isa ka Pagtinuon sa Ang Lalantawan nga natig-uluhan “Mangin Malipayon sa Inyo Hilikuton.” Bangod mapisan nga tawo si Frank, nanamian gid sia sa sini nga impormasyon. Sugod sadto, padayon na ang iya pagtambong. Wala magdugay, nangin makugi si Frank sa pagbantala. Nagdumala man ako sing mga pagtuon sa Biblia sa mga tawo nga nag-uswag tubtob nangin Saksi. Kami ni Frank, upod ang akon iloy kag  ang akon magulang, nabawtismuhan subong simbulo sang amon dedikasyon sa Dios sadto man nga tuig.

Ang Handum nga Maghimo sing Dugang Pa

Sa isa sang amon daku nga pagtilipon sang 1957 sa Seattle, Washington, U.S.A., may pamulongpulong tuhoy sa pagbantala sa mga duog nga nagakinahanglan sing mga manugbantala sing Ginharian. Nangamuyo ako, ‘Dios nga Jehova, luyag ko man magbantala sa sini nga mga duog. Palihug buligi kami nga makakadto sa mga duog nga nagakinahanglan sing mga manugbantala sang Ginharian.’ Apang nabalaka si Frank nga basi indi niya matungdan ang iya responsibilidad sa pagsagod sa amon pamilya.​—1 Timoteo 5:8.

Pagkadason nga tuig, nagtambong ang amon pamilya sa isa ka daku nga pagtilipon sang mga Saksi sa New York City nga ginhiwat man sing dungan sa Yankee Stadium kag sa Polo Grounds. Kapin sa 253,000 ang nagtambong sa pamulongpulong publiko! Natandog si Frank sa iya nakita kag nabatian. Gani sang nagpauli kami, nagdesisyon kami nga magpuyo sa Kenya, Aprika, kay Ingles ang lenguahe didto kag may maayo man didto nga eskwelahan para sa amon kabataan.

Sang 1959, ginbaligya namon ang amon balay, ginkarga ang amon mga kagamitan sa salakyan, kag nagbiyahe pakadto sa Montreal, Canada. Gikan sa Montreal, nagbarko kami pa London, Inglaterra, kag gikan sa Inglaterra nagpanakayon kami sa Dagat Mediteraneo kag Pula nga Dagat kag nag-agi sa Indian Ocean. Sa katapusan, nagdungka kami sa Mombasa, Kenya, sa sidlangan sang Aprika. Pagkaaga, nagsakay kami sa tren pakadto sa Nairobi, ang kapital sang pungsod.

Mga Pagpakamaayo sa Aprika

Sa sina nga tion, ginadumilian ang pagbantala sang mga Saksi ni Jehova sa Kenya, amo nga nagahalong gid kami sa pagbantala. May pila ka mag-asawa nga taga-iban nga pungsod nga nagapuyo sa Kenya, kag gintugutan man kami nga magpuyo diri. Sa tion sang amon pagtipon para magtuon sa Biblia, ginahuptan namon nga indi maglampas sa napulo ang amon tumalambong. Gani makapakigbahin gid sa pagtuon ang amon pamilya, lakip ang mga kabataan.

Wala madugayan, nakakita kami sing madayunan kag nakakita man si Frank sing trabaho. Ang una ko nga nasugilanon nga babayi sa akon pagbantala nagbaton sing pagtuon sa Biblia kag sang ulihi nabawtismuhan kag nangin payunir, nga amo ang pagtawag sa mga Saksi ni Jehova nga nagahinguyang sing madamo nga oras sa pagbantala. Gintun-an ko man sa Biblia si Goody, isa ka tin-edyer nga katapo sang relihion nga Sikhismo. Nagpabilin sia nga malig-on bisan pa ginapamatukan sia sang iya pamilya kag sang iya mga karelihion. Sang ginpalayas si Goody Lull sa ila balay, nagpuyo sia sa isa ka Saksi nga pamilya, nagdedikar sang iya kabuhi kay Jehova, nabawtismuhan, nangin payunir, kag sang ulihi naggradwar sa Gilead nga amo ang eskwelahan sang mga Saksi para sa mga misyonero.

May pila ka kabudlayan ang amon pamilya. Ang amon subang nga lalaki nagmasakit sing rheumatic fever, kag napaso sing grabe si Frank samtang nagakay-o sang salakyan amo nga wala na sia nakaobra. Sang ulihi, nakakita sia sing trabaho sa Dar es Salaam, ang kapital sang Tanganyika (karon Tanzania), nga mga 1,000 ka kilometro gikan sa Kenya. Busa ginkarga namon ang amon mga kagamitan sa salakyan kag nagbiyahe pakadto sa Dar es Salaam. Ang gamay nga grupo sang mga Saksi sa sini nga duog nag-abiabi sa amon.

Bisan pa nga ginadumilian sadto sa Tanzania ang pagbantala sang mga Saksi, indi estrikto ang pagpatuman sini. Sang 1963, ginduaw kami ni Milton Henschel, nga isa ka representante gikan sa ulong talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Estados Unidos. Sa isa sang iya mga pamulongpulong sa Karimjee Hall, ang pinakamatahom nga awditoryum sa pungsod, nagpungko sa akon tupad ang isa ka medyo may edad na nga tawo nga nagabayo sing inimol. Gintamyaw ko sia kag ginpahulam sang akon Biblia kag libro sang ambahanon. Sang natapos ang programa, ginhambalan ko sia nga magbalik. Sang nakahalin na sia, dalidali nga nagpalapit sa akon ang kauturan ko nga mga Saksi nga nakakita sa amon.

“Kilala mo bala kon sin-o ato?” pamangkot nila. “Amo ato ang meyor sang Dar es Salaam!” Antes sini namahog sia nga pauntaton ang amon pagtilipon. Mahimo nga plano niya nga gamiton nga basihan ang pagtratar sa iya agod tumanon ang iya plano. Apang nagdayaw gid sia sa kaayo kag personal nga interes nga ginpakita sa iya, amo nga wala na niya gintublag ang amon pagtilipon. May 274 nga nagtambong, kag 16 ang nabawtismuhan sa sini nga pagtilipon!

Samtang yara kami sa Tanzania, natigayon sang  pungsod ang independensia sini. Pagkatapos sini, indi na luyag sang mga tawo nga magkuha sing trabahador nga taga-iban nga pungsod. Bangod sini, napilitan sa pagbiya ang kalabanan nga taga-iban nga pungsod, apang nanikasog gid si Frank nga makakita sing trabaho kag sang ulihi ginsilingan sia nga may nagapangita sing eksperto nga mekaniko, amo nga nakatrabaho sia. Gani, nakatener kami diri sing apat pa ka tuig. Sang natapos ang kontrata ni Frank, nagpauli kami sa Canada kag nagpabilin didto tubtob nakapangasawa kag nakapamana ang amon mga kabataan. Mapagsik pa kami kag luyag namon nga makaalagad pa.

Nagsaylo sa India

Sang 1970, sa panugda sang sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Bombay (subong Mumbai), nagsaylo kami sa Bangalore, isa ka siudad nga may 1.6 milyones ka pumuluyo sadto. Diri ako diutayan lang mapatay sang karabaw. May grupo sang 40 ka Saksi sa sini nga duog nga nagapamulong sing Ingles kag may gamay nga grupo sang mga Saksi nga nagapamulong sing Tamil. Gintun-an ni Frank ang pila ka tawo nga nag-uswag sa ihibalo sa Biblia kag sang ulihi nangin mga gulang, nga amo ang pagtawag sa nagadumala sa grupo sang mga Saksi. Nangin Saksi man ang mga pamilya nga gintun-an ko sa Biblia.

Ang babayi nga si Gloria nagapuyo sa isa ka pigado nga bahin sang banwa. Sang primero ko nga pagpakigsugilanon sa iya, ginpadayon niya ako. Sanglit wala sing pulungkuan, naglumpiga kami sa salog. Ginhatagan ko sia sing Ang Lalantawan, kag gingunting niya sa sini ang isa ka teksto sa Biblia nga nabase sa Bugna 4:11 kag ginpapilit ini sa dingding agod mabasa niya kada adlaw. Nagalakip ini sang tinaga nga, “Takus ka, Jehova,” nga isa gid ka matahom nga mga tinaga para sa iya. Nabawtismuhan sia pagligad sang isa ka tuig.

Gin-agda si Frank nga magtrabaho sing isa ka tuig sa sanga talatapan sang mga Saksi sa Bombay kag sia amo ang ginpadumala sa pagpatindog sang una nga Assembly Hall sang mga Saksi ni Jehova sa India. Gindugangan sing isa ka panalgan ang sanga talatapan kag amo ini ang ginhimo nga Assembly Hall. Sa sina nga tion, may kapin sa 3,000 ka Saksi sa bug-os nga India, kag wala pa 10 ang nagaalagad sa sanga talatapan. Sang 1975, bangod wala na kami sing kuarta, masinulub-on nga ginbiyaan namon ang amon hinigugma nga mga abyan.

Nagbalik sa Aprika

Pagligad sing napulo ka tuig, pensionado na si Frank. Busa nagboluntaryo kami sa isa ka internasyonal nga programa sang pagpanukod sing mga sanga talatapan sang mga Saksi. Nakabaton kami sing sulat nga nagapangabay sa amon nga makadto sa Igieduma, Nigeria, kay may talapuson nga konstruksion didto. Samtang didto kami sa Igieduma, gintun-an ni Frank sa Biblia ang isa ka lalaki nga nagapuyo sa malapit nga minuro. Nag-uswag sia kag sang ulihi nangin katapo sang sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Nigeria.

Nian, nagkadto kami sa Zaire agod magbulig sa pagtukod sang sanga talatapan sang mga Saksi. Sang ulihi, gindumilian diri ang pagbantala kag ginkompiskar ang amon pasaporte. Gin-atake sa tagipusuon si Frank samtang nagatrabaho kag nakapahuwayhuway sia sa tion sang pagdumili. Sang ulihi, ang tanan nga nagatrabaho sa konstruksion kinahanglan nga maghalin sa pungsod, kag ginpadala kami sa Liberia. Didto sa sanga talatapan sang mga Saksi sa Monrovia, ginpangabay si Frank nga kay-uhon ang generator. Sang 1986, na-expire ang amon visa, amo nga kinahanglan naman kami nga magpauli sa Canada.

Nagkadto sa Ecuador

Wala magdugay, nabalitaan namon nga ang amon abyan nga si Andy Kidd nagsaylo sa Ecuador agod magbantala. Si Andy lamang ang gulang sa grupo sang mga Saksi sa ila duog, busa masami nga sia lang ang nagadumala sang halos tanan nga programa sang pagtinuon sa Biblia. Gin-agda niya kami nga magbuylog sa ila, kag sang 1988 nagkadto kami sa sanga talatapan sang mga Saksi sa Ecuador kag gin-abiabi kami sang mga Saksi diri.

Nakakita kami sing maayo nga dalayunan. Kinahanglan man kami magtuon sing Espanyol, apang 71 anyos na si Frank. Pagligad sang duha ka tuig, bisan pa hat-on kami mag-Espanyol, nabuligan namon ang 12 ka tawo nga mangin Saksi. Ginpangabay si Frank nga magbulig sa pagtukod sang sanga talatapan sa Ecuador. Gintun-an man niya sa Biblia ang bana sang isa sa una nga Saksi sa Guayaquil. Sa sulod sang 46 ka tuig, nagapamatok sa mga Saksi ini nga tawo, apang nangin abyan namon sia kag sang ulihi nangin Saksi man sia.

Isa ka Masakit nga Kadulaan

Nagpuyo kami malapit sa diutay nga banwa sang Ancón, sa baybayon sang Dagat Pasipiko, sa diin nakabulig kami sa pagtukod sing bag-o nga Kingdom  Hall. Makapasubo gid kay sang Nobiembre 4, 1998, pagkatapos mahatag ni Frank ang katapusan nga bahin sa Miting sa Serbisyo sang mga Saksi, gin-atake sia sa tagipusuon kag napatay sina nga gab-i. Masinakdagon gid ang amon mga masigkatumuluo sa kongregasyon! Pagkaaga, ginlubong si Frank sa patyo sa tabok sang dalan sa atubang sang Kingdom Hall. Indi ko gid malaragway ang kasakit sa pagkapatay sang akon hinigugma.

Sa liwat, kinahanglan na naman ako magpauli sa Canada, kag nagpauli ako nga nagaisahanon agod tatapon ang akon pamilya kag ang pila ka mga papeles. Bisan pa masinulub-on ako, wala gid ako ginkalimtan ni Jehova. Nakabaton ako sing sulat gikan sa sanga talatapan sang mga Saksi sa Ecuador nga nagapahibalo sa akon nga ginahulat nila ako nga magbalik. Gani nagbalik ako kag nagdayon sa isa ka gamay nga apartment malapit sa sanga talatapan sang mga Saksi. Paagi sa pagpabilin nga masako sa hilikuton sa sanga talatapan kag sa pagbantala kag pagpanudlo sang Biblia, nabuligan ako nga mabatas ang kasakit sa pagkapatay ni Frank, apang nagakasubo gihapon ako.

Padayon sa Pagpanghikot

Sang ulihi, nakilala ko si Junior Jones. Taga-Estados Unidos sia kag nagpayunir sa Ecuador sang 1997. Pareho ang amon mga tulumuron kag mga naluyagan. Nagpakasal kami sang Oktubre 2000. May eksperiensia si Junior sa konstruksion, gani gin-agda kami sa pagtrabaho sa talapuson nga Asembly Hall sa Cuenca, isa ka siudad nga nahamtang sa Andes Mountains. Gin-inagurahan ini dayon sang Abril 30, 2006, kag ang katapo sang Nagadumala nga Hubon sang mga Saksi ni Jehova nga si Geoffrey Jackson nag-abot gikan sa New York. Ang iya pamulongpulong para sa inagurasyon gintambungan sang 6,554.

Sin-o ang magpamensar nga sa malayo nga mga duog, kaangay sang Aprika, India, kag Bagatnan nga Amerika, ang pagbantala sang Ginharian magauswag sing daku? Karon, wala kami sing plano ni Junior nga magretiro. Ang akon kapin sa 50 ka tuig nga pag-alagad kay Jehova naglipas sing tuman kadasig nga daw kahapon lang. Kag nahibaluan ko nga kon mag-abot na ang bag-ong kalibutan, ang aton ginakabuhian karon magalipas man kaangay sang kahapon.​—Bugna 21:3-5; 22:20.

[Mapa/​Retrato sa pahina 15]

(Para sa aktual nga format, tan-awa ang publikasyon)

Mga Duog nga Amon Gin-alagaran

CANADA → INGLATERRA → KENYA → TANZANIA

CANADA → INDIA

CANADA → NIGERIA → CONGO, DEM. REP. (ZAIRE) → LIBERIA

CANADA → ECUADOR

[Iban nga Duog]

ESTADOS UNIDOS SANG AMERIKA

[Retrato]

Upod kay Frank sa India nga nagapakadto sa isa ka daku nga pagtilipon sang mga Saksi

[Retrato sa pahina 15]

Upod sa akon bana nga si Junior Jones