Ngaa Madamo ang Nadulaan sing Paglaum?
Ngaa Madamo ang Nadulaan sing Paglaum?
Sa bilog nga kalibutan, madamo sing nagakatabo nga nangin kabangdanan kon ngaa madamo ang nahadlok sa palaabuton. Nagadamo ang siudad nga nagatakod na sing mga kamera sa palibot agod bantayan sing maayo ang hulag sang mga tawo. Bangod sa kahadlok sa terorismo, madamo nga masako nga erport kag pantalan ang nangin daw kampo militar na bangod sa kadamuon sang soldado nga nagabantay. Sa Internet, labi pa nga nagadamo ang mga kawatan kag mga pedopilya nga nagapanghingalit. Tuhoy naman sa palibot, ang palaabuton sang aton planeta nabutang sa katalagman bangod sang polusyon, pagkapapas sang kagulangan kag mga sapat, kag labi nga pag-init sang globo.
DAW indi ini mapatihan sang una, apang ginakabalak-an na ini karon sa bug-os nga kalibutan. Natural lamang nga madamo nga tawo ang nabalaka sa nagakatabo sa kalibutan kag sa mangin palaabuton nila kag sang ila kabataan. Magaabot bala ang tion nga wala na sing masakay sa bus, sa barko, ukon sa eroplano bangod sa tuman nga kahadlok? Bangod labi nga nagamahal ang mga balaklon kag labi nga nagadamo ang mga tawo nga nagagamit sang manggad sang duta, masarangan pa ayhan sang palaabuton nga mga henerasyon ang nagakaigo nga pagpabulong, masustansia nga pagkaon, kag bastante nga gatong?
“Tuman gid ka makahaladlok ang palaabuton,” siling sang isa ka ministro sa kapagros sa Canada tuhoy sa nagataas nga bili sang pagpabulong. Madamo man nga tawo ang nagakabalaka tuhoy sa pagkaon kag gatong. Ngaa? Ang pila ka pungsod nagagasto sing daku para sa biofuel, subong sang ethanol, nga ginakuha sa pananom agod indi na lang sila magsalig sa petrolyo nga nagahalin sa idalom sang duta. Busa, subong pa lang natabo nga ang duta nagapatubas indi lamang para sa kalan-on kundi para man itughong sa salakyan. Bangod sini, nabatyagan na naton karon ang pagtaas sang bili sang pagkaon.
Makita naton nga labi man nga nagadaku ang antad sa ulot sang manggaranon kag imol. Bangod sini, nagadugang ang tension sa katilingban. “Sa sining una nga dekada sang ika-21 nga siglo, ang daku katama nga pag-uswag sang tawo nagdungan man sa sobra katama nga kinawad-on,” siling sang isa ka report sang World Health Organization. “Ang kalawigon sang kabuhi sang tawo sa pinakaimol nga mga pungsod katunga lang sa kalawigon sang kabuhi sang tawo sa manggaranon nga mga pungsod.” Ang panguna nga kabangdanan sini amo ang balatian kag mahuyang nga ekonomiya kag pagginobierno.
Dugangan pa ini sang pag-init sang globo nga mahimo magpalapad sa desyerto kag labi nga magapalain sa paniempo. Amo kon ngaa madamo nga tawo nga nagabantay sa lakat sang panahon ang ginahadlukan sang ila palaabuton. Ang Bulletin of the Atomic Scientists, nga amo ang nagtalana sang ginatawag nila nga Doomsday Clock, nagpabutyag sang ila kahadlok sa madulom nga palaabuton “kay nakita sang mga sientipiko ang daku nga halit sang [pag-init sang globo] sa masibod nga sistema sang ekolohiya sang Duta.”
Apang, wala na bala kita sing paglaum sa palaabuton? Ang aton bala maayong palaabuton nasandig sa mga negosyante, pulitiko, lider sang relihion, kag mga sientipiko? ‘May pililian pa bala kita?’ siling sang iban. ‘Kita ang naghimo sini nga problema, busa kita man dapat ang maglubad sini.’ Ang iban naman nagahunahuna nga indi gid masarangan sang tawo nga masolbar ining mga problema kag ang makahatag lamang sing malig-on kag malipayon nga palaabuton amo ang Dios. Kon amo, paano kita makasiguro nga interesado ang Dios sa aton? Kag paano kita makapat-od nga magahimo sia sing tikang agod indi naton mahalitan ang aton mismo kaugalingon? Sabton sang masunod nga mga artikulo ining mga pamangkot.
[Blurb sa pahina 3]
Ang aton bala maayong palaabuton nasandig sa mga negosyante, pulitiko, lider sang relihion, kag mga sientipiko?