Ang Imo Panabor
Gindesinyo Bala Ini?
Ang Imo Panabor
▪ Pagdapat pa lang sang pagkaon sa imo dila, nagaandar dayon ang imo panabor. Apang paano nagapanghikot ining makatilingala nga proseso?
Binagbinaga: Ang imo dila, subong man ang iban nga bahin sang imo baba kag tutunlan, may mga grupo sang mga selula sa panit nga ginatawag mga taste bud. Madamo sini ang nahamtang sa mga papilla nga yara sa dila. Ang taste bud may ginatos ka receptor cell, ang kada isa sini makahibalo sang apat ka sahi sang panabor, maaslom, maalat, matam-is, ukon mapait. * Apang wala nalakip sa sini nga kategoriya ang makahang. Ang mga makahang makapahulag sang mga pain receptor—indi sang mga taste bud! Ang mga selula nga taste-receptor naangot sa mga sensory nerve amo nga kon ginapahulag sang mga kemikal sa pagkaon, nagapaalinton ini dayon sang mga sinyales sa ubos nga bahin sang utok.
Apang ang pagpanabor wala lamang nasandig sa imo baba. Ang lima ka milyon nga odor receptor sa imo ilong nga makahibalo sing mga 10,000 ka nagkalainlain nga baho, may importante man nga papel sa proseso sang pagtilaw. Ginabulubanta nga mga 75 porsiento sang aton panabor ang sa pagkamatuod naghalin sa kon ano ang aton napanimahuan.
May ginhimo ang mga sientista nga electrochemical nga ilong nga nagagamit sing mga chemical gas sensor subong artipisyal nga makina sa pagsimhot. Apang, si John Kauer, doktor nga nagatuon kon paano nagapanghikot ang nervous system, nga ginkutlo sa Research/Penn State, nagsiling: “Tuman gid ka simple ang artipisyal nga kagamitan nga gin-ilog sang tawo sa kinaugali kon ipaanggid sa orihinal nga desinyo nga tuman gid katahom kag kasibod sang desinyo.”
Ugyon gid ang tanan nga mas manamit ang pagkaon kon may sabor. Apang nagapalibog gihapon ang mga manugpanalawsaw kon ngaa nanuhaytuhay ang nanamian sang mga tawo nga sabor. “Mahimo mahangpan sang mga sientista ang panguna nga pagpanghikot sang lawas sang tawo,” siling sang Science Daily, “apang indi nila gihapon mahangpan sing bug-os ang aton igbalatyag sa panabor kag pagsimhot.”
Ano sa banta mo? Aksidente lang bala nga may panabor kita? Ukon gindesinyo gid ini?
[Nota]
^ par. 4 Sining nagligad lang nga mga tinuig, gindugang nila ang umami sa listahan. Ang umami nagalaragway sang pinasahi nga mga asin sang glutamic acid. Ang isa sa sini, lakip sa iban, amo ang bitsen nga nagapanamit sang sabor.
[Diagram/Retrato sa pahina 26]
(Para sa aktual nga format, tan-awa ang publikasyon)
Ang bahin sang dila
[Diagram]
Papilla
[Credit Line]
© Dr. John D. Cunningham/Visuals Unlimited
