Pagbantay sa Kalibutan

▪ Sang 2007, mga 47 milyones ka Intsik ang nag-antos sa kakulang sing mainom nga tubig bangod sang pinakagrabe nga tigpalamangag sini nga dekada. Samtang, 42 milyones naman ang nahalitan sang bagyo, kag 180 milyones ang nabahaan.​—XINHUA NEWS AGENCY, CHINA.

▪ “Sang 2003, ginabulubanta nga isa sa kada lima ka pagbusong sa bug-os nga kalibutan ang ginpahulog. Sa Europa, halos isa sa kada tatlo . . . Sa mga pungsod sang anay Unyon Sobyet, . . . ginabulubanta nga 45 porsiento ka pagbusong sang 2003 ang ginpahulog.”​—BRITISH MEDICAL JOURNAL, BRITANYA.

Masingki nga mga Hampang sa Kompyuter sa Simbahan

“Luyag gid sang ginatos ka ministro kag pastor nga magsimba ang mga pamatan-on, apang ginamulay sila bangod sang ila di-kinaandan nga pangganyat.” Ginagamit nila ang “uso” apang “masingki nga hampang sa kompyuter,” report sang The New York Times. Ini nga hampang gindesinyo para sa mga adulto. Ginatungdan sang humalampang ang isa ka soldado nga sarisari ang pamaagi sa pagpatay. Bisan pa ginamulay sila, ang mga manug-organisar sang grupo sang mga pamatan-on sang pila ka Protestante nga relihion “nagbutang gihapon sa ila mga tilipunan sing mga kompyuter agod nga magtipon ang mga tin-edyer kag magpagusto sing hampang,” siling sang pamantalaan.

Ginakawat ang Identidad sang mga Bata

Nagadamo ang mga bata nga biktima sang pagpangawat sing identidad. Mahimo nga daku ang epekto sini kon luyag na nila mangutang, kag sa ila relasyon sa pamilya sa ulihi, siling sang The Wall Street Journal. Masami nga ginahimo ini sang katapo sang pamilya, kag indi ini mamutikan sing dinekada. ‘Ang kalabanan wala makahibalo nga ginagamit na gali sing ilegal sang iban ang ila identidad tubtob mag-abot ang tion nga mangita sila sing trabaho, magkuha sing lisensia sa pagmaneho, ukon mangutang sa bangko,’ paathag sang pamantalaan. Mas temprano ini nga natukiban sang iban nga biktima sang manukot na ang ahensia nga nagapautang sang ila balayran.

Nuklear nga mga Hinganiban “Nadula”

Sang Agosto 30, 2007, ang B-52 sang U.S. Air Force naglupad sa Estados Unidos sing tatlo ka oras kag tunga nga karga ang anom ka nuklear nga mga hinganiban nga “indi hungod nga natakod sa pakpak sang eroplano,” report sang The Washington Post. Ang piloto kag ang nagtakod sini wala makamutik sang natabo, kag “daw indi mapatihan nga wala ini matalupangdan sa sulod sing 36 ka oras,” siling sang pamantalaan. Suno sa mga report, “ang mga opisyales sang Air Force nagsiling nga wala man nahanda sa paglupok ang mga hinganiban gani indi ini makatalagam sa publiko.” Apang, “San-o pa gali kita mabalaka?” pamangkot sang isa ka komentarista.

Mga Pating nga Nagatakus sing Polusyon

Ang mga pagtuon nga ginhimo sa mga pating sa siudad sang Jaipur nagapakita nga magamit ini nga mga pispis sa pagtakus sang polusyon, suno sa mga manugpanalawsaw sang Unibersidad sang Rajasthan, sa naaminhan nga India. “Ang mga elemento (heavy metals) nga makita sa palibot nagapilit sa bulbol sang mga pispis kag nagatapik gihapon bisan pa nahukas na ang mga bulbol,” paathag sang Gobar Times nga pamantalaan sa New Delhi, nga suplemento sang magasin nga Down to Earth. Sanglit ang mga pating masami nga nagatener sa isa lang ka lugar, ang kadamuon sang cadmium, chromium, saway, kag tingga nga masapwan sa ila mga bulbol mahimo nga amo ang eksakto nga takus sang polusyon sa lugar.