NATABO na bala ini sa imo? Nagabaisay bala kamo sang imo ginikanan kon ano oras ka dapat mapauli? “Indi gid man delikado ang amon lugar, apang kon magab-ihan na gani ako, ginakulbaan dayon ang akon mga ginikanan,” siling sang 17 anyos nga si Debora. *

Ngaa daw makaulugot gid kon may curfew ka? Malain bala ang maghandum sing dugang nga kahilwayan? Ano ang himuon mo kon ginaestriktuhan gid sang imo ginikanan ang imo curfew?

Mahimo makaulugot gid kon may curfew ka ilabi na kon daw haluson ka na lang makapakig-upod sa imo mga abyan. “Nagalalain gid ako sa akon curfew,” siling sang 17 anyos nga si Natasha. “Isa ka bes, naglisensia ako sa akon ginikanan nga matan-aw sing pelikula upod sa akon mga abyan sa uluunhan lang namon. Bisan pa naulihi lang ako sing duha ka minutos, gintawgan na nila ako agod mamangkot kon ngaa wala pa ako makapauli!”

Ang pamatan-on nga si Stacy nagsiling, “Dapat ara na ako sa balay antes pa magtulog si Tatay kag si Nanay, kay kon ayawan sila gani hulat sa akon, tapos gid ko kay bastante naman ako dayon sa sermon.” Ano dason ang matabo? “Pakonsiensiahon naman ako nila,” siling ni Stacy, kag nagdugang sia: “Makaulugot gid ini. Ngaa indi na lang sila abi mag-una tulog!” Kon naeksperiensiahan mo man  ini, mahimo mag-ugyon ka gid sa ginsiling sang 18 anyos nga si Katie, “Tani pabay-an na lang ako sang akon ginikanan para wala na sing damo pa nga gamo.”

Siguro nagabatyag ka man kaangay sang mga pamatan-on nga ginhinambitan na. Kon amo, pamangkuta ang imo kaugalingon:

Ngaa nanamian ako pirme magtener sa gua?

• Makapagusto ako.

• Makarelaks-relaks ako.

• Makapakig-upod ako sa akon mga abyan.

Normal lang kon amo sini ang imo ginabatyag. Samtang nagadaku ka, natural lang nga luyag mo sing dugang nga kahilwayan, kag ang paglingawlingaw makapahalipay man. Dugang pa, ginapalig-on ka man sang Biblia nga magpakig-abyan sa mga tawo nga may maayo nga impluwensia sa imo. (Salmo 119:63; 2 Timoteo 2:22) Daw indi mo gid ini mahimo kon ara ka lang pirme sa inyo balay!

Kon amo, paano ka makalingawlingaw upod sa imo mga abyan kon tuman ka estrikto sang imo curfew? Binagbinaga ang masunod.

Una nga Hangkat: Pamatyag mo daw bata diutay ka kon may ara ka curfew.

“Pamatyag ko daugdaug ko pa ang bata diutay kay temprano pa ako nagapanghagad sa iban nga idul-ong ako pauli,” hinumdom ni Andrea nga 21 anyos na karon.

Ano ang makabulig: Ibutang ta nga makuha ka sing driver’s license sa una nga tion. Sa iban nga duog, may kasuguan kon diin, kon san-o, kag kon sin-o ang dapat mag-upod sa imo sa pag-drive, luwas lang kon yara ka na sa husto nga edad. Bangod sini, marason ka bala, “Kon indi man lang ako makapagusto, indi na lang ako mag-drive”? Siempre, indi! Sa baylo, kabigon mo nga isa gid ka daku nga butang kon makakuha ka sing lisensia.

Sing kaanggid, kabiga ang imo curfew nga isa ka pamatuod sang imo paghamtong agod matuytuyan ka sa husto nga direksion. Dumduma ang kahilwayan nga ginahatag sini sa imo, indi ang limitasyon. Indi bala nga mas daku karon ang imo kahilwayan kon ipaanggid sang una?

Kon ngaa mapuslanon ini: Mas maapresyar mo ang imo curfew kon kabigon mo ini nga kahigayunan sa baylo nga problema. Kon sundon mo ini sing maayo karon, mahimo hatagan ka sang imo ginikanan sing dugang nga kahilwayan sa ulihi.​—Lucas 16:10.

Ikaduha nga hangkat: Indi ka makaintiende kon ngaa katemprano pa sang imo curfew.

Si Nikki, nga nagaproblema man anay sang iya curfew, nagsiling, “Abi ko sang una nagahimo lang si Nanay sing mga pagsulundan bangod kay nanamian lang sia maghimo sini.”

Ano ang makabulig: Sunda ang prinsipio sa Hulubaton 15:22 nga nagasiling: “Sa wala sing laygay,  ang mga katuyoan napaslawan, apang sa kadam-an sang mga manuglaygay napalig-on sila.” Istoryaha sing matawhay ang imo ginikanan. Pamangkuta sila kon ngaa amo gid sina nga oras ang imo curfew. *

Kon ngaa mapuslanon ini: Kon pamatian mo ang rason sang imo ginikanan, mahimo mahangpan mo sila. “Ginsugiran ako ni Tatay nga indi makatulog si Nanay kon indi pa ako makaabot sa balay,” siling ni Stephen. “Wala ko gid ina mapamensaran sadto.”

Dumduma: Mas maayo nga istoryahan ninyo ini sing matawhay sa baylo nga magpurugiot ka dayon nga mahimo amo ang magpalala sang sitwasyon. “Natalupangdan ko nga kon manginit gani ako sa akon ginikanan, mas ginaestriktuhan pa gid nila ako sa iban nga luyag ko himuon,” siling ni Natasha nga ginsambit kaina.

Ikatlo nga Hangkat: Pamatyag mo daw ginadiktahan ka nila.

Kon kaisa, nagasiling ang imo ginikanan nga para sa imo kaayuhan ang mga pagsulundan sa balay, lakip na ang imo curfew. “Sang ginhambal ini sang akon ginikanan, pamatyag ko daw indi na ako makadesisyon para sa akon kaugalingon, kag sila lang pirme ang masunod,” siling ni Brandi nga 20 anyos.

Ano ang makabulig: Mahimo sundon mo ang ginlaygay ni Jesus sa Mateo 5:41: “Kon ang isa nga may awtoridad magpilit sa imo sa pag-alagad sing isa ka kilometro, updi sia sa duha ka kilometro.” Si Ashley kag ang iya magulang nga lalaki nakakita sing praktikal nga paagi kon paano iaplikar ini nga prinsipio. “Ginatinguhaan namon nga makapauli sing 15 minutos antes sang amon curfew,” siling niya. Mahimo mo man bala ini?

Kon ngaa mapuslanon: Mangin mas makalilipay ang paghimo sang mga butang nga luyag gid naton himuon sangsa napilitan lang kita! Kag hunahunaa ini: Mahimo ikaw makapauli sing temprano  kon gustuhon mo. Dugang pa, mahimo mabuligan ka sini nga prinsipio: “Ang imo maayong buhat [mahimo] indi napilitan, kundi kabubut-on mo mismo.”​—Filemon 14.

Kon temprano ka pa nagapauli, mahimo nga saligan ka sang imo ginikanan kag hatagan ka nila sa ulihi sing dugang nga kahilwayan. Ang 18 anyos nga si Wade nagsiling, “Kon masaligan ka na gani sang imo ginikanan, hatagan ka nila sing dugang nga kahilwayan.”

Isulat ang iban pa nga hangkat kon ngaa nabudlayan ka sa imo curfew.

Ano ang makabulig sa imo agod malandas ini?

Ngaa sa banta mo, mapuslanon ini?

Sa ulihi, kon maghamtong ka na, magabiya ka na gid man sa inyo balay kag mahimo mo na ang luyag mo. Apang karon, hulathulat ka lang anay. “Indi ka man makapagusto sang tanan mo nga luyag, apang kon sundon mo ang imo curfew, makalikaw ka gid sa mga problema,” siling ni Tiffany nga 20 anyos na karon.