Ang Makahalaylo nga Impluwensia sang mga Pasayod

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA POLAND

Nagamurarat gid ang mata ni Tomek samtang nagalantaw sa telebisyon. Ginapamatian gid niya sing maayo ang isa ka pasayod nga nagahaylo sa mga tumalan-aw: “Kon may amo sini ang imo bata, mangin makusog, guapo, kag popular sia sa iya mga abyan. Bakal na!” Nagdalagan si Tomek sa iya tatay samtang ginakantakanta ang iya bag-o lang nabatian sa pasayod. “’Tay! Bakli ko sina ’Tay,” hingyo niya.

▪ Ngaa luyag sang mga bata ang ila makita sa mga pasayod? “Bangod kon ano ang yara sa iban luyag nila may yara man sila. Gusto nila nga pareho man sila sa iban,” siling sang isa ka manunudlo sa magasin nga Rewia sa Poland. Kon ang mga bata mag-ingos, maghibi, kag magsunggod, masami nga mapasugot na lang ang mga ginikanan nga baklon ang gusto sang ila bata.

Ngaa madali mahaylo sang pasayod ang mga bata? “Wala sini ginapadaku ang presyo, kalidad, ukon kapuslanan sang produkto,” siling sang sikologo nga si Jolanta Wąs. Ang mga pasayod gindesinyo “agod hayluhon ang isa.” Nagsiling pa gid sia: “Wala na ginabinagbinag sang mga bata ang istorya sa pasayod. . . . Wala nila ginahunahuna kon bala matuod gid ini nga nagakatabo.” Kag bisan binagbinagon pa nila ini, indi man nila ini mahangpan bangod limitado pa ang ila paghangop tuhoy sa mga pasayod.

Paano mo maamligan ang imo bata batok sa makahalaylo nga impluwensia sang mga pasayod? Una, “dapat hatagan mo sing tion ang imo bata kag pirme ipaathag sa iya nga wala nasandig sa tatak sang iya suksukon nga sapatos [ukon bayo] ang iya pagkatawo,” suno sa Rewia. Tudlui ang imo bata nga indi kinahanglan ang bag-o nga mga hampanganan agod mangin malipayon sia. Ikaduha, dapat nahibaluan sang mga ginikanan kon paano ginaimpluwensiahan sang pasayod ang ila mga bata. Ang sekreto amo nga indi “magpadikta sa mga pasayod kon ano ang maayo para sa aton bata,” panugyan ni Wąs.

Ang tanan nga ginikanan mabuligan sang laygay nga yara sa Biblia. Si apostol Juan nagsulat: “Ang tanan nga butang sa kalibutan​—ang kailigbon sang unod kag ang kailigbon sang mga mata kag ang pagpadayawdayaw sang palangabuhian sang isa—​indi gikan sa Amay, kundi gikan sa kalibutan.”​—1 Juan 2:15, 16.

Indi bala nga madamo nga pasayod ang nagaganyat “sang mga mata” kag nagahaylo sa mga bata kag bisan sa mga may edad sa ‘pagpadayawdayaw sang ila palangabuhian’? Ginpadayon ni apostol Juan ang iya laygay, paagi sa pagsiling: “Ang kalibutan nagataliwan kag amo man ang kailigbon sini, apang sia nga nagahimo sang kabubut-on sang Dios nagapabilin sing dayon.”​—1 Juan 2:17.

Mapatudok sang mga ginikanan sa ila mga bata ang mga prinsipio sang Dios kag mapuslanon nga mga panudlo paagi sa pirme nga pagpakighambal sa ila. (Deuteronomio 6:5-7) Makabulig ini sa mga bata nga indi madali maimpluwensiahan sang makahalaylo nga mga pasayod, nga gindesinyo agod piliton nila ang ila mga ginikanan nga baklan sila sang ila nakita.