Pamangkot sang mga Pamatan-on

Dapat Bala Kami Magbulagay?

“Tatlo na kami ka bulan, kag nagapati kami nga maayo ang amon relasyon. Ginaistoryahan na namon nga mag-updanay tubtob sa kamatayon nga daw amo na gid ini ang matabo.”​—Jessica. *

“Crush ko gid sia, kag pagligad sang duha ka tuig, natalupangdan na niya ako! Nanamian gid ako kon mas magulang sa akon ang akon nobyo kay atipanon gid niya ako sing maayo.”​—Carol.

Sang ulihi, ginbulagan nanday Jessica kag Carol ang ila mga nobyo. Ngaa? Nagsala bala sila bangod ginbulagan nila ang ila mga nobyo?

HALOS isa ka tuig na kamo nga nobyohanay. Sa umpisa, sigurado ka nga “sia na gid.” * Kon kaisa, nagadalamguhanon ka sa inyo paghigugmaanay sang nagasugod pa lang ang inyo relasyon. Apang karon, nagaduhaduha ka na. Pabay-an mo lang bala ini nga pagpangduhaduha? Paano mo mahibaluan kon dapat na gid man kamo magbulagay?

Una, dapat mo atubangon ang masakit nga kamatuoran: Ang pagpabaya sa mga problema sa isa ka relasyon, daw kaangay lang sa indi pagsapak sa paandam sang dashboard sa imo salakyan. Ang problema indi madula, kundi mahimo pa gani nga maglala ini. Ano ang pila ka mga patimaan nga may problema sa inyo relasyon nga kinahanglan mo talupangdon kag sulbaron?

Kadasig sang tanan. Mahimo gid mag-utwas ang mga problema kon madasig lang kamo nga nagsugtanay. “Naga-e-mail kami, naga-chat, kag nagatawganay sa telepono,” hinumdom ni Carol. “Mahimo nga mas epektibo ini nga mga pamaagi sa komunikasyon sangsa pag-atubangay kay tuman lang kadali sa inyo magsuoray!” Dapat nga himuon mo ang tanan nga paagi nga magkilalahay gid kamo. Ang isa ka relasyon indi dapat mangin kaangay sang hilamon nga madasig magtubo kag dayon malaya. Sa baylo, dapat mangin kaangay ini sang tanom nga nagatubo sa pagligad sang panahon.

Mamulayon sia kag nagapang-insulto. “Pirme lang ako ginapakanubo sang akon nobyo,” siling ni Ana, “pero luyag ko gid sia makaupod.” Sia nagdugang, “Daw indi ako makapati nga mabaton ko ang tanan niya nga ginapanghimo!” Ginapakamalaut sang Biblia ang “nagapakalain nga hambal.” (Efeso 4:31) Ang pagpang-insulto bisan pa ginahambal ini sing kalmado kag malagday, indi gid nagakaigo sa isa ka relasyon.​—Hulubaton 12:18.

Kadali sa iya maakig. “Ang mabugnaw sing espiritu tawo nga mahangponon,” siling sang Hulubaton 17:27. Nakita ni Erin nga kadali mangakig sang iya nobyo. “Kon indi gani kami magsugtanay,  ginatikwang niya ako,” siling niya, “kag kon kaisa may mga lagob ako.” Ginsilingan sang Biblia ang mga Cristiano: “Ang tanan nga madinumtanon nga paghinakit kag kaakig kag kasingkal . . . kuhaon gikan sa inyo.” (Efeso 4:31) Ang tawo nga dali maakig indi gid handa sa pagsulod sa isa ka relasyon.​—2 Timoteo 3:1, 3, 5.

Ginatago niya ang amon relasyon. “Indi gusto sang akon nobyo nga isugid sa iban ang amon relasyon,” siling ni Angela. “Naakig pa gani sia sang nahibaluan ini ni Tatay!” Siempre pa, mahimo nga may maayo nga mga rason kon ngaa luyag sang magnobyahanay nga indi pag-isugid sa iban ang ila relasyon. Apang ang pagtago, nga amo ang hungod nga paglikom sang relasyon sa mga tawo nga dapat makahibalo sini, mahimo nga may indi gid maayo nga resulta sa imo.

Wala sia sing plano nga mangasawa. Para sa mga Cristiano, dungganon ang katuyuan sang pagnobyahanay. Makabulig ini nga mahibaluan sang magnobyahanay kon bala magsahuay sila nga duha kon kasal na sila. Siempre, wala ini nagapahangop nga maghimo na kamo sing plano sa kasal sa umpisa pa lang sang inyo relasyon. Sa pagkamatuod, madamo sa mga una nga nagnobyahanay ang wala magdayunay. Sa amo man nga tion, indi dapat makigrelasyon ang isa kon indi pa sia handa sa mga responsibilidad sang isa ka asawa ukon bana.

Pirme kami nagabulagay kag nagabalikay. Nagsiling ang Hulubaton 17:17: “Ang isa ka abyan nagahigugma sa tanan nga tion.” Indi man buot silingon nga nagaugyunay kamo pirme. Apang ang relasyon nga pirme nagabulagay kag nian magbalikay nagapakita nga may serioso nga problema nga kinahanglan solbaron, subong sang narealisar ni Ana. “Nasakitan gid ako sa pirme namon nga pagbulagay sang akon nobyo!” siling niya. “Pirme ako nagapanikasog nga mag-uliay ang amon nga relasyon, nga mas maayo pa kon wala na lang tani.”

Ginapilit niya ako nga mag-sex. “Kon palangga mo ako, mapasugot ka.” “Kinahanglan mangin mas suod pa gid kita.” “Indi man gid ini aktual nga sex ah.” Amo ini ang masami nga ginahambal sang mga lalaki agod mapilitan ang mga babayi nga magpakig-sex sa ila. Ang Santiago 3:17 nagsiling: “Ang kaalam nga gikan sa hitaas una sa tanan putli.” Ang nobyo nga nagakabagay sa imo dapat nga matinlo sa moral kag nagatahod sang imo kaputli. Indi magpasugot kon indi amo sini ang imo nobyo!

Ginpaandaman na ako sang iban. Ang Biblia nagasiling: “Ang nagapamati sang mga laygay magamadinalag-on, pero ang wala nagapamati mapaslawan.” (Hulobaton 15:22, Maayong Balita nga Biblia) “Indi mo dapat pagpabungulan ang ginasiling sang imo pamilya kag madugay na nga mga abyan, kag indi mo man dapat pag-ibalewala kon ginahunahuna mo nga indi na maayo ang inyo relasyon,” siling ni Jessica. “Kon indi mo pagpamatian ang ginasiling sang iban, mas mabudlayan ka na gid.”

Ang mga ginsambit pila lamang sa mga patimaan nga may problema ang isa ka relasyon. * Kon may nobyo ka na, ang ginsambit bala nga mga patimaan nagakatabo sa inyo relasyon? Isulat sa ubos ang imo mga ginakabalak-an.

․․․․․

Paano Ko Sia Bulagan?

Kon nakita mo nga mas maayo nga tapuson ang inyo relasyon, paano mo ini himuon? Madamo sing paagi, apang dumduma ang masunod.

 Magmaisog. “Pirme lang ako nagadepende sa akon nobyo amo nga nahadlok ako nga biyaan sia,” siling ni Trina. Kinahanglan ang kaisog agod mahambal mo sa iya nga kinahanglan na tapuson ang inyo relasyon. Apang mas maayo nga ihambal mo ang imo ginahunahuna kag ginabatyag. (Hulubaton 22:3) Magabulig ini sa imo nga magpahamtang sing espesipiko nga mga limitasyon sa kon ano ang puede kag indi puede sa inyo relasyon, kag sa ulihi kon kasal na kamo.

Mangin makatarunganon. Kon ikaw ang bulagan, sa ano nga paagi luyag mo ini nga himuon sa imo? (Mateo 7:12) Siempre, indi man nagakaigo para sa imo nobyo nga padal-an mo lang sia sing malip-ot nga e-mail, text, ukon voice mail nga nagasiling “Bulagay na ta!”

Pilia ang nagakaigo nga lugar kag kahimtangan. Dapat bala nga mag-istoryahanay kamo sing personal ukon sa telepono lang? Dapat bala nga sulatan mo lang sia ukon maistoryahanay gid kamo? Nagadepende gid ini sa mga kahimtangan. Indi kamo magkitaay sa lugar nga mahimo mabutang ka sa alang-alang, kag indi man maalamon nga duha lang kamo sa isa ka lugar kay basi mapukaw ang sayop nga mga handum.​—1 Tesalonica 4:3.

Mangin tampad. Maghambal sing bunayag kon ngaa luyag mo nga magbulagay kamo. Kon sa banta mo indi maayo ang pagtrato sang nobyo mo sa imo, ihambal ini sa iya. Ihambal kon ano ang imo ginahunahuna ukon pagtamod. Halimbawa, imbes nga ihambal mo nga, “Pirme mo lang ginasakit ang akon balatyagon,” mahimo mo isiling nga, “Nasakitan gid ako kon. . .”

Mangin handa ka man sa pagpamati. May wala ka bala nahangpan sa inyo sitwasyon? Indi magpadala sa iya matam-is nga mga pulong. Apang, sa amo man nga tion, mangin makatarunganon kag binagbinaga ang tanan nga nagakatabo. Maalamon nga ginlaygayan sang Biblia ang mga Cristiano nga “mangin maabtik sa pagpamati, mahinay sa paghambal.”​—Santiago 1:19.

Ang dugang pa nga mga artikulo sa serye sang “Young People Ask” masapwan sa Web site nga www.watchtower.org/​ype

[Mga nota]

BINAGBINAGA INI

▪ Isulat sa ubos ang mga kinaiya nga sa banta mo importante sa luyag mo mangin nobyo. ․․․․․

▪ Ano nga mga kinaiya ang indi mo luyag? ․․․․․

[Kahon sa pahina 20]

ANG TAWO NGA DAPAT MO NOBYOHON KINAHANGLAN . . .

□ pareho sa imo sing relihion.​—1 Corinto 7:39.

□ nagatahod sang imo pagtamod sa moral.​—1 Corinto 6:18.

□ mahinangpanon sa imo kag sa iban.​—Filipos 2:4.

□ may maayo nga reputasyon.​—Filipos 2:20.

[Kahon sa pahina 20]

MAG-ANDAM KON ANG IMO NOBYO . . .

□ pirme nagainsister sang iya luyag.

□ pirme nagapabatyag sa imo nga ikaw ang balasulon, tanga, ukon wala ka sing pulos.

□ nagatinguha nga ipahilayo ka sa imo mga abyan kag pamilya.

□ pirme nagapamangkot kon diin ka.

□ pirme ka lang niya ginpasibangdan nga nagapakiat sa iban bisan wala ini sing basihan.

□ pirme ka lang niya ginapahog ukon ginapaandaman.

[Retrato sa pahina 19]

Ang indi pagsapak sa katalagman sang relasyon kaangay lang sang pagpabulagbulag sa paandam sang dashboard sang imo salakyan

CHECK OIL