Paano Ko Gamiton sing Maayo ang Akon Tion?
Pamangkot sang mga Pamatan-on
Paano Ko Gamiton sing Maayo ang Akon Tion?
“May nabatian ako nga naglahog nga kon gusto mo magkitaay kita sa alas kuatro, dapat hambalon mo ako nga alas tres. Didto ko narealisar nga dapat ko gamiton sing maayo ang akon tion!”—Ricky. *
PILA ang ekstra mo nga oras sa isa ka adlaw? Ano ang ginahimo mo sa sini nga mga oras?
□ Nagaupod sa barkada
□ Nagatulog
□ Nagatuon
□ Naga-exercise
□ Iban pa ․․․․․
Daw maayo gid tani nga madugangan ang mga inoras sa kada adlaw, pero imposible gid ini! Ti, ano ang maayo mo nga himuon? Naobserbahan sang madamo nga pamatan-on nga kon gamiton nila sing maayo ang ila tion, may oras pa sila nga himuon ang mga butang nga nanamian nila. Nabatyagan man nila nga nagabuhin ang ila kakapoy, nagataas ang ila grado sa eskwelahan, kag nagadugang ang pagsalig sa ila sang ila mga ginikanan. Tan-awon naton kon paano makabulig sa imo ang maayo nga pagplano sang imo tion.
Hangkat #1 Paghimo sing Iskedyul
Kon ngaa mabudlay ini himuon. Kon panumdumon mo pa lang nga may iskedyul ka, daw ginahigtan ka na! Indi mo gusto nga sa kada minuto may ginasunod ka nga iskedyul.
Kon ngaa himuon gid ini. Si Hari Solomon nagsulat: “Kon magplano ka sing maayo kag magmapisan, sigurado nga magauswag ka.” (Hulubaton 21:5) Si Solomon masako gid nga tawo bangod nangin isa sia ka bana, amay, kag hari—mahimo sang wala pa maglab-ot 20 ang iya edad! Kag sa tapos sini, nangin mas masako pa gid sia. Subong pamatan-on, masako ka man subong. Kag samtang nagaedad ka, nagadugang pa gid ang imo kasakuon. Amo nga subong pa lang, mas maayo nga kahibalo ka na maggamit sang imo tion!
Ang ginasiling sang iban nga pamatan-on. “Sang nagligad nga anom ka bulan, naghimo ako sing iskedyul kag ginasunod ko gid ini. Gusto ko nga pahapuson ang akon mga obra kag nakabulig gid sa akon ang pag-iskedyul.”—Joey.
“Ang pagsulat sang akon mga hilimuon nakabulig sa akon nga masunod ang akon iskedyul. Kon madugangan ang akon hilimuon, ginalista namon ini ni nanay kag ginahambalan kon paano namon ini bululigan nga matapos.”—Mallory.
Kon ano ang makabulig sa imo. Halimbawa, ibutang ta nga mabiyahe kamo sang imo pamilya. Ang kada isa nagbutang na sang ila mga bag sa likod sang salakyan. Pero nakita mo nga nagagilinutok na, kag indi na makaigo ang iban nga bag. Ano ang himuon mo? Mahimo haw-ason mo anay ang tanan nga bag kag iplastar ini sing maayo. Una, ibutang mo anay ang dalagku nga mga bag, kag dayon ang gagmay naman.
Kaangay man sini ang imo kabuhi. Kon unahon mo ang gagmay ukon witiwiti nga mga butang, mahimo wala ka na sing tion para sa mas importante nga mga hilimuon. Gani, unaha anay ang dalagku ukon importante nga mga hilimuon, kag malipay ka nga madamo ka pa sing mahimo sa nabilin mo nga tion!—Filipos 1:10.
Ano ang importante gid nga mga butang nga dapat mo himuon?
․․․․․
Tan-awa liwat ang imo ginlista kag pasunura ini. Unaha kon diin ang pinakaimportante. Kon himuon mo ini, mahimo makibot ka nga madamo ka pa sing nabilin nga tion para sa iban nga butang nga indi gid importante. Pero dumduma nga indi mo ini mahimo kon unahon mo ang witiwiti nga mga butang!
Kon ano ang puede mo himuon. Magpangita sing gamay nga planner, kag ilista sing pasunod ang dapat mo himuon. Ukon mahimo makabulig man sa imo ang masunod.
□ Cell-phone calendar
□ Gamay nga notebook
□ Computer calendar
□ Desk calendar
Hangkat #2 Pagsunod sa Imo Iskedyul
Kon ngaa mabudlay ini himuon. Pagkatapos sang klase, gusto mo anay magrelaks kag maglantaw sang TV sing pila ka minutos. Ukon mahimo nagaplano ka nga magtuon, pero may nag-text sa imo nga matan-aw kamo sing sine. Ang pelikula makaisa lang ipagua, kag puede ka man makatuon sa gab-i. ‘Tutal, mas maayo magtuon kon subol na sa tiempo,’ siling mo sa imo kaugalingon.
Kon ngaa himuon gid ini. Mahimo mangin mataas ang imo grado kon magtuon ka nga alisto ang imo hunahuna. Isa pa, indi bala nga mabudlay na nga daan ang imo iskedyul? Ngaa pabudlayan mo pa gid ang imo kaugalingon sing padalidali nga pagtuon? Ano ayhan ang matabo pagkadason nga adlaw? Mahimo nga maburaw ka, kapoy gid, magdalidali pakadto sa eskwelahan, kag mahimo ma-late ka sa klase.—Hulubaton 6:10, 11.
Ang ginasiling sang iban nga pamatan-on. “Nanamian ako maglantaw sing TV, maggitara, kag mag-upod sa akon mga barkada. Indi man ini malain; pero kon kaisa bangod sini, indi ko na mahimo ang importante nga mga butang, amo nga nagasalasala ako pirme.”—Julian.
Kon ano ang makabulig sa imo. Indi lamang ang mga butang nga dapat mo himuon ang ibutang mo sa imo iskedyul—kundi pati na ang mga butang nga nanamian mo nga himuon. “Mahapos lang himuon ang importante nga mga butang kon pagkatapos sini, himuon ko naman ang mga butang nga nanamian ko,” siling ni Julian.
Yari ang isa pa ka ideya: Magplano sing daku nga lalab-uton. Para malab-ot mo ini, maghimo anay sing gagmay nga mga lalab-uton. Si Joey nga nagaedad sing 16, nga ginsambit kaina, nagsiling: “Gusto ko gid mag-full time sa pagtudlo sang Biblia. Ini nga lalab-uton nakabulig sa akon para mahanda ako sa mas masako nga kabuhi sa ulihi.”
Kon ano ang puede mo himuon. Ano ang isa ukon duha ka lalab-uton nga mahimo mo sa masunod nga anom ka bulan?
․․․․․
Ano nga lalab-uton nga mahimo mo sa masunod nga duha ka tuig, kag ano ang himuon mo subong para malab-ot ini?
․․․․․
Hangkat #3 Mangin Mahipid kag Organisado
Kon ngaa mabudlay ini himuon. Siguro masiling ka nga daw wala man sing labot ang kahipid kag pagkaorganisado sa maayo nga paggamit sang imo tion. Isa pa, daw kahapos lang magpanglapta sang mga butang. Puede man nga pabuasan na lang ang pagpanghimos—ukon puede gani nga indi na lang manghimos! Kay man, daw wala man lang sa imo kon may nagalinapta. Pero, eksakto bala ina?
Kon ngaa himuon gid ini. Kon mahipid kag nabutang sa lugar ang imo mga gamit, mas madali mo ini pangitaon kag mas matawhay ang imo pamensaron.—1 Corinto 14:40.
Ang ginasiling sang iban nga pamatan-on. “Kon kaisa, nagaulukay lang ang akon mga bayo, amo nga nabudlayan ako mangita sang akon ginapangita!”—Mandy.
“Isa ka semana ko nga ginpinangita ang akon kahita. Sang ulihi, nakita ko man lang ini sang ginlimpyuhan ko ang akon kuarto.”—Frank.
Kon ano ang makabulig sa imo. Ibalik dayon sa lugar ang imo ginkuha. Mas mahapos manglimpyo kag mangita sang imo ginapangita kon pirme mo ginahimos ang imo mga gamit.
Kon ano ang puede mo himuon. Himua nga batasan ang kahipid. Hipira pirme ang imo mga gamit, kag makita mo nga ginapahapos gid sini ang imo hilimuon.
Magsugod sa gagmay nga butang subong! Ano ang mga ginsiling sa sini nga artikulo nga makabulig gid sa imo?
․․․․․
Tilawan ko ini sa sulod sang ․․․․․․ ka semana kag tan-awon kon makabulig ini.
Ang iban pa nga artikulo sang “Young People Ask” makita sa Web site nga www.watchtower.org/ype
[Nota]
^ par. 3 Gin-islan ang mga ngalan sa sini nga artikulo.
HUNAHUNAA
▪ Pila dapat ka oras ang imo tulog para mahimo mo sing maayo ang imo hilikuton?
▪ Sin-o ang mapangayuan mo sing bulig para masunod mo ang imo iskedyul?
▪ Kon may iskedyul ka na, paano mo pa gid ini mapauswag?
[Kahon/Retrato sa pahina 20, 21]
Sa isa ka semana, diri ginagamit sang mga pamatan-on nga nagaedad 8 asta 18 ang ila oras:
17
upod sa ila mga ginikanan
30
sa eskwelahan
44
pagtan-aw sing TV, paghampang sing video games, pag-text, kag pagpamati sing music
DIIN NAGAKADTO ANG AKON TION?
kon pila ka oras ang ginagamit mo kada semana sa
pagtan-aw sing TV: ․․․․․
paghampang sang video games: ․․․․․
paggamit sing kompyuter: ․․․․․
pagpamati sa music: ․․․․․
Total: ․․․․․
Oras nga mabuhin ko diri kag magamit para sa mas importante nga mga hilimuon:․․․․․
[Retrato sa pahina 20]
Kon unahon mo ang gagmay nga mga butang, wala ka na sing lugar para sa mas importante nga mga butang
