Ano ang Makabulig sa mga Pamatan-on?

Ang perpekto nga mga ginikanan padayon nga magatuytoy kag magahanas sing mahigugmaon sa ila mga kabataan. Ginaistorya nila sila, ginabasahan, nagakaon upod sa ila, kag ginahangop sila. Pero indi perpekto ang mga ginikanan. Husto gid ang ginasiling sang Biblia: “Ang tanan nakasala kag wala makalab-ot sa himaya sang Dios.”—Roma 3:23.

Kon isa ikaw ka pamatan-on, mahimo nga nagabatyag ka nga indi maayo ang kahimtangan sang inyo pamilya. Pero bisan pa naeksperiensiahan mo ini, madamo ka sing mahimo agod mabuhinan ang imo kabalaka kag madugangan ang imo kalipay. Talupangda ang pila ka panugda nga makabulig sa imo kon sundon mo ang mga prinsipio sa Biblia.

Panugda 1

Makig-upod sa Baylo nga Magpain

“Ang nagapain sang iya kaugalingon nagapangita sang iya kaugalingon nga handum kag nagapakig-away sa tanan nga maayo nga kaalam.” (Hulubaton 18:1) Ang iban nga mga pamatan-on nabudlayan makig-upod sa mga tawo kag mas nanamian sila magtan-aw sang TV ukon maghampang sang kompyuter. Ang iban mahuluy-on katama amo nga wala sila nagapakig-upod sa iban. Ang isa ka pamatan-on nga si Elizabeth nagsiling nga “pirme lang sia nahuya.” Nagsiling sia: “Ang akon kahuya daw pareho sang kahadlok. Nabudlayan gid ako magpalapit kag makig-istorya sa mga tawo.”

Paano nabatuan ni Elizabeth ang iya pagkamahuluy-on? Isa sia sa mga Saksi ni Jehova, kag bahin sang iya pagsimba ang regular nga pagtambong sa Cristianong mga miting. Si Elizabeth nagsiling: “Bisan pa mahuluy-on ako, ginatinguhaan ko gid nga may isa ka tawo ako nga istoryahon kada miting. Kon wala ko ini mahimo, ginatinguhaan ko nga indi magluya ang akon buot. Sa baylo, nagapokus ako sa akon mga nahimo. Nakabulig gid sa akon ang pagpakigsuod sa iban.”

Ngaa indi mo pag-isulat ang ngalan sang duha ukon tatlo ka tawo nga gusto mo makilala sing maayo? Pagkasunod nga semana, tinguhai nga may matun-an ka nga bag-o nga butang parte sa ila. Dayon isulat man ang isa ka butang nga puede mo mahimo para sa ila sa sina nga bulan kag himua ini.—Binuhatan 20:35.

Kon indi mo pag-atubangon ang imo mga problema kag ang mga tawo, magadugang lang ang imo kabalaka. Sa pihak nga bahin, ang Biblia nagalaygay sa aton ‘nga ituon ang aton mata, indi lamang sa aton personal nga kaayuhan, kundi sa personal nga kaayuhan man sang iban.’ (Filipos 2:4) Kon iaplikar mo ini nga prinsipio sa imo pagpakig-angot sa imo pamilya kag sa iban, mahibaluan mo kon ano gid ang imo problema kag mas mahapos ka makakita sing paagi agod masolbar ini.

 Panugda 2

Likawi ang Imoral nga Pagpakigrelasyon

“Likawi ninyo ang imoral nga pagpakigrelasyon. Ang iban nga mga sala nga ginahimo sang tawo wala sing kaangtanan sa lawas, pero ang tawo nga nagahimo sang imoralidad nagapakasala batok sa iya kaugalingon nga lawas.” (1 Corinto 6:18, APD) Ano ang imo himuon para mapamatukan ang pagpamilit nga mag-sex bisan pa ginahimo ini sang madamo nga pamatan-on?

Una, kinahanglan nga nabinagbinag mo na ini sing maayo antes ka pa makaatubang sang pagpamilit ukon pagsulay. “Ang mahalongon nagatan-aw sa iya paglakat,” siling sang isa ka hulubaton. (Hulubaton 14:15) Si Mbali, nga isa ka pamatan-on nga babayi nga taga-South Africa, nagsiling: “Sang hayskul ako, pirme ako ginapilit sang akon klasmeyt nga lalaki nga magdeyt. Ginapilit man ako sang akon mga klasmeyt nga babayi nga makigdeyt sa iya kay guapo sia, isa ka modelo, kag miembro sang soccer team sa amon eskwelahan. Matuod nga guapo sia, pero indi ko gusto nga ikompromiso ang akon prinsipio parte sa moral. Para sa akon mga klasmeyt, indi malain ang mag-sex bisan wala sing relasyon. Pero nahibaluan ko kon ano ang maayo kag malain kag nakahibalo na ako sang akon himuon kon makaatubang ako sini nga kahimtangan.”

Ikaduha, mangamuyo sa Dios nga buligan ka nga masunod ang iya mga prinsipio parte sa moral. Ang pamatan-on nga taga-England nga si Maggie nagsiling: “Nabuligan ako sang pangamuyo nga makatigayon sing kusog para mapamatukan ang pagpamilit nga mag-sex. Nahibaluan ko nga indi ko ini masarangan kon ako lang. Ginaistoryahan man namon ini sang akon mga ginikanan kag kon kaisa sang mga may edad na nga abyan.”

 Panugda 3

Magpakita sing Konsiderasyon sa Imo mga Ginikanan

“Kamo tanan mag-isa sa hunahuna, nga nagapakita sang simpatiya, may utudnon nga pagpalangga, mapinalanggaon nga may kaawa.” (1 Pedro 3:8) Indi ikaw ang magadesisyon kon bala magbulagay ang imo mga ginikanan ukon kon bala magtrabaho sila nga duha. Pero may mahimo ka para indi maguba ang imo relasyon sa ila. Mahimo mo mabuhinan ang imo kabalaka kag madugangan ang imo kalipay kon magpakita ka sing konsiderasyon sa imo mga ginikanan paagi sa pagtinguha nga hangpon ang ila mga problema.

Ginsunod sang pamatan-on nga si Amber ini nga laygay. Nagsiling sia nga kon kaisa indi sila mag-intiendihanay ni nanay niya kag puno sila sing problema kag kapaslawan. Pero nagsiling sia: “Madamo na sing gin-antos si Nanay. Sia lang ang nagpadaku sa amon nga apat ka mag-ulutod. Gin-amanan niya kami sing ilistaran, pagkaon, kag panapton. Dayaw gid ako sa iya kabakod, kag kuntani mailog ko man sia kon may kabudlayan ako.”

Kon tinguhaan mo nga ibutang ang imo kaugalingon sa kahimtangan sang imo mga ginikanan kag batyagon ang ila ginabatyag, mas mahangpan mo ang ila sitwasyon. Kon himuon mo ini, mabuligan ka nga mahibaluan kag mailog ang maayo nga mga kinaiya sang imo mga ginikanan.

Ang Ginahalinan sang Masaligan nga Laygay

Ang ginsambit nga mga panugda, mga halimbawa lang sang praktikal nga kaalam nga mabasa sa Pulong sang Dios, ang Biblia. Samtang nagadugang ang imo natun-an sa Biblia, nagadugang man ang imo apresasyon sa masaligan nga mga laygay sini. *

Ang isa ka paagi para matun-an mo pa gid ang Biblia amo ang pagpakig-upod sa mga Saksi ni Jehova kag pagtuon upod sa ila. Makita mo sa sini nga mga tawo ang matuod nga mga abyan nga magabulig sa imo sa mabudlay nga mga tion kag agod masunod mo ang maalamon nga laygay sang Biblia. Indi mahapos ang pagsunod sa mga prinsipio sang Biblia. Pero kon tinguhaan mo nga sundon ini, padayon mo nga matigayon ang mga benepisyo.—Isaias 48:17, 18.

[Nota]

[Kahon/Mga retrato sa pahina 8, 9]

Ano ang Ginapaabot sang mga Tin-edyer sa Ila mga Ginikanan?

Tion: Ginsugo ni Jehova nga Dios ang mga ginikanan sa Israel nga pirme nila tudluan ang ila kabataan kon ‘nagalingkod sila sa ila balay kag kon nagalakat sa dalanon.’ (Deuteronomio 6:6, 7) Agod mahimo ini, kinahanglan nga updan sang mga ginikanan ang ila kabataan. Ginhatagan gid ni Jesus sing tion ang mga bata. Halimbawa, sang “gindala sang mga tawo sa iya ang mga bata agod matandog niya sila,” ano ang reaksion ni Jesus? “Ginhakos niya ang mga bata kag ginpakamaayo sila.” (Marcos 10:13, 16) Isa gid ini ka maayo nga halimbawa para sa mga ginikanan!

Tampad kag Bukas nga Komunikasyon: Ang Biblia nagasiling: “Kon indi ka magpangayo sang laygay parte sa imo mga plano, indi ka magmadinalag-on.” (Hulubaton 15:22, APD) Dapat gid nga istoryahon pirme sang mga ginikanan ang ila kabataan kon gagmay pa sila. Pero mas kinahanglan pa gid ini kon tin-edyer na ang ila kabataan kay pirme sila sa eskwelahan ukon upod sa ila mga abyan kag talagsa lang nagatener sa balay. Kon wala pirme nagaistoryahanay ang mga ginikanan kag kabataan ukon indi tampad kag bukas ang ila komunikasyon, daw mangin estranghero na lang ang mga tin-edyer sa ila balay.

Nagakaigo nga Disiplina: Ang disiplina nagapatuhoy sa pagtadlong kag paghanas kag kon kaisa nagalakip man ini sang pagsilot. “Ang buangbuang nagatamay sang pagtudlo sang iya amay, apang ang nagasapak sang pagsabdong nagaagum sing paghalong,” siling sang Hulubaton 15:5. Paano ‘masapak sang isa ka tin-edyer ang pagsabdong’ kon wala man sia ginasabdong? Siempre, dapat mangin balanse ang mga ginikanan kon nagadisiplina sa ila mga tin-edyer. Dapat likawan nila nga mangin estrikto katama amo nga maakig ukon madula pa gani ang kompiansa sa kaugalingon sang ila kabataan. (Colosas 3:21) Pero indi man maayo nga mangin sobra sila ka matinuguton amo nga indi na nila matudluan sing nagakaigo ang ila kabataan, kay malain gid ang resulta sini. *

[Nota]